ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Μετέδιδε την εικόνα μιας εσωστρεφούς πόλης, αλλά μια γενιά ταλαντούχων νέων δημιουργών με πάθος την καλλιτεχνική πρωτοπορία πέτυχε να προβάλει τη φωτεινή της πλευρά ακόμη και στο εξωτερικό. Τρεις δημιουργικές ομάδες δείχνουν οι «Νew York Times» ως τους «υπαιτίους» για την κατάταξη της Θεσσαλονίκης στον κατάλογο των 41 πόλεων που αξίζει να επισκεφθεί κανείς μέσα στο 2011. Δραστηριοποιούνται στη Θεσσαλονίκη τα δύο τελευταία χρόνια, ανοίγοντας τους ορίζοντες της μεγαλούπολης προς άλλες κατευθύνσεις. Η παρεμβατική «Σφήνα», ο μη κερδοσκοπικός φορέας «ΔΥΝΑΜΟ project space» και η εταιρεία «157+173 designers» εκπροσωπούν τον δημιουργικό κόσμο που κινείται σε σύγχρονους ρυθμούς, διακινεί ιδέες, δηλώνει τη διάθεση συμμετοχής στα δρώμενα.
Σφηνώνουν στην καθημερινότητα εκπλήσσοντας τους πολίτες. Θεσσαλονικείς τούς είδαν να παίζουν μαξιλαροπόλεμο στην Καμάρα, να εισβάλουν σε αστικό λεωφορείο στήνοντας ένα πάρτι με αίτημα «μεταμεσονύχτια δρομολόγια Παρασκευή – Σάββατο», να μετατρέπουν την παραλία στην Αριστοτέλους σε «Aristotelous Beach» για έναν «καθαρό Θερμαϊκό», να παίζουν τουρτοπόλεμο στην παραλία της Επανομής… «Η «Σφήνα» πρωτίστως είναι ένας χορηγός εμπειριών. Μια μορφή ψυχοθεραπείας, μια βαθιά ανάσα στην ασφυκτική καθημερινότητα της μεγαλούπολης. Πόσες ευκαιρίες έχεις να παίξεις μαξιλαροπόλεμο σ’ έναν ανοιχτό χώρο!», εξηγεί η ψυχή της ομάδας, ο σκηνοθέτης Μάριος Σπύρογλου. Η ιδέα του για το κίνημα γεννήθηκε πριν από δυόμισι χρόνια. Τον «έπνιγε» η Θεσσαλονίκη όταν επέστρεψε από την Αγγλία και μια δράση στον σταθμό της Νέας Υόρκης αποτέλεσε το έναυσμα. Κινητοποίησε φίλους με κοινωνικές, πολιτικές και καλλιτεχνικές ανησυχίες και από τότε η μια έκπληξη διαδέχεται την άλλη. Η ομάδα μεγάλωσε (7.683 φίλους απ’ όλη την Ελλάδα), πέρασε σκαμπανεβάσματα, αλλά πιο ώριμη, πιο κατασταλαγμένη, ετοιμάζεται για τα επόμενα βήματα. Οι παρεμβάσεις είναι απρόβλεπτες – επτασφράγιστο μυστικό παραμένει η επόμενη δράση-σφήνα με σαφές μήνυμα, στο τέλος του μήνα. Μια ομάδα έξι ατόμων (αρχιτέκτονες, ιστορικοί τέχνης, καλλιτέχνες) βρίσκεται πίσω από τον δραστήριο φορέα «ΔΥΝΑΜΟ project -space». Ιδρύθηκε το 2009 στα Ανω Λαδάδικα, όπου αναβιώνουν καλλιτεχνικές κινήσεις που αποτελούν τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα σε νέους δημιουργούς. Ενας πρωτοποριακός χώρος ανοιχτός σε ιδέες, προτάσεις για projects, συνέργειες και συνεργασίες που οδηγούν σε πολύπλευρες δράσεις, εκθέσεις, εργαστήρια, διαλέξεις, performance, πειραματικές εκδόσεις εικαστικών, αρχιτεκτονικής και design από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Παρά τη μικρή διαδρομή της ομάδας, είναι σαφές το στίγμα και οι προθέσεις της. Η συνεργασία της με αντίστοιχο φορέα στο Σικάγο κατέληξε σε μια έκθεση νέων καλλιτεχνών, ενώ σήμερα ολοκληρώνεται το DEMO Θεωρίας – ένα ανοιχτό εργαστήρι μεταξύ ιστορικών και θεωρητικών νέων επιστημόνων.
Ο επόμενος στόχος είναι ένα πρόγραμμα φιλοξενίας νέων καλλιτεχνών και ανταλλαγών για νέους δημιουργούς σε συνεργασία με αντίστοιχα project – spaces του εξωτερικού. Μέλη της ομάδας υποστηρίζουν ότι από την πόλη ξεπηδούν δημιουργοί, αλλά υπάρχει συνεχώς φυγή. Στοίχημα γι’ αυτούς είναι «πώς θα δημιουργηθούν οι συνθήκες που θα ενισχύσουν την παραγωγή σύγχρονου πολιτισμού».
Προϊόντα, χρηστικά αντικείμενα, με φθηνά υλικά και μίνιμαλ γραμμές προτείνει η εταιρεία «157+173 designers», που ίδρυσαν το καλοκαίρι του 2009 δύο νεαροί αρχιτέκτονες στην ίδια γειτονιά του κέντρου. Ανήκουν στη νέα γενιά των επιστημόνων που προσανατολίζονται σε εναλλακτικές καλλιτεχνικής δημιουργίας στην εποχή της κρίσης. Οι δυσμενείς συνθήκες δεν αποτελούν εμπόδιο για τον Μπάμπη Παπανικολάου, ιδρυτή της εταιρείας και τη Χριστίνα Τσιραγγέλου. Αντίθετα, «ανοίγουν τον ψυχικό σου κόσμο και όπως η ιστορία έδειξε, η κρίση θα φέρει άνθηση της δημιουργίας». Στην πόλη, παρατηρεί, «υπάρχει σημαντικό καλλιτεχνικό δυναμικό που κινείται υπόγεια. Απέναντί του η παλαιότερη γενιά είναι ακόμη διστακτική, ωστόσο, στην εποχή της διαδικτυακής επικοινωνίας και των αναζητήσεων η νοοτροπία αλλάζει. Η Θεσσαλονίκη αργεί, αλλά θα τα καταφέρει».