Το γεγονός ότι τον 16ο αιώνα στη Γαλλία και τη Γερμανία η παραχάραξη των χρυσών νομισμάτων τιμωρούνταν με σιγοβράσιμο σε χύτρα με λάδι και κρασί δεν αποθάρρυνε τους επιτήδειους κιβδηλοποιούς να συνεχίσουν το παράνομο έργο τους. Και σήμερα, παρά τις αναντίστοιχα υψηλές ποινές για την παραχάραξη, ο χρυσός εξακολουθεί να γυαλίζει όμορφα στα μάτια των παρανόμων. Αποκαλυπτικά είναι τα επίσημα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, του βασικού αγοραστή και πωλητή χρυσών λιρών στη χώρα μας: από το σύνολό τους, που έφτασαν στις θυρίδες της τράπεζας τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, το 3,7% ήταν κάλπικες.
Η ισοτιμία
Η αξία της αγγλικής χρυσής λίρας καθορίζεται από την ισοτιμία του χρυσού στην αγορά συν το πρίμιουμ που σχετίζεται με το γεγονός ότι η λίρα αποτελεί επίσημο νόμισμα με συναλλαγματική αξία που τα τελευταία 50 χρόνια κυμαίνεται από 2% έως 15% επιπλέον της αξίας του χρυσού. «Το πρίμιουμ αυτό δημιούργησε και το δέλεαρ της παραχάραξης», αναφέρει ο χρηματιστής κ. Ζαχαρίας Πορταλάκης. Οπως εξηγεί, στην αγορά κυκλοφορούν δύο ειδών παραχαραγμένες λίρες, οι «ιταλικής κοπής», οι οποίες ξεχωρίζουν από τις γνήσιες «με έμπειρο μάτι» και περιέχουν χρυσό περίπου 21,5 καρατίων (έναντι των 22 καρατίων του γνήσιου) και οι λίρες «λιβανικής κοπής», κακές απομιμήσεις 7 – 11 καρατίων.
Από το σύνολο των χρυσών κερμάτων που έφτασαν έως την Τράπεζα της Ελλάδος το τελευταίο διάστημα το 1,5% ήταν «ιταλικής» και το 2,2% «λιβανικής» κοπής. Η τράπεζα, πάντως, αγοράζει και τις κάλπικες λίρες, φυσικά σε διαφορετικές τιμές, προκειμένου να τις λιώσει και να κρατήσει τον καθαρό χρυσό.
Ακόμα κι αυτό το υψηλό ποσοστό, όμως, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, δεν αντικατοπτρίζει τη συνολική έκταση του φαινομένου, καθώς πολλές είναι οι λίρες που αγοράζονται χέρι με χέρι, κυρίως στην επαρχία.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ενός 67χρονου στη Θεσσαλονίκη ο οποίος πριν από λίγες ημέρες έδωσε συνολικά 320.000 ευρώ για αγορά λιρών από ιδιώτη προτού διαπιστώσει ότι ήταν κάλπικες και καταγγείλει την υπόθεση στην Αστυνομία.
Από την «Κάλπικη Λίρα» με τον αείμνηστο Δημήτρη Χορν μέχρι τις ιστορίες που ακούγονται κατά καιρούς για σεντούκια με λίρες, κρυμμένα σε ντουβάρια παλιών μονοκατοικιών, μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι το συγκεκριμένο νόμισμα έχει δεθεί για τα καλά με τη χώρα μας.
Θεωρείται, λοιπόν, λογικό ότι -φοβούμενοι το ενδεχόμενο της πτώχευσης- πολλοί Ελληνες στράφηκαν ξανά σε αυτή τη λύση. «Από την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου η ζήτηση στην Ελλάδα δημιουργείται είτε σαν αποθησαυρισμός είτε σαν μέσον αντιμετώπισης ακραίων οικονομικών καταστάσεων, όπως οι πόλεμοι ή ο φόβος πιθανής έκρυθμης οικονομικής κατάστασης ή χρεοκοπίας του κράτους.
Ζήτηση
Ενστικτωδώς ο κόσμος θεωρεί τη χρυσή λίρα μέσον διασφάλισης της ρευστότητάς του. Λογικό είναι τον τελευταίο χρόνο να εμφανίζεται αυξημένη ζήτηση, στην οποία, όμως, εκτός από την οικονομική κατάσταση, έχει επιδράσει και ο διπλασιασμός της τιμής του χρυσού μέσα σε ένα χρόνο», σχολιάζει ο Πορταλάκης.
Καθώς, λοιπόν, όλο και κάποιοι θα ρισκάρουν με την ασφάλεια των χρημάτων τους και θα στραφούν σε ιδιώτες για να προμηθευτούν λίρες, οι ειδικοί συστήνουν προσοχή στα εξής: η χρυσή λίρα έχει συγκεκριμένο χρώμα, ήχο και βάρος και καλό είναι κάποιος να έχει στην κατοχή του ένα γνήσιο νόμισμα για να μπορεί να κάνει τη σύγκριση. Σύμφωνα με τον κ. Πορταλάκη, όσον αφορά τα «ιταλικής κοπής», διαφορές που φαίνονται στον μεγεθυντικό φακό εντοπίζονται στο πόδι του ιππέα του αλόγου, καθώς και στο σχήμα από τα δοντάκια στη ράχη του νομίσματος. Στις λίρες «λιβανικής κοπής» οι διαφορές είναι εξόφθαλμες σε περίπτωση σύγκρισης με το γνήσιο νόμισμα.