Αυτό που εδώ και χρόνια κυκλοφορούσε ως φήμη, ότι δηλαδή η Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ταλανίζεται από μια πρωτοφανή υπόθεση νεποτισμού, έγινε βεβαιότητα. Η «Κ» παρουσιάζει τη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Α΄ Τμήμα Διακοπών) -το οποίο εκλήθη να εξετάσει το θέμα μετά σωρεία καταγγελιών-, που αποδεικνύει ότι η γνωστή στους πανεπιστημιακούς κύκλους ως «Αγία Οικογένεια» κατόρθωνε να αποκαθιστά επαγγελματικά και ακαδημαϊκά τα μέλη της, παρακάμπτοντας -συχνά προκλητικά- τις νόμιμες διαδικασίες.
Η υπόθεση αφορά την οικογένεια Ελένης και Παναγιώτη Χριστινάκη, της κοσμήτορος της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του συζύγου της, καθηγητή και πρώην προέδρου του τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας. Η πρυτανεία του πανεπιστημίου είχε βομβαρδιστεί με καταγγελίες, σύμφωνα με τις οποίες η μεγάλη κόρη του ζεύγους, Ειρήνη Χριστινάκη, είχε λάβει διδακτορικό το 2004 με επιβλέποντα καθηγητή τον πατέρα της, καθώς και ότι είχε αστραπιαία ανελιχθεί στη θέση της τακτικής καθηγήτριας της σχολής.
Καταγγελίες
Οι καταγγελίες ανέφεραν επίσης ότι η δεύτερη κόρη τους, Ολγα Χριστινάκη, είχε λάβει θέμα διδακτορικού με επιβλέπουσα καθηγήτρια την αδερφή της, καθώς και ότι ο γιος τους Επαμεινώνδας Χριστινάκης, χωρίς πτυχίο Θεολογίας ή μάστερ, έγινε υποψήφιος διδάκτωρ στη Σχολή Θεολογίας. Ερωτήματα υπήρχαν και για την εκλογή του συζύγου της Ειρήνης Χριστινάκη, Αθανάσιου Γλάρου, στη θέση του επίκουρου καθηγητή στο ίδιο τμήμα.
Μεταξύ άλλων, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (ΝΣΚ) αναφέρει:
– Για την Ειρήνη Χριστινάκη: Το 2004, επιβλέπων της διδακτορικής διατριβής της κ. Ειρήνης Χριστινάκη ορίστηκε ο πατέρας της καθ. Π. Χριστινάκης, παρά τη ρητή διάταξη του άρθρου 7 του ν. 2690/99 περί υποχρέωσης των μελών των συλλογικών οργάνων να απέχουν από κάθε ενέργεια ή διαδικασία που συνιστά συμμετοχή σε λήψη απόφασης ή διατύπωση γνώμης ή πρότασης εφόσον αφορά συγγενείς εξ αίματος. «Διαφορετικά, δημιουργείται ακυρότητα της αποφάσεως του εν λόγω οργάνου εξαιτίας κακής συνθέσεως αυτού. Εκ του λόγου αυτού, πάσχει η έγκριση και απονομή του διδακτορικού διπλώματος». Το ΝΣΚ αναφέρει μάλιστα ότι η αρχή της νομιμότητας απαιτεί από τη διοίκηση να ανακαλεί τυχόν εκδοθείσα παράνομη πράξη, αποκαθιστώντας την έννομη τάξη.
Σχετικά με την εκλογή της στη θέση της καθηγήτριας, το ΝΣΚ θεωρεί ότι δεν ακολουθήθηκαν οι νόμιμες διαδικασίες στη σύνθεση του εκλεκτορικού σώματος, με αποτέλεσμα να είναι «μη νόμιμη» και η εκλογή της.
– Για την Ολγα Χριστινάκη: Στις 12/11/08 η διευθύντρια του τομέα Κοινωνικής Θεολογίας ζήτησε από τη γενική συνέλευση ειδικής σύνθεσης του τμήματος Θεολογίας να κάνει δεκτό το αίτημα να οριστούν ως μέλη της συμβουλευτικής επιτροπής για παρακολούθηση της διπλωματικής εργασίας της Ολγας Χριστινάκη, ο καθηγητής Παναγιώτης Χριστινάκης και η καθηγήτρια Ελένη Χριστινάκη. Σύμφωνα με το ΝΣΚ, η εισήγηση για τον ορισμό της συμβουλευτικής επιτροπής δεν ανήκει στην αρμοδιότητα του τομέα, αλλά της συντονιστικής επιτροπής. «Περαιτέρω, σύμφωνα με την αρχή της αμεροληψίας που θα πρέπει να τηρείται κατά τη λειτουργία των μονομελών και συλλογικών οργάνων, δεν μπορούν να μετέχουν στα όργανα αυτά οι γονείς της μεταπτυχιακής φοιτήτριας».
– Για τον Επαμεινώνδα Χριστινάκη, μεταξύ άλλων: Με την από 15/12/2008 απόφαση του τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και του Τομέα «Κανονικού Δικαίου» έγινε δεκτή η αίτηση του κ. Επαμεινώνδα Χριστινάκη για την εκπόνηση εκ μέρους του διδακτορικής διατριβής. Μέλος της τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής ορίστηκε και ο πατέρας του Παναγιώτης Χριστινάκης. Πέραν τούτου, σύμφωνα με το νόμο, δεκτοί στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα μπορούν να γίνουν οι κάτοχοι πτυχίου Ορθοδόξων Θεολογικών Σχολών. Ο κ. Επαμεινώνδας Χριστινάκης, ωστόσο, είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής και όχι της Θεολογίας και δεν διαθέτει Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης.
– Για τον Αθανάσιο Γλάρο: Το ΝΣΚ δεν δύναται να εκφέρει άποψη για τη νομιμότητα της διοικητικής ενέργειας για την εκλογή του κ. Γλάρου στη θέση του επ. καθηγητή, λόγω έλλειψης στοιχείων από τη γραμματεία του τμήματος όσον αφορά στις απουσίες μελών κατά τις κρίσιμες συνεδριάσεις.
Η γνωμοδότηση υπογράφηκε στις 31 Ιουλίου του 2009 από τους αντιπροέδρους του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους κ. Νικηφόρο Κανιούρα και Ιωάννη Σακελλαρίου.
Στο διαδίκτυο
Αξίζει να σημειωθεί ότι το θέμα ανακινήθηκε μετά την κυκλοφορία, πέρυσι στο Διαδίκτυο, σχετικής ανώνυμης επιστολής προς τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών. «Κύριε πρύτανη, τι έχετε να πείτε στους φοιτητές που αξίζουν και αγωνίζονται τίμια αλλά δεν έχουν το προνόμιο να είναι παιδιά καθηγητών;» κατέληγε η επιστολή. Στις 18 Φεβρουαρίου 2009, η «Κ» είχε δημοσιεύσει εκτενές ρεπορτάζ για το θέμα. Ο κ. Παναγιώτης Χριστινάκης είχε τότε αρνηθεί τις κατηγορίες. «Επειδή εγώ είμαι καθηγητής, θα απαγορεύσω στο παιδί μου να ακολουθήσει την ίδια επιστήμη;» είχε πει χαρακτηριστικά. Λίγες ημέρες αργότερα, πάντως, στις 9 Μαρτίου 2009, ο αρμόδιος αντιπρύτανης ακαδημαϊκών υποθέσεων του Πανεπιστημίου Αθηνών προσέφυγε στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους με το ερώτημα εάν έχει παραβιαστεί η νομιμότητα στις συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Φαινόμενο «υπερπροστατευτισμού»
«Δυστυχώς, πρόκειται μόνο για την κορυφή του παγόβουνου της αναξιοκρατίας που επικρατεί στα ελληνικά ΑΕΙ», σχολιάζουν στην «Κ» πανεπιστημιακοί, με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις. «Ανοίξτε τους τηλεφωνικούς καταλόγους ή τις επετηρίδες των ιδρυμάτων και θα καταλάβετε», προσθέτουν με νόημα.
Τη θέση του διαχωρίζει μιλώντας στην «Κ» ο καθηγητής Συγκριτικής Φιλοσοφίας της Θρησκείας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Μάριος Μπέγζος, ο οποίος κάνει λόγο για φαινόμενο «υπερπροστατευτισμού» από πλευράς των γονιών και όχι για νεποτισμό. «Αυτό που αμφισβητείται στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν και όχι τα ουσιαστικά προσόντα των ατόμων. Η ανέλιξη ή η πρόοδος των συγκεκριμένων προσώπων δεν οφείλονται στον αποκλεισμό κάποιων άλλων. Δεν αδικήθηκε δηλαδή κάποιος τρίτος. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να εξαντλούμε την αυστηρότητά μας σε αυτή την υπόθεση. Summum jus, summa injuria: η υπερβολική δικαιοσύνη είναι υπερβολική αδικία», καταλήγει ο κ. Μπέγζος.
Στο υπ. Παιδείας ο φάκελος
Ο φάκελος της περίπτωσης Χριστινάκη έχει διαβιβαστεί στο υπουργείο Παιδείας. Αυτό ανέφεραν στην «Κ» στελέχη του Πανεπιστημίου Αθηνών, τονίζοντας ότι η απόφαση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους προεκλήθη κατόπιν σχετικού ερωτήματος της πρυτανείας του ιδρύματος. Επίσης, έχει διαταχθεί Ενορκη Διοικητική Εξέταση για το θέμα. Οπως ανέφεραν οι ίδιοι, η ΕΔΕ και ο θόρυβος που έχει δημιουργηθεί από τα δημοσιεύματα στον Τύπο αποτελούν ένα μέσο πίεσης προς τους εμπλεκομένους να δώσουν τη λύση. «Ο καθηγητής που επέβλεπε τη διδακτορική διατριβή της κόρης Χριστινάκη ήταν ο πατέρας της. Μα, δεν μπορούσε να διαγνώσει το ηθικό κώλυμα; Οταν του έθεσα το ζήτημα, μου είπε ότι δεν επέβλεψε τη διδακτορική έρευνα διότι ο ίδιος ήταν καθ’ ύλην αρμόδιος καθηγητής στη σχολή. Τα συμπεράσματα δικά σας», κατέληξε υψηλόβαθμο στέλεχος του ιδρύματος. Απ.λ.