ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Υπάρχουν μαθητές στα Πομακοχώρια που δεν είχαν σχηματίσει ποτέ τις μουσικές νότες και δεν είχαν πιάσει ποτέ στα χέρια τους όργανο μουσικής. Υπάρχουν μαθητές σχολείων σε απομακρυσμένες περιοχές ή σε υποβαθμισμένες συνοικίες των αστικών κέντρων που δεν είχαν πρόσβαση στην επίσημη δημόσια μουσική εκπαίδευση, γιατί δεν είχαν ποτέ δάσκαλο μουσικής.
Σήμερα, όχι μόνο ξέρουν να ξεχωρίζουν τα μεταλλόφωνα, τα έγχορδα, τα αφρικάνικα κρουστά, ακόμη και το Theremin, αλλά ο κόσμος της μουσικής άλλαξε τον ρυθμό της ζωής τους.
Πρωτοποριακή μέθοδος
Ιση ευκαιρία στη μάθηση για τους «αδικημένους» μαθητές της χώρας δίνει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο με πρωτοποριακές εκπαιδευτικές μεθόδους διδασκαλίας που «παραδίδουν»… μαθήματα στο υπουργείο Παιδείας.
Οι «κοινότητες» μάθησης που εφαρμόζει εδώ και εννέα χρόνια το τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ όχι μόνο συνδυάζουν το «τερπνόν μετά του ωφελίμου» για την ακαδημαϊκή κατάρτιση των φοιτητών στη μουσική διδασκαλία, αλλά παρέχουν το δικαίωμα σε πολλούς μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να διδαχθούν τη μουσική μέσα στα σχολεία. Εκατοντάδες μαθητές από εξήντα συνολικά σχολεία της Ελλάδος και της Κύπρου γνώρισαν έως σήμερα τον κόσμο της μουσικής χάρη στο πρόγραμμα CALM (Community Action in Learning Μusic-Κοινοτική Δράση στη Μάθηση της Μουσικής).
Δημιουργήθηκε το 2000 στο πλαίσιο του μαθήματος «Εισαγωγή στη Μουσική Παιδαγωγική» από την επίκουρη καθηγήτρια του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου κ. Ελένη Λαπιδάκη για φοιτητές-μουσικούς με γερό μουσικό υπόβαθρο στο παίξιμο κάποιου οργάνου, οι οποίοι δεν έχουν διδάξει ποτέ μουσική σε τάξη σχολείου, αλλά θέλουν να γίνουν μουσικοεκπαιδευτικοί.
Το πρωτοποριακό πρόγραμμα διδασκαλίας εφαρμόζεται κάθε ακαδημαϊκό εξάμηνο από 20-25 τεταρτοετείς ή πεμπτοετείς φοιτήτριες και φοιτητές.
Οι φοιτητές χωρισμένοι σε ομάδες 2-4 ατόμων «υιοθετούν» για ένα ολόκληρο εξάμηνο μια τάξη ενός δημόσιου νηπιαγωγείου, δημοτικού, γυμνασίου ή λυκείου που δεν έχει δάσκαλο μουσικής και διδάσκουν τους μαθητές μία ή δύο φορές την εβδομάδα ανάλογα με την απόσταση κάθε σχολείου από το πανεπιστήμιο.
Τα σχολεία, εξηγεί η κ. Λαπιδάκη, επιλέγουν οι ίδιοι οι φοιτητές με κριτήριο τις οικονομικά φτωχές αστικές και επαρχιακές περιοχές της Ελλάδας όπου μεγάλος αριθμός των μαθητών παρουσιάζει πολιτισμικές και γλωσσικές ιδιαιτερότητες και διαφορές (τσιγγανόπαιδες, πομάκοι, παλιννοστούντες ομογενείς, παιδιά οικονομικών μεταναστών).
Οι ίδιοι οι φοιτητές αναλαμβάνουν τη μεταφορά 40 περίπου μουσικών οργάνων του πανεπιστημίου με τα οποία διδάσκουν στους μαθητές. «Η διδασκαλία δεν χωρίζεται σε θεωρία και πράξη, αλλά τροφοδοτείται από τα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας», αναφέρει η κ. Λαπιδάκη.
Νέα προσέγγιση
«Η εκπαιδευτική καινοτομία του CALM έγκειται στο γεγονός ότι για πρώτη φορά η μουσική διδασκαλία και μάθηση, εκτός από την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης αποσκοπεί να βοηθήσει τους φοιτητές να αρθρώσουν ένα λόγο «πολιτικό» που αφορά την ανθρώπινη κατάσταση, σε αντίθεση με την κρατούσα μουσικοεκπαιδευτική προσέγγιση που βλέπει τη μουσική δημιουργικότητα ως αποτέλεσμα μιας διαδικασίας ξεκομμένης από τους άλλους και τα πραγματικά προβλήματα του κόσμου».
Χρηματοδότηση
Το ερευνητικό έργο CALM χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από το ΑΠΘ και συγκεκριμένα την επιτροπή ερευνών και για την υλοποίησή του συνεργάζονται ο καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου της Νομικής Σχολής ΝΟΠΕ του ΑΠΘ κ. Πέτρος Στάγκος και η αναπληρώτρια καθηγήτρια Οικονομίας του τμήματος Οικονομικών του ΑΠΘ κ. Λίλα Αντωνοπούλου.