Η αύξηση της πίεσης στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα της Ελλάδας από λαθρομετανάστες, ταυτόχρονα με την απουσία υποδομών υποδοχής και την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχει επισημάνει σε πρόσφατες εκθέσεις του ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, βρέθηκε στο επίκεντρο εκτενούς δημοσιεύματος της χθεσινής έκδοσης (28 Δεκεμβρίου) της εφημερίδας «International Herald Tribune». Ο συντάκτης του κειμένου επισημαίνει ότι, με τη βοήθεια διακινητών, εκατοντάδες λαθρομετανάστες επιχειρούν καθημερινά να διασχίσουν τα σύνορα. Διαπιστώνει όμως και τη μη εφαρμογή, από τις ελληνικές αρχές, των προβλεπομένων από τις διεθνείς συνθήκες διαδικασιών χορήγησης ασύλου.
Στο δημοσίευμα φιλοξενούνται δηλώσεις του αρμόδιου αξιωματούχου των Ηνωμένων Εθνών, William Spindler, ο οποίος μεταξύ άλλων τονίζει ότι «η Ελλάδα δεν πληροί τις ευρωπαϊκές ή ακόμα και τις διεθνείς προδιαγραφές». Επιπλέον, ο Ελληνας αξιωματούχος της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Παναγιώτης Παπαδημητρίου, επισημαίνει ότι από τον περασμένο Σεπτέμβριο καταγράφεται τεράστια και ξαφνική αύξηση του αριθμού των μεταναστών που διασχίζουν παράνομα τα σύνορα, την ίδια ώρα που η ροή λαθρομεταναστών προς τα Κανάρια Νησιά, τη Μάλτα και την Ιταλία παρουσιάζει κάμψη.
Στο δημοσίευμα περιλαμβάνονται ακόμα οι καταγγελίες Ομάδας Δικηγόρων για τα Δικαιώματα των Προσφύγων και Μεταναστών, σύμφωνα με τις οποίες «το Λιμενικό Σώμα της Ελλάδας απωθεί στη θάλασσα ακυβέρνητα σκάφη που μεταφέρουν λαθρομετανάστες».
Το μείζον ζήτημα της έξαρσης της λαθρομετανάστευσης δεν θα μπορούσε πάντως παρά να προβληματίζει έντονα και τις ελληνικές αρχές. Στα μέσα Οκτωβρίου, έπειτα από σύσκεψη των συναρμόδιων υπουργών είχαν αποφασιστεί μέτρα για τη διαχείριση της αυξανόμενης ροής λαθρομεταναστών προς τη χώρα, ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης έντασης σε περιοχές της Ασίας, όπως το Αφγανιστάν, το Ιράκ και το Πακιστάν.
Σε εθνικό επίπεδο είχε αποφασιστεί ο συντονισμός των υπουργείων στην κατεύθυνση της διακλαδικότητας των επιχειρησιακών κλάδων της αστυνομίας, του Λιμενικού και του στρατού.
Σε επίπεδο Ε.Ε. αντίστοιχα, είχε αποφασιστεί να ζητηθεί η ενίσχυση της συνεργασίας αλλά και της οικονομικής στήριξης που παρέχεται προς τη χώρα, με βασικό επιχείρημα ότι τα σύνορα της Ελλάδας αποτελούν εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. και ότι οι λαθρομετανάστες έχουν συχνά ως τελικό προορισμό κάποιο άλλο κράτος της Ενωσης. Σε επίπεδο διακρατικών συνεργασιών, βασική επιδίωξη ήταν και παραμένει η ενίσχυση της συνεργασίας με τις όμορες χώρες και κυρίως με την Τουρκία, με δεδομένο ότι τα περισσότερα κύματα λαθρομεταναστών προέρχονται από τα ανατολικά σύνορα.
Την ανάγκη υιοθέτησης από την Ε.Ε. ενός κοινού μοντέλου ολοκληρωμένης διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων είχε άλλωστε προβάλει ως λύση για τον έλεγχο της παράνομης μετανάστευσης και ο υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος στην πρόσφατη, άτυπη σύνοδο υπουργών Εσωτερικών και Δικαιοσύνης της Λισσαβώνας. Με αφορμή τις διαπιστώσεις του επικεφαλής του γραφείου της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Γιώργου Τσαρμπόπουλου, για το κέντρο κράτησης μεταναστών στη Σάμο, ο υπουργός Εσωτερικών είχε προσφάτως ανακοινώσει τη δημιουργία νέων, σύγχρονων, χώρων υποδοχής στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Ο κ. Τσαρμπόπουλος είχε τότε υποστηρίξει ότι «οι συνθήκες στο κέντρο κράτησης αλλοδαπών προσβάλλουν κάθε έννοια ανθρώπινης αξιοπρέπειας, εκθέτουν την Ελλάδα και αποτελούν κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».