Η διευθύντρια και οι δάσκαλοι δεν άφησαν τίποτα στην τύχη. Τα δύο πανεπιστήμια ενημερώνονταν με σχολαστικότητα για όλα όσα συνέβαιναν στο σχολείο. Πρέπει να ήταν εντυπωσιακά αν κρίνει κανείς από τα λόγια της Αλεξάνδρας Ανδρούσου: «Αυτό το σχολείο δεν ήταν μόνο πρότυπο. Ηταν σχεδόν πειραματικό. Ολα όσα διδάσκουμε στους φοιτητές της Παιδαγωγικής, εκεί γίνονταν πράξη».
«Μας ζητούσαν», λέει ο Γ. Τσιάκαλος, «από άλλα σχολεία λεπτομέρειες για το «πείραμα της Γκράβας». Ηδη, χάρη σ’ αυτούς αντίστοιχη πρωτοβουλία εκδηλώνεται σήμερα και σε σχολείο της Λάρισας».
Μαθήματα γλώσσας
Αλλά οι δέκα δάσκαλοι και η διευθύντρια είχαν κι άλλα στο μυαλό τους. Ηθελαν να βάλουν στο παιχνίδι και τους γονείς. Ελληνες και αλλοδαπούς. Και ξεκίνησαν -εθελοντικά πάντα, κανείς δεν μπορεί να πει ότι ξεκοκάλισαν κάποιο κοινοτικό πρόγραμμα- ένα νέο διμέτωπο αγώνα. Οργάνωσαν δύο απογεύματα τη βδομάδα μάθημα μητρικής γλώσσας για τους αλλοδαπούς μαθητές και μάθημα ελληνικών για τους αλλοδαπούς γονείς. Τότε έσπασε ο πάγος.
Αλλά το σημαντικότερο ήταν άλλο, σύμφωνα με την εκτίμηση της Αλεξάνδρας Ανδρούσου: «Η συνύπαρξη -τις ίδιες ώρες στο ίδιο σχολείο σε μάθημα- γονέων και παιδιών. Οι δάσκαλοι έκαναν μαθήματα ελληνικών στους γονείς. Και σιγά σιγά το κλίμα άλλαξε».
Τα δύο πανεπιστήμια παρακολουθούσαν με ανυπόκριτο ενθουσιασμό αυτά που γίνονταν πίσω από τους τοίχους του 132ου. «Οι δάσκαλοι», λέει ο Γιώργος Τσιάκαλος «έκαναν με σχολαστικότητα αυτό που ζητάει η διοίκηση, το υπουργείο: Πραγματική αξιολόγηση. Οχι στα λόγια. Η διαρροή των μαθητών σταμάτησε, οι επιδόσεις βελτιώθηκαν. Ολων, και των Ελλήνων. Για μία ακόμη φορά αποδείχτηκε -στην Ελλάδα για πρώτη φορά- ότι η διδασκαλία της μητρικής γλώσσας βοηθά όλους τους μαθητές, όχι μόνο τους αλλοδαπούς».
Οι εθνικές γιορτές
Ενώ τα πανεπιστήμια έστελναν συνεχώς φοιτητές να παρακολουθήσουν τα νέα δεδομένα στο 132ο και ζητούσαν από τους δασκάλους να μεταφέρουν την εμπειρία τους στα δικά τους αμφιθέατρα, ξεκίνησε μια νέα υπέρβαση. Οι εθνικές γιορτές. «Προβληματιστήκαμε πολύ», λέει η Στέλλα Πρωτονοτάριου. «Θέλαμε η εθνική γιορτή να αφορά όλους τους μαθητές, όχι μόνο τους Ελληνες».
Η λύση που βρέθηκε π.χ. για την 28η Οκτωβρίου ήταν η γιορτή να έχει σαν θέμα τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο και την ανθρώπινη εμπειρία από αυτόν. Οι προετοιμασίες για την εθνική γιορτή άρχιζαν πολύ νωρίτερα. Στα παιδιά, σε όλα τα παιδιά, μοιράζονταν ρόλοι. Και μέσα από τους ρόλους ο ένας έμπαινε στα ερωτήματα και τις βεβαιότητες του άλλου.
Η Ελλάδα ήταν πάντα πολύ πίσω στις σχολικές μεταρρυθμίσεις. Οταν ολόκληρη η Ευρώπη είχε εγκαταλείψει την Ερβαρτιανή παιδαγωγική και είχε στραφεί στο σχολείο Εργασίας, σύλληψη του μεγάλου Αμερικανού φιλοσόφου Τ. Ντιούι, στην Ελλάδα τα πράγματα κυλούσαν αργά. Πολύ αργά. Οι μεγάλοι Ελληνες παιδαγωγοί του μεσοπολέμου έκαναν τεράστιες προσπάθειες αλλά κι αυτή και οι επόμενες «μεταρρυθμίσεις» ουδέποτε ολοκληρώθηκαν, όπως κατέληξε ο Αλέξης Δημαράς το 1974 και όπως συμπέρανε δέκα χρόνια μετά και η Αννα Φραγκουδάκη (καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Αθήνας).
Για παράδειγμα, τα Πειραματικά σχολεία στην Ελλάδα, αν και ιδρύθηκαν κατά απομίμηση του Πειραματικού σχολείου του Ντιούι με σκοπό την έρευνα, έχουν μεταμορφωθεί -με την επιλογή των μαθητών τους- απλώς σε σχολεία αριστούχων, παρά σε πειραματικά, όπου εφαρμόζεται κάποιο ερευνητικό πρόγραμμα.