Πριν από κάποια χρόνια κοίταζα με ενδιαφέρον -ως τουρίστας- τα όμορφα σπίτια σε κάποια γωνιά του Λονδίνου. Λίγο αργότερα μιλώντας σε φίλο αρχιτέκτονα για το πόσο όμορφη και τακτοποιημένη ήταν αυτή η συγκεκριμένη συνοικία, πληροφορήθηκα το εξής. «Επειδή αυτές οι κατοικίες δεν έχουν χώρο για κήπο, σε κάθε οικοδομικό τετράγωνο έχουν προβλεφθεί κάποια τετραγωνικά δημόσιου χώρου όπου φτιάχνεται ο κήπος των αντίστοιχων σπιτιών. Οι ιδιοκτήτες των οικημάτων είναι υποχρεωμένοι να τον φυτέψουν και να τον φροντίζουν». Μάλλον πρόκειται για άλλο πλανήτη… Στην Ελλάδα, κάθε ελεύθερο τετραγωνικό δεν είναι παρά μια ακόμα ευκαιρία για τσιμέντο…
Ο κ. Γιάννης Πολύζος πολεοδόμος και αντιπρύτανης του ΕΜΠ σχολιάζοντας το παραπάνω γεγονός τονίζει ότι στη χώρα μας δεν έχουμε μάθει να φροντίζουμε τον δημόσιο χώρο, «είναι πάντα το τελευταίο πράγμα στο οποίο θα δώσουμε σημασία». Επισημαίνει μάλιστα ότι ούτε οι ίδιοι οι Ελληνες αρχιτέκτονες έχουν μάθει να σχεδιάζουν τον δημόσιο χώρο. Και όμως μικρές παρεμβάσεις θα μπορούσαν να κάνουν τη διαφορά. Η Βαρκελώνη, το παράδειγμα της οποίας ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Γιώργος Παπανδρέου μνημόνευσε πρόσφατα, είναι χαρακτηριστικό δείγμα ανάλογης λογικής. «Η πόλη άλλαξε πρόσωπο με μικρές σημειακές παρεμβάσεις σε εγκαταλελειμμένους αδόμητους χώρους», λέει ο κ. Πολύζος. Οπως επισημαίνει, είναι εξαιρετικά σημαντικό για την Αθήνα «να μείνει αδόμητος κάθε ελεύθερος δημόσιος χώρος, ενώ ίσως θα έπρεπε να δεσμευτούν και ιδιωτικοί χώροι».
Οσον αφορά τη βελτίωση των συνθηκών στην πρωτεύουσα, επαναφέρει μια πρόταση της εποχής του Αντώνη Τρίτση. Τη φύτευση και συνένωση των ακάλυπτων χώρων των πολυκατοικιών ώστε να δημιουργηθούν νησίδες πρασίνου που θα λειτουργούν βιοκλιματικά στην πόλη. «Η αναβάθμιση των ακαλύπτων και του δημόσιου χώρου είναι η ελπίδα για την πόλη», τονίζει.
Η νομοθεσία επιβάλλει το 30% ενός οικοπέδου στο οποίο ανεγείρεται μια οικοδομή να μένει ακάλυπτο και να φυτεύεται. Ωστόσο, όπως είναι οφθαλμοφανές, ο νόμος δεν τηρείται. Οι γνωστές πρασιές στην μπροστινή πλευρά των πολυκατοικιών σε περιοχές όπου υπήρχαν παλαιότερα όπως η Λ. Αλεξάνδρας, σιγά σιγά έδωσαν τη θέση τους σε εμπορικές δραστηριότητες. Στις νέες οικοδομές η πρασιά τσιμεντώνεται και συνήθως ελάχιστα καχεκτικά φυτά τοποθετούνται σε ασφυκτικά στενά παρτέρια. Αλλες πάλι φορές η ανάγκη για πάρκινγκ «τρώει» το πράσινο. «Οι πιλοτές ή τα υπόγεια πάρκινγκ μειώνουν τις πρασιές», τονίζει ο κ. Πολύζος.