Η ξεχασμένη -άγνωστη και σε πολλούς Αθηναίους… – ιστορική συνοικία της Ακαδημίας Πλάτωνος, εκεί όπου λειτούργησε το πρώτο πανεπιστήμιο στην ιστορία της ανθρωπότητας, μπορεί να βγει από την ομίχλη της αδιαφορίας και της καλπάζουσας τσιμεντοποίησης και να αντιμετωπιστεί ως μία ξεχωριστή γειτονιά, αναπόσπαστο τμήμα της ιστορίας και του μέλλοντος της Αθήνας. Υστερα από τις πολύμηνες κινητοποιήσεις των κατοίκων της περιοχής, έρχονται σήμερα δηλώσεις στελεχών του υπουργείου Πολιτισμού που «ανοίγουν ξανά» τη δυνατότητα σύνδεσης της Ακαδημίας Πλάτωνος με την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων.
«Οχι μόνο δεν έχει κλείσει η υπόθεση της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων, αλλά αποτελεί ζητούμενο η ανάπτυξή της και στόχος να φτάσει μέχρι και την Ακαδημία Πλάτωνος», δήλωσε στην «Κ» η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη. «Η συγκεκριμένη γειτονιά όχι μόνο δεν έχει παραγραφεί από το έργο, αλλά θα επιδιώξουμε να ενταχθεί. Γι’ αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί με ιδιαίτερη προσοχή», συμπληρώνει.
Η Επιτροπή
Αν η πολιτεία είχε «ξεχάσει» την Ακαδημία Πλάτωνος, οι κάτοικοι όχι μόνο είχαν κινητοποιηθεί για περισσότερο πράσινο, αλλά διεκδικούσαν ένα άλλο μέλλον για τη γειτονιά τους.
Συναντήσαμε μερικά από τα μέλη της Επιτροπής Κατοίκων Ακαδημίας Πλάτωνος σε ένα συνοικιακό καφενείο. «Εμείς εδώ, στις γειτονιές που είναι κάτω από τις γραμμές του ΟΣΕ, βιώνουμε μια πολύπλευρη υποβάθμιση. Δεν είναι τυχαίο ότι, πέντε λεπτά από την Ομόνοια, κυριάρχησε μια άναρχη πολεοδομική κατάσταση», λέει στην «Κ» ο κ. Δημήτρης Καττής, εργαζόμενος σε τυπογραφείο. Δυστυχώς για τους κατοίκους της περιοχής, η «ανάπτυξη» τα τελευταία χρόνια πήρε τον χαρακτήρα των πολυώροφων οικοδομών και της εισβολής του «ρίαλ εστέιτ» στον χώρο μεταξύ του νοτιοδυτικού ορίου του Αλσους, της Λεωφόρου Αθηνών και της Κηφισού.
«Στα πέριξ του νέου κτιρίου του Χρηματιστηρίου διαμορφώνεται μεγάλη πίεση για πολυώροφα κτίρια γραφείων», σημειώνει η κ. Αθηνά Μερτζέλου, οικονομολόγος. Τι αντιπροτείνουν; «Εναν πόλο αρχαιολογικό – περιβαλλοντικό, στο κέντρο της πόλης. Οχι μόνο για εμάς, αλλά για όλη την Αθήνα και τους επισκέπτες της», λέει στην «Κ» η κ. Μαρία Γιαννακοπούλου, τραπεζοϋπάλληλος.
Μουσείο της πόλης
Εκτός από τη διαβεβαίωση της κ. Μενδώνη ότι η διαδικασία της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων δεν έχει «ξεχάσει» την Ακαδημία Πλάτωνος, είναι σημαντική η τοποθέτηση του αρμόδιου υπουργείου, σύμφωνα με την οποία «η ίδρυση του Μουσείου των Αθηνών στην Ακαδημία Πλάτωνος αποτελεί για εμάς βασικό ευκταίο. Η Αθήνα είναι η μόνη πρωτεύουσα στην Ευρώπη που δεν διαθέτει μουσείο της πόλης. Μιλάμε για ένα μουσείο που θα παρουσιάζει ολόκληρη την ιστορική διαδρομή της Αθήνας και όχι μόνο της κλασικής αρχαιότητας. Θα είναι ενός ορόφου και απόλυτα ενταγμένο στον χώρο». Ετσι, ένα έργο που φαινόταν λησμονημένο μπαίνει ξανά στη συζήτηση. Βεβαίως, τίποτα δεν είναι ακόμη λυμένο, καθώς η γ. γ. σημείωσε πως αναζητούνται τρόποι χρηματοδότησης.
Παράλληλα, η Επιτροπή Κατοίκων είναι αντίθετη στη μελέτη του δήμου για την περιοχή. «Η μελέτη του δήμου στηρίζεται σε πρόταση μείωσης των ορίων του Αλσους στο νοτιοδυτικό μέρος. Χώροι που έχουν απαλλοτριωθεί από το ΥΠΠΟ υπέρ του Αρχαιολογικού Αλσους δίνονται για τη διάνοιξη οδών προκειμένου στη συγκεκριμένη περιοχή να ισχύσει ως έχει το σχέδιο πόλης του 1968 (!) και να παραμείνουν αλώβητες οι ιδιοκτησίες, οι οποίες στην πλειοψηφία τους είναι πολύ μεγάλες. Προσπαθούν να τακτοποιήσουν μεγάλες ιδιοκτησίες που σήμερα δεν μπορούν (και σωστά!) να πάρουν άδεια οικοδομής. Εμείς αντίθετα ζητούμε επέκταση του Αλσους», τονίζει η κ. Μερτζέλου. Οι κάτοικοι, μάλιστα, προτείνουν να χτιστεί το Μουσείο σε γειτονικό προς το Αλσος αδόμητο χώρο, έτσι ώστε να επεκταθεί η ωφέλιμη επιφάνεια. Σε αυτό το σημείο η κ. Μενδώνη απαντάει ότι «η θέση του μουσείου είναι σαφώς προσδιορισμένη και δεν υπάρχει λόγος μετακίνησής της».
«Η μελέτη του δήμου δημιουργεί αρνητικά τετελεσμένα. Γίνεται κάποια μείωση στον συντελεστή δόμησης, αλλά είναι πολύ μικρή σε σχέση με τις ανάγκες», σχολιάζει η κ. Γιαννακοπούλου. «Πρόκειται για μελέτη τακτοποίησης. Γιατί επιλέγεται από τον δήμο η μέθοδος της τροποποίησης του σχεδίου πόλης και όχι του πολεοδομικού εργαλείου της διαδικασίας ανάπλασης, όπου ζητούνται εισφορές σε γη από τις μεγάλες ιδιοκτησίες; Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαν να εξασφαλισθούν οι δημόσιοι χώροι, ενώ μέχρι σήμερα χάνονται πολλοί χαρακτηρισμένοι χώροι (ως χώροι πρασίνου, άθλησης, αναψυχής κ. λπ.) λόγω έλλειψης κονδυλίων», σημειώνεται στο υπόμνημα που έχουν συντάξει οι κάτοικοι.
Η μελέτη του Δήμου
Οι κάτοικοι της περιοχής ζητούν να αποσυρθεί η μελέτη του Δήμου Αθηναίων και κάθε πρόταση που περιορίζει και υποβαθμίζει το Αλσος και να αρχίσει ευρύς διάλογος για το μέλλον της περιοχής, με στόχο τη δημιουργία ενός σύγχρονου και πολεοδομικά αναβαθμισμένου πολιτιστικού πόλου μητροπολιτικής εμβέλειας. Ζητούν μάλιστα την εκπόνηση μελέτης ύστερα από διεθνή διαγωνισμό. «Ακούμε ωραία λόγια για «πράσινη ανάπτυξη», για την ανάγκη «να μείνουμε στα κέντρα των πόλεων». Τώρα ήρθε η ώρα η κυβέρνηση να αποδείξει ότι τα εννοεί», τονίζουν.