ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Το φύλο και όχι η ανάγκη μιας γρήγορης επαγγελματικής αποκατάστασης είναι αυτό που καθορίζει σε μεγάλο ποσοστό την επιλογή της ειδικότητας στην επαγγελματική εκπαίδευση, όπως δείχνει έρευνα σε μαθητές και διευθυντές σχολείων της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Θεσσαλονίκης.
Τα ευρήματα ομάδας κοινωνιολόγων -η έρευνα των οποίων ξεκίνησε πριν από τους σχεδιασμούς του υπ. Παιδείας για το νέο Τεχνικό Λύκειο- σε αρκετά σημεία διαφοροποιούνται, ενώ σε άλλα επιβεβαιώνουν τα ευρήματα πανελλαδικής έρευνας που πραγματοποίησε για τα ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ και παρουσίασε τον περασμένο μήνα το Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών.
Σύμφωνα με το ΕΑΙΤΥ, οι μαθητές σε ποσοστό 41% επιλέγουν την ειδικότητά τους με βάση τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις τους, ενώ σε ποσοστό 37% θέτουν ως κριτήριο επιλογής την επαγγελματική αποκατάσταση. Στην έρευνα των κοινωνιολόγων Φωτεινής Κουρτίδου, Ελένης Μπρίκα, Ελισάβετ Πασχαλίδου, Χρήστου Ρουμπίδη και Γιώργου Παπαδόπουλου (πληροφορικού) συμμετείχαν 17 ΕΠΑΛ και 5 ΕΠΑΣ της Δ. Θεσσαλονίκης (5.000 μαθητές), από τη σχολική χρονιά 2006-07 έως σήμερα, ενώ απάντησαν και διευθυντές των ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ. Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, «το φύλο και όχι τόσο ο τόπος έδρας του σχολείου υπήρξε ο κύριος διαφοροποιητικός παράγοντας στις προτιμήσεις των μαθητών», ενώ υπάρχουν «ανδρικοί» και «γυναικείοι» κύκλοι, τομείς και ειδικότητες. «Εξαιρετικά λίγα κορίτσια κατευθύνθηκαν στους τομείς Μηχανολογίας, Οχημάτων, Ηλεκτρολογίας και Ηλεκτρονικής, όπου συγκεντρώνεται το 40% των μαθητών και αναλογικά το 50% των αγοριών και το 2% των κοριτσιών.
Αντίθετα, το 50% των κοριτσιών κατευθύνθηκε στον Τομέα Υγείας και Πρόνοιας, σε μεγαλύτερο βαθμό τα κορίτσια στα ΕΠΑΛ της πόλης. Ο τομέας συγκέντρωνε το 20% του συνόλου των μαθητών και το 4%-5% των αγοριών. Μεγαλύτερος σχετικά αριθμός κοριτσιών κατευθύνθηκε και στους τομείς Εφαρμοσμένων Τεχνών και Οικονομικών – Διοικητικών Υπηρεσιών. Ο τελευταίος συγκέντρωσε το 13% των μαθητών και το 20% των κοριτσιών. Περισσότερα αγόρια κατευθύνθηκαν στους τομείς Δομικών Εργων και Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος και κατά πολύ περισσότερα στον τομέα Πληροφορικής, στον οποίο η αναλογία αγοριών – κοριτσιών είναι 3/4 προς 1/4.
Στα τέσσερα χρόνια λειτουργίας των τομέων, φαίνεται μια μικρή μετατόπιση των εγγραφών αγοριών της επαρχίας από το Μηχανολογικό προς τον τομέα Οχημάτων, μια αύξηση των εγγραφών κοριτσιών στον τομέα Εφαρμοσμένων Τεχνών και σταθερή κατεύθυνση του 1/10 των μαθητών της επαρχίας (αγοριών, κοριτσιών) στον τομέα Γεωπονίας, Τροφίμων και Περιβάλλοντος. Στα τέσσερα χρόνια λειτουργίας των ΕΠΑΣ, κανένα κορίτσι δεν είχε εγγραφεί στις ειδικότητες Τεχνικού Αερίου Καυσίμων και Αμαξωμάτων, ενώ κυριάρχησαν απόλυτα στην ειδικότητα της Αισθητικής και Κομμωτικής Τέχνης. «Οι επιλογές ειδικοτήτων, σημειώνουν οι ερευνητές, από τους μαθητές ακολουθούν κοινωνικά στερεότυπα πολύ ισχυρά, που αλλάζουν αργά μέσα στον χρόνο. Σχετίζονται επίσης με κοινωνικές και οικογενειακές δομές που και αυτές αλλάζουν αργά και όπου το κύριο βάρος της ανατροφής παιδιών με την έννοια της χρονικής απασχόλησης αναλαμβάνει η γυναίκα».
Αρκετοί από τους διευθυντές των ΕΠΑΛ -ΕΠΑΣ, όταν ρωτήθηκαν σχετικά με την αναδιάρθρωση της Επαγγελματικής / Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, επισήμαναν την ανάγκη σύνδεσής της με τις ανάγκες της αγοράς. Η επισήμανση αυτή ταυτίζεται με την πρόβλεψη ότι στα επόμενα 10 χρόνια στην Ευρώπη οι προσφερόμενες θέσεις εργασίας για άτομα με μεσαίο επίπεδο προσόντων θα αποτελούν το 50% των προσφερόμενων θέσεων εργασίας.
Αλλοι διευθυντές αναφέρθηκαν στην ανάγκη ύπαρξης ξεκάθαρων στόχων, καλών υποδομών, σχεδιασμού με 10ετή ορίζοντα νέων προγραμμάτων σπουδών, εκσυχρονισμού των βιβλίων, επιμόρφωσης των καθηγητών, μείωσης των μαθημάτων γενικής παιδείας και μόνο ένας διευθυντής στην 4ετή διάρκεια της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (3ετή + 1 έτος εξειδίκευσης).
Το ΕΑΙΤΥ, πριν η ηγεσία του υπουργείου παρουσιάσει το νέο Τεχνικό Λύκειο, επισήμανε ότι «η πολιτεία μέχρι στιγμής δεν έχει αναπτύξει έναν αξιόπιστο μηχανισμό με τον οποίο θα εντοπίζονται οι αναπτυξιακές ανάγκες της χώρας βάσει των οποίων θα ιδρύονται ειδικότητες της Τεχνικής – Επαγγελματικής Εκπαίδευσης».