Κάποιοι εργαζόμενοι έχουν απαλλαγεί από τη μετακίνηση «σημειωτόν» στο κέντρο της Αθήνας τις ώρες αιχμής και από τις καθημερινές συγκρούσεις με τον προϊστάμενο: οι τηλεργαζόμενοι. Μπορεί να εκπροσωπούν ένα πολύ μικρό ποσοστό του εργατικού δυναμικού της Ελλάδας -μόλις 1,1%- η οικονομική κρίση, όμως, προβλέπεται να δημιουργήσει πολλούς οπαδούς αυτής της νέας μορφής εργασίας. Οι κοινωνικοί επιστήμονες κάνουν λόγο για τα πολλαπλά οφέλη της τηλεργασίας: μείωση των ρύπων, αύξηση της παραγωγικότητας του εργαζομένου μέσω της εξοικονόμησης χρόνου και περιορισμού του στρες, τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης υποβαθμισμένων και απομακρυσμένων περιοχών της χώρας. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλέπονται και οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν σε αυτήν την «ευέλικτη» μορφή εργασίας, η οποία τοποθετείται στην «γκρίζα» ζώνη μεταξύ μισθωτής και ανεξάρτητης εργασίας.
«Η μεγάλη παγίδα στην τηλεργασία είναι ότι οι θέσεις που προβάλλονται ως τέτοιες είναι συνήθως φούσκες – αφορούν κυρίως την προώθηση προϊόντων μέσω Ιντερνετ και υπόσχονται υπέρογκα ποσά», αναφέρει στην «Κ» η magica, διαχειρίστρια του site www. sheblogs. eu, «οπότε αντί να κερδίζεις χρήματα, χάνεις φίλους». Η προσφορά τηλεργασίας παραμένει μηδαμινή. «Κατ’ ουσίαν θέσεις τηλεργασίας δεν υπάρχουν, πρέπει να τις ανακαλύψεις ή να τις δημιουργήσεις μόνος σου», συμπεραίνει. Στο εξωτερικό, ωστόσο, η τηλεργασία είναι πιο διαδεδομένη, από το 2000 έως το 2005, μάλιστα, το ποσοστό των τηλεργαζομένων αυξήθηκε από το 5% στο 7%. Αλλωστε, πολλοί Βορειοευρωπαίοι που διαμένουν στην Ελλάδα συνεχίζουν να εργάζονται εξ αποστάσεως για λογαριασμό ξένων εταιρειών, όπως η Elisabeth. «Εργαζόμουν για χρόνια σε μεγάλη ασφαλιστική εταιρεία στο Λονδίνο», αναφέρει η 40χρονη. «Μετακομίζοντας στην Ελλάδα όχι μόνο διατήρησα τη θέση μου, αλλά πήρα και προαγωγή, αφού λόγω γεωγραφικής θέσης είμαι σε θέση να συμμετέχω περισσότερο σε διεθνή συνέδρια, απ’ ό, τι από το Λονδίνο». Από το λάπτοπ στο σπίτι εργάζεται για διεθνή περιβαλλοντική οργάνωση και ο Κωνσταντίνος. «Τα πρώτα χρόνια δούλευα από το γραφείο, αλλά μετά διαπίστωσα ότι όλοι οι συνεργάτες μου όχι μόνο δεν βρίσκονταν στο ίδιο γραφείο, αλλά ούτε καν στην ίδια χώρα», περιγράφει σήμερα από την Καλαμάτα, όπου μετακόμισε. «Ετσι, συμφωνήσαμε να εργάζομαι από το σπίτι και να επικοινωνούμε μέσω Ιντερνετ». Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την τηλεργασία προέρχεται από εργαζόμενες μητέρες. «Ολο και περισσότερες γυναίκες μας ρωτούν αν μπορούν να δουλεύουν από το σπίτι», λέει στην «Κ» η κ. Καλλιόπη Φουντουλάκη, διαχειρίστρια του site www. mamas-workathome. gr. «Πρόκειται για γυναίκες που έχουν μεγαλώσει με εργαζόμενες μητέρες, έχουν σπουδάσει και εργάζονται», διευκρινίζει. «Οταν όμως έρχεται το παιδί, βλέπουν ότι ο συνδυασμός είναι δύσκολος, συναισθηματικά ή οικονομικά». Το «πακέτο», άλλωστε, που περιλαμβάνει την αμοιβή της νταντάς, τη μηνιαία βενζίνη και το πιθανό delivery φαγητού συχνά ξεπερνάει τον… μισθό των μαμάδων. Ετσι, αναζητούν εναλλακτικές. «Μερικές επαγγελματίες συνεχίζουν την ίδια δουλειά μεταφέροντας την έδρα τους στο σπίτι (π. χ. γραφίστρια, μεταφράστρια), άλλες ξεκινούν κάποια οικοτεχνία και προβάλλουν τα προϊόντα τους μέσω Ιντερνετ», σημειώνει η κ. Φουντουλάκη. «Συνήθως, κάνουν έναρξη ατομικής επιχείρησης, ωστόσο, έχουμε και περίπτωση μαμάς τηλεγραμματέως».
Ιστορίες επιτυχίας
Μεταξύ των τηλεργαζομένων δεν λείπουν και οι ιστορίες επιτυχίας. «Αρχισα να ασχολούμαι με το βρεφικό ένδυμα από το 2005, όταν οι έννοιες «μάρσιπος αγκαλιάς» και «φοράω το μωρό μου» ήταν άγνωστες στην Ελλάδα», διηγείται η Στέλλα Σταμουλάκη, μητέρα τριών παιδιών και δημιουργός του www. babywearing. gr. «Τότε δούλευα αλλού, αλλά ασχολήθηκα με το θέμα από προσωπικό ενδιαφέρον», διευκρινίζει η κ. Σταμουλάκη, κάτοχος MBA από την ΑΣΟΕΕ. Η ιστοσελίδα της ξεκίνησε ως ενημερωτικό φόρουμ και εξελίχθηκε σε διαδικτυακό κατάστημα για μάρσιπο. «Για πολύ καιρό «έδινα» χωρίς να παίρνω», θυμάται. «Είναι ωραίο να κάνεις το χόμπι σου επάγγελμα, αλλά όταν περιμένεις να βγάλεις και τα έξοδα του μήνα, όλα μετρούν διαφορετικά».
«Νιώθω τυχερός τις μέρες των απεργιών»
Αλλοτε φορώντας παπούτσια και άλλοτε παντόφλες εργάζεται στην εταιρεία διαχείρισης διαδικτυακής πληροφορίας i-Sieve ο 30χρονος Δημ. Τσαρούχας. «Χρειάζομαι έναν υπολογιστή, ορισμένα προγράμματα και Ιντερνετ, που διαθέτω και στο σπίτι». Το προνόμιο εργασίας στο σπίτι αποδεικνύεται κάποιες φορές ιδιαίτερα ευεργετικό. «Νιώθω τυχερός τις ημέρες των απεργιών, του καύσωνα ή του παγετού», λέει γελώντας στην «Κ», «αλλά και τώρα που κάνω το δεύτερο μεταπτυχιακό μου και έχω εξεταστική τα πρωινά», συμπληρώνει. Ασφυκτικός έλεγχος δεν υπάρχει, υπάρχουν όμως πιεστικά deadlines. «Κανονικά δουλεύουμε 6ωρο, αλλά όταν πλησιάζει η προθεσμία, ξεπερνάμε το 8ωρο». Θα ήθελε να το καθιερώσει; «Αν εργάζομαι συνέχεια μόνος σπίτι, ενδέχεται να βαλτώσω», ομολογεί, «συχνά αναζητώ την επικοινωνία με τους συναδέλφους μου».
«Ως τηλεργαζόμενη δουλεύω πάνω από 8ωρο», σχολιάζει η κ. Στέλλα Τσάλα -γνωστή στην μπλογκόσφαιρα ως sitronella- «για άλλους το οκτάωρο τελειώνει όταν βάζουν το κλειδί στην πόρτα, ενώ εγώ είμαι online συνέχεια». Η sitronella εργαζόταν ως συντηρήτρια αρχαιοτήτων με δίμηνες συμβάσεις του υπουργείου Πολιτισμού. «Οταν έμεινα έγκυος, αποφάσισα ότι δεν πάει άλλο», διηγείται, «δεν μπορούσα να διαιωνίσω την εργασιακή αστάθεια». Σήμερα, η Στέλλα είναι webdesigner και δημιουργός του επιτυχημένου site «Συνταγές της Παρέας». «Χρειάστηκε υπομονή και επιμονή, αλλά φέτος, μετά επτά χρόνια δουλειάς, άρχισα να βιοπορίζομαι από το site».