ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Συγκεντρώσεις αρσενικού, ενός στοιχείου που θεωρείται ιδιαίτερα καρκινογόνο ανιχνεύθηκαν στις τρίχες της κεφαλής μαθητών σε σχολεία πέριξ της Θεσσαλονίκης, από τις βρύσες των οποίων, όπως διαπιστώνει έρευνα, τρέχει πολλές φορές ακατάλληλο νερό που περιέχει αρσενικό, μαγγάνιο και νιτρικά ιόντα!
Η έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας θα παρουσιαστούν στο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο για το Περιβάλλον που διοργανώνει το Συμβούλιο Περιβάλλοντος του ΑΠΘ (15-17 Οκτωβρίου) έδειξε ότι οι μαθητές στα 10 σχολεία από τα 32 συνολικά που εξετάστηκαν πίνουν νερό το οποίο περιέχει ένα τουλάχιστον από τα στοιχεία που μελετήθηκαν (αρσενικό, μαγγάνιο, νιτρικά ιόντα) σε συγκεντρώσεις υψηλότερες από τις επιτρεπτές.
Δείγματα και μετρήσεις
Για την πραγματοποίηση της έρευνας συνεργάστηκαν τα Εργαστήρια Χημείας του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Υγιεινής της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ και Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας της ίδιας σχολής και ελήφθησαν δείγματα από το νερό που τρέχει από τις βρύσες των σχολείων στους Δήμους Χαλάστρας, Αξιού, Εχεδώρου, Λαγκαδά, Θερμαϊκού, Αγίου Αθανασίου και Βασιλικών. Το περισσότερο ανησυχητικό αποτέλεσμα των μετρήσεων ήταν η ανίχνευση αρσενικού στο πόσιμο νερό πέντε σχολείων, σε συγκέντρωση μεγαλύτερη των 10 mg/l που είναι το ανώτερο επιτρεπτό όριο. Εξάλλου, «σε οκτώ σχολεία το πόσιμο νερό περιείχε μαγγάνιο σε συγκέντρωση μεγαλύτερη των 50 mg/l και σε δύο του Δήμου Λαγκαδά περιείχε νιτρικά ιόντα σε συγκέντρωση μεγαλύτερη από το όριο των 50 mg/l», σημειώνουν στην έρευνα οι ερευνητές των παραπάνω εργαστηρίων (Χ. Δουλγέρης, Π. Τσουμάρης, Λ. Κοβάτση, Ν. Ράικος, Ν. Παπαδάκης, Ε. Τσούκαλη).
Προκειμένου να μελετηθεί η συσχέτιση της συγκέντρωσης του αρσενικού στο πόσιμο νερό με τη συγκέντρωσή του στις τρίχες των μαθητών μετρήθηκαν οι συγκεντρώσεις αρσενικού στο πόσιμο νερό του δικτύου επτά σχολείων των Δημοτικών Διαμερισμάτων Αγίου Αθανασίου, Σίνδου και Χαλάστρας και στη συνέχεια μετρήθηκαν οι συγκεντρώσεις του αρσενικού σε τρίχες κεφαλής 65 μαθητών, ηλικίας 6-12 ετών από σχολεία των ίδιων περιοχών.
Τα αποτελέσματα εμφάνισαν αυξημένες συγκεντρώσεις αρσενικού σε δείγματα πόσιμου νερού της περιοχής της Χαλάστρας σε συγκεντρώσεις δύο έως δέκα φορές πάνω από τα ανώτερα επιτρεπτά όρια, όπως και σε δείγματα από τρίχες μαθητών της ίδιας περιοχής. Οι δειγματοληψίες, όπως διευκρίνισε χθες στην «Κ» μέλος της ερευνητικής ομάδας, έγιναν από κουρείο της περιοχής και δεν καταγράφηκαν άλλα στοιχεία των μαθητών εκτός από την ηλικία τους. «Από τη στατιστική ανάλυση προέκυψε θετική συσχέτιση των συγκεντρώσεων στις τρίχες των μαθητών και στο νερό. Διαπιστώθηκε επίσης ότι τα περισσότερο επιβαρυμένα είναι τα μικρότερα παιδιά, γεγονός το οποίο οφείλεται στο ότι πίνουν περισσότερο νερό από τις βρύσες των σχολείων», σημειώνουν οι συντάκτες της έρευνας.
Αποβάλλεται σταδιακά
Σύμφωνα με τον καθηγητή του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης κ. Χρ. Δουλγέρη, «το αρσενικό είναι ένα στοιχείο που αποβάλλεται σταδιακά από τον οργανισμό. Οι συνέπειες εκδηλώνονται όταν η συγκέντρωσή του είναι χρόνια».
Ο δήμαρχος Χαλάστρας κ. Γρ. Ουζούνης εξέφρασε επιφυλάξεις όσον αφορά στα αποτελέσματα της έρευνας, για την οποία, όπως είπε χθες ο δήμος, ουδέποτε έλαβε επισήμως γνώση. Σημείωσε ότι δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας, αφού οι μαθητές στα σχολεία της περιοχής δεν καταναλώνουν νερό βρύσης, αλλά εμφιαλωμένο.
Από την περίοδο των δειγματοληψιών μέχρι σήμερα, αν κι έχουν παρέλθει σχεδόν πέντε χρόνια, δεν έχουν αλλάξει τα δεδομένα όσον αφορά στο πόσιμο νερό, καθώς η περιοχή εξακολουθεί να υδροδοτείται από τοπικές γεωτρήσεις. Ωστόσο, τον επόμενο μήνα, σύμφωνα με τον κ. Ουζούνη, το δίκτυο της περιοχής θα έχει συνδεθεί με το νερό του δικτύου της ΕΥΑΘ.
Οι επιπτώσεις στην υγεία μας
Νιτρικά ιόντα. Προέρχονται από αζωτούχα λιπάσματα, απορρίμματα ζώων, αστικά και βιομηχανικά λύματα, βόθρους κ. λπ. Στην Ελλάδα έχει παρατηρηθεί μεγάλη συχνότητα ανίχνευσής τους σε συγκεντρώσεις μεγαλύτερες των 50 mg/l. Μπορούν να προκαλέσουν μεθαιμοσφαιριναιμία σε νεογνά. Μελέτες δεν κατάφεραν να τα συνδέσουν με τον καρκίνο στομάχου.
Αρσενικό. Στοιχείο αρκετά διαδεδομένο στον φλοιό της Γης. Οι ενώσεις του αρσενικού εμφανίζονται περισσότερο κοντά σε Δέλτα ποταμών και σε θερμές πηγές. Προσλαμβανόμενο για μεγάλο χρονικό διάστημα με το πόσιμο νερό σε υψηλές συγκεντρώσεις, εκτός από καρκινογένεση μπορεί να προκαλέσει δερματολογικά, πνευμονολογικά, νευρολογικά, καρδιολογικά και αιμοποιητικά προβλήματα.
Μαγγάνιο. Σε μικρές ποσότητες είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη ανθρώπινου οργανισμού (αναπαραγωγικό σύστημα, ανάπτυξη των παιδιών). Σε υψηλές ποσότητες, όμως, δρα τοξικά και το όριο συγκέντρωσης στο νερό είναι 50 mg/l.