Η έκθεση στον ήλιο χωρίς αντιηλιακή προστασία είναι επικίνδυνη. Ωστόσο, το ίδιο ή και περισσότερο επικίνδυνη μπορεί να αποδειχτεί η χρήση ενός ακατάλληλου αντιηλιακού σκευάσματος.
«Προτού επιλέξουμε κρέμα αντιηλιακής προστασίας, καλό θα είναι να συμβουλευτούμε πρώτα τον γιατρό μας» επισημαίνει η δερματολόγος, κ. Κατερίνα-Βιολέτα Γεωργαλά. Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά η επιλογή του κατάλληλου αντιηλιακού για κάθε τύπο δέρματος και κάθε ηλικία είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση, αφού ο ήλιος πια «δεν αστειεύεται». Σύμφωνα με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2006 τα αντιηλιακά οφείλουν να προστατεύουν από τις υπεριώδεις ακτίνες UVA και UVB ταυτόχρονα και να αναγράφουν στη συσκευασία τους αντίστοιχους δείκτες. Σημειώνεται ότι η UVA ευθύνεται για τη βραχυπρόθεσμη επίπτωση της ηλιακής ακτινοβολίας στο δέρμα -το κοκκίνισμα και το έγκαυμα- ενώ η UVB δρα μακροπρόθεσμα και καταστροφικά, αφού σε αυτήν αποδίδεται η γήρανση του δέρματος, αλλά και η φωτοκαρκινογένεση. Για τον λόγο αυτό τα περισσότερα αντιηλιακά μέχρι σήμερα έδιναν έμφαση στη θωράκιση του δέρματος από την UVB. «Πρόσφατες όμως έρευνες ενοχοποίησαν και την UVA» σημειώνει ο Αλέξανδρος Κατούλης, λέκτορας Δερματολογίας στο ΕΚΠΑ. Μολονότι η απόφαση της Ε.Ε. εκδόθηκε το 2006, δόθηκε παράταση στις εταιρείες για την εφαρμογή της έως το 2008 στις εταιρείες παραγωγής αντιηλιακών προϊόντων, επειδή διέθεταν μεγάλο στοκ. Ερευνα αγοράς που πραγματοποίησε το ΕΛΚΕΚΑ (Ελληνικό Κέντρο Καταναλωτή) στις αρχές της χρονιάς έδειξαν ότι η αγορά αντιηλιακών αποτελείται κατά 90% από προϊόντα «νέας» εσοδείας.
Ιδιαίτερα σημαντικός είναι και ο δείκτης προστασίας κάθε προϊόντος, που σχετίζεται με τον χρόνο ασφαλούς παραμονής στον ήλιο. Για να αποφασίσουμε ποιος δείκτης μας ταιριάζει, πρέπει να λάβουμε υπόψη τον φωτότυπό μας, δηλαδή το πόσο ανθεκτικό είναι το δέρμα μας στον ήλιο. «Στην αρχή του καλοκαιριού πρέπει να «φοράμε» υψηλό δείκτη προστασίας και σταδιακά κατεβαίνουμε» προτρέπει η κ. Γεωργαλά. «Οι ανοικτόχρωμοι όμως και μάλιστα με φακίδες καλό είναι να χρησιμοποιούν πάντοτε υψηλό δείκτη» προσθέτει. «Ιδιαίτερα προσεκτικοί οφείλουν να είναι όσοι, όταν κάθονται στον ήλιο, δε μαυρίζουν, αλλά καίγονται» επισημαίνει ο κ. Κατούλης. Αλλες κατηγορίες υψηλού κινδύνου είναι και όσοι έχουν μεγάλες και ακανόνιστες ελιές στο σώμα τους, όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό μελανώματος, όσοι πάσχουν από φωτοδερματοπάθειες και όσοι λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να προκαλέσει φωτοευαισθησία. Ιδιαίτερα τα παιδιά είναι ευάλωτα στον ήλιο. «Η επίπτωση της ηλιακής ακτινοβολίας στα παιδιά είναι δυσανάλογα μεγάλη και επηρεάζει την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος στην ενήλικη ζωή τους» τονίζει ο κ. Κατούλης. «Στην ουσία το αντιηλιακό ισοδυναμεί για πολλούς ανθρώπους με φάρμακο και είναι άδικο που κανένα ταμείο δεν τα συνταγογραφεί» προσθέτει. Υπενθυμίζεται βέβαια, ότι υπάρχουν και παθήσεις όπως η ψωρίαση, όπου η επίδραση του ήλιου είναι ευεργετική.
Δεν αρκεί, ωστόσο, η αγορά του κατάλληλου καλλυντικού, οφείλουμε να το χρησιμοποιούμε και σωστά, δηλαδή να το εφαρμόζουμε τουλάχιστον 20-30 λεπτά πριν εκτεθούμε στον ήλιο και να επαναλαμβάνουμε την επάλειψη ανά τακτά χρονικά διαστήματα, πολύ περισσότερο, αν βραχούμε ή ιδρώσουμε. Επίσης, οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι έχουμε ανάγκη προστασίας από τον ήλιο και όταν κινούμαστε μέσα στην πόλη.
«Αν θέλουμε να δώσουμε μια γενική συμβουλή, θα ήταν να προτιμώνται φαρμακευτικά αντιηλιακά με δείκτη τουλάχιστον 15, που να καλύπτουν όλο το φάσμα της ακτινοβολίας», υπογραμμίζει η κ. Γεωργαλά. Ομως η χρήση πρέπει να συνδυάζεται και με άλλα προστατευτικά μέσα: ομπρέλα, καπέλο, γυαλιά ηλίου, ακόμα και ρούχα πολλές φορές στα ευαίσθητα σημεία. Ας μην ξεχνάμε ότι, παρόλη την καλοκαιρινή ανεμελιά, πρέπει να είμαστε συνετοί με τον «παντοκράτορα» ήλιο και να τον αποφεύγουμε μεταξύ 12 το μεσημέρι και 4 το απόγευμα καταλήγει ο κ. Κατούλης.
