Ενα στα πέντε τμήματα των ΤΕΙ, δηλαδή περίπου 30 με 40 τμήματα, πρέπει να καταργηθούν, τονίζει μιλώντας στην «Κ» στέλεχος του υπουργείου Παιδείας, την ώρα που οξύνεται το εμφυλιοπολεμικό κλίμα στον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης. Ηδη, «στο κόκκινο» βρίσκονται τα τμήματα των ΤΕΙ οι θέσεις των οποίων κάθε χρόνο μένουν στα «αζήτητα» από τους υποψηφίους. Από τις πλέον ενδεικτικές, είναι η περίπτωση του Τμήματος Τεχνολογίας Αλιείας – Υδατοκαλλιεργειών που υπάγεται στο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης και έχει έδρα στα Μουδανιά. Οπως ανέφερε στην «Κ» έμπειρος διδάσκων σε ΤΕΙ, σε κάθε εξάμηνο υπάρχουν περίπου δέκα σπουδαστές, τους οποίους εκπαιδεύουν συνολικά 14 καθηγητές!
Το θέμα της κατάργησης τμημάτων αναδείχθηκε μετά την κατάθεση στη Βουλή από το υπουργείο Παιδείας νομοσχεδίου, με το οποίο επιχειρείται να ενισχυθεί ο ακαδημαϊκός χαρακτήρας των ΤΕΙ. Το νομοσχέδιο προκάλεσε την οργή καθηγητών πανεπιστημίων και πολυτεχνείων, που διαβλέπουν ότι επιχειρείται μία «πανεπιστημιοποίηση» (όπως ονομάστηκε) χωρίς να πληρούνται οι προϋποθέσεις. «Θυμίζει την περιβόητη ανωτατοποίηση των ΤΕΙ που έγινε το 2001 και σήμερα βλέπουμε τα αποτελέσματά της», ανέφερε στην «Κ» η γραμματέας της ομοσπονδίας των πανεπιστημιακών (ΠΟΣΔΕΠ) κ. Ευγενία Μπουρνόβα. Η πλευρά των ΤΕΙ απαντά ότι οι αντιδράσεις των πανεπιστημιακών οφείλονται στην «πίτα των επαγγελματικών δικαιωμάτων», στην οποία πανεπιστήμια / πολυτεχνεία διατηρούν το προνομιακό μερίδιο. Οι πανεπιστημιακοί, βέβαια, ζητούν αξιολόγηση όλων των ΑΕΙ και κατόπιν να γίνουν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.
Ο σχεδιασμός
Για το θέμα των απαξιωμένων ΤΕΙ το υπουργείο Παιδείας ήδη έχει αποφασίσει να δρομολογήσει έναν σχεδιασμό, ώστε να βρεθεί λύση χωρίς κλυδωνισμούς στο εσωτερικό τους. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η επιτομή του σχεδιασμού του υπουργείου Παιδείας είναι η συγχώνευση τμημάτων. Δηλαδή:
– Τμήματα με ελάχιστους εισακτέους και ομοειδές αντικείμενο θα συγχωνευθούν, χωρίς να χάσουν την εκπροσώπησή τους στο Συμβούλιο του ΤΕΙ. Να σημειωθεί ότι μία σχολή απαρτίζεται τουλάχιστον από δύο τμήματα και έχει διευθυντή που συμμετέχει στο Συμβούλιο του ΤΕΙ. Με τη ρύθμιση που προωθεί το υπουργείο Παιδείας, τα δύο τμήματα που θα συγχωνευθούν θα συνεχίσουν να εκλέγουν διευθυντή με τις ίδιες αρμοδιότητες
– Τα τμήματα θα συγχωνευθούν αποκτώντας ένα ευρύτερο αντικείμενο το οποίο θα οδηγεί (από τον τρίτο χρόνο) σε δύο εξειδικεύσεις (οι οποίες θα είναι τα σημερινά αντικείμενα των υπό συγχώνευση τμημάτων). «Το ευνοϊκό είναι ότι οι κατευθύνσεις μπορούν να αλλάξουν με πολύ πιο εύκολη διαδικασία σε σύγκριση με την μετονομασία ή τη συγχώνευση. Επίσης, οι διδάσκοντες μπορούν να επιλέξουν τις κατευθύνσεις με βάση τις ανάγκες της αγοράς», τόνισε στην «Κ» στέλεχος του υπουργείου Παιδείας.
Ηδη, πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι στο ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας -το ΤΕΙ που έχει τις περισσότερες κενές θέσεις επί του συνόλου των προσφερόμενων θέσεων αφού πέρυσι από τις 6.070 θέσεις που διατέθηκαν, έμειναν 3.474 κενές- έχει αποφασιστεί η συγχώνευση τριών τμημάτων γεω-τεχνολογικού αντικειμένου, σε ένα τμήμα με τρεις κατευθύνσεις. Τα πιο προβληματικά τμήματα είναι όσα έχουν αντικείμενο από τον γεω-τεχνολογικό τομέα (ζωολογίας, φυτικής παραγωγής, αλιείας, δασοπονίας κ.λπ.) και τον τουριστικό τομέα. Οι αλλαγές θα γίνουν εντός χρονικού ορίζοντα πενταετίας, ώστε να αμβλυνθούν σταδιακά οι αντιδράσεις των διδασκόντων. Η αλλαγή σελίδας κρίνεται απαραίτητη μετά τα λάθη της τελευταίας δεκαετίας, όταν κατασπαταλήθηκαν τεράστια κονδύλια για να δημιουργηθούν ΑΕΙ με κύριο στόχο τη εξυπηρέτηση μικροκομματικών και συντεχνιακών συμφερόντων.
Αντιπαλότητα για τα επαγγελματικά δικαιώματα
Διευρύνεται το χάσμα μεταξύ των ΤΕΙ και των πανεπιστημίων με το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας. Η πλευρά των ΤΕΙ εκτιμά ότι το νομοσχέδιο ενισχύει τον ακαδημαϊκό χαρακτήρα των ιδρυμάτων, αλλά και λύνει λειτουργικά προβλήματα. Τα πανεπιστήμια απαντούν ότι το υπουργείο Παιδείας με την ανωτατοποίηση των ΤΕΙ («πανεπιστημιοποίηση» τη χαρακτηρίζουν πανεπιστημιακοί) επιδιώκει να τα ενισχύσει έναντι του ανταγωνισμού που θα δεχθούν -κυρίως τα περιφερειακά ΤΕΙ- από τα ιδιωτικά κολέγια, όταν αυτά νομιμοποιηθούν.
«Το μόνο που πλέον πρέπει να γίνει, είναι όλα τα ιδρύματα να αξιολογηθούν ώστε η Πολιτεία να έχει πλήρη εικόνα για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Κατόπιν πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες τομές», παρατήρησε, μιλώντας στην «Κ», ο πρόεδρος της ομοσπονδίας των πανεπιστημιακών (ΠΟΣΔΕΠ) κ. Νικόλαος Σταυρακάκης. «Βέβαια, η αξιολόγηση έχει αρχίσει σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ. Είναι θετικό βήμα, έστω κι αν υπάρχουν πληροφορίες ότι πολλοί αξιολογητές εξομάλυναν τις τελικές τους κρίσεις και είπαν τα πράγματα με πολύ πιο ήπιο τρόπο απ’ ό,τι θα ήθελαν. Ακόμη και έτσι όμως, είναι θετικό. Η αξιολόγηση πρέπει να προχωρήσει. Οταν σε μία τριετία έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία, τότε θα έχουμε τα απαραίτητα δεδομένα», προσθέτει. «Οπως συμβαίνει στις άλλες χώρες, οφείλουμε να αποφασίσουμε τι ζητάμε από την ανώτατη εκπαίδευση, και όχι να προχωράμε σε πειραματισμούς, όπως με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Απαιτείται αναδιάταξη του συστήματος με σοβαρότητα και όχι με κομματικά, τοπικιστικά ή συντεχνιακά κριτήρια. Με το νομοσχέδιο που κατέθεσε το υπουργείο Παιδείας στη Βουλή, τα πράγματα αντιμετωπίζονται αποσπασματικά, ενώ θα δημιουργηθεί κενό σε μεσαία και ανώτερα στελέχη στην αγορά εργασίας. Ποιος θα καλύψει τη ζήτηση για αυτά τα στελέχη; Τα κολέγια;» συμπληρώνει.
«Η μεγάλη αντιπαλότητα των ΤΕΙ με τα πολυτεχνεία ξεκινά από το ζήτημα των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων τους. Γι’ αυτό, άλλωστε, τα πανεπιστήμια και τα πολυτεχνεία αντιδρούν στη διάταξη που προέβλεπε να μην έχουν λόγο κατά τον ορισμό των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων ΤΕΙ. Είναι ο ουσιαστικός λόγος αντίδρασης, καθώς το νομοσχέδιο ρυθμίζει ζητήματα λειτουργικά και δεν εκτιμώ ότι επιχειρεί να δώσει στα ΤΕΙ κάτι περισσότερο από αυτό που ακαδημαϊκά είναι και έχουν κατακτήσει τα τελευταία χρόνια», ανέφερε από την πλευρά του στην «Κ», ο πρόεδρος της ομοσπονδίας των διδασκόντων στα ΤΕΙ (ΟΣΕΠ) κ. Γιάννης Τσάκνης. «Η διαδικασία αξιολόγησης έχει κινηθεί πολύ πιο γρήγορα στα ΤΕΙ συγκριτικά με τα πανεπιστήμια – πολυτεχνεία. Φυσικά και χρειάζονται αλλαγές, μεταρρυθμίσεις, γενναίες αποφάσεις, ακόμη και για κλείσιμο τμημάτων ΤΕΙ. Ομως, δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε την κατάσταση με βάση τα συμφέροντα της κάθε ομάδας, και αφ’ υψηλού…», καταλήγει ο ίδιος.
