Οποιος έχει περάσει πρόσφατα έστω και μια φορά από την πλατεία Συντάγματος γνωρίζει πολύ καλά το μέγεθος της καταστροφής που συντελέστηκε τις τελευταίες εβδομάδες και κυρίως το διήμερο των επεισοδίων στα τέλη Ιουνίου. Τώρα έρχεται η τεχνική έκθεση ειδικής ομάδας εργασίας του Δήμου Αθηναίων για να επιβεβαιώσει τη δραματική έκταση των ζημιών που έχουν υποστεί μνημεία της πλατείας. Από την καταστροφική μανία των βανδάλων δεν έμεινε άθικτο ούτε και το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη. Σύμφωνα με την έκθεση, τμήμα των μαρμάρινων στηθαίων του μνημείου έχει καταστραφεί ολοσχερώς!
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ο Δήμος Αθηναίων συγκρότησε, αμέσως μετά τα επεισόδια, ειδική ομάδα εργασίας με αντικείμενο την ενδελεχή καταγραφή και εμπεριστατωμένη αποτίμηση των εκτεταμένων βανδαλισμών που υπέστη η πλατεία Συντάγματος, και όχι μόνο. Ο καταστροφικός οίστρος όσων με απίστευτη μανία επιτέθηκαν εκείνες τις ημέρες κατά του κέντρου της πρωτεύουσας επεκτάθηκε πολύ πέραν του κυρίως «θεάτρου» των επεισοδίων. «Απώλειες» διαφορετικής έντασης παρουσιάζουν οι πλατείες Κοραή, Κλαυθμώνος (έχει ξηλωθεί τμήμα των περιμετρικών τοιχίων στις ζαρντινιέρες), ο κοινόχρηστος χώρος μπροστά από το Πανεπιστήμιο και την Εθνική Βιβλιοθήκη, οι πεζόδρομοι της Ερμού και της Βουκουρεστίου, καθώς και η είσοδος του Συμβουλίου της Επικρατείας στην οδό Πανεπιστημίου, επίσης «αγαπημένος» στόχος τα τελευταία χρόνια.
Εστιάζοντας την προσοχή μας στην πλατεία Συντάγματος, η έκθεση τεκμηριώνει φωτογραφικά τις καταστροφές και προϋπολογίζονται οι εργασίες που θα χρειαστούν για την αποκατάσταση των δομικών έργων (μαρμάρινων και παντοειδών επιστρώσεων, επενδύσεων κ.λπ.), των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων (φωτιστικά, υδατοπίδακες κ.λπ.) και του εξοπλισμού της καθαριότητας (κάδοι, κάλαθοι, κοντέινερ κ.λπ.).
Βασικές φθορές
Τα γλυπτά της πλατείας (πρόκειται για αντίγραφα, τα πρωτότυπα αντικαταστάθηκαν επί δημαρχίας Δημήτρη Αβραμόπουλου) έχουν ρυπανθεί με χρώματα, ενώ τα βάθρα τους, ορισμένα δωρικού ρυθμού, σφυροκοπήθηκαν. «Πρόκειται για φθορές ουσιαστικά ανεπανόρθωτες», επισημαίνουν οι συντάκτες της έκθεσης.
Σχετικά άθικτο είναι το κεντρικό σιντριβάνι, έργο του αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ. «Φυσικά» βανδαλίστηκε με γκράφιτι, αλλά τουλάχιστον δεν καταστράφηκε. Δυστυχώς, δεν είχαν την ίδια «καλή» τύχη οι μικροί καταρράκτες κατά μήκος των οδών Οθωνος και Βασιλέως Γεωργίου Α΄. Εδώ έχουμε απόλυτη καταστροφή όλων των μαρμάρων, διαφόρων διαστάσεων και τεχνοτροπιών (σκαλιστά, χτενιστά). Από τα κλιμακοστάσια της πλατείας, τις μικρότερες φθορές παρουσιάζει το κεντρικό, προς το πεζοδρόμιο της λεωφόρου Αμαλίας. Σε χειρότερη κατάσταση οι σκάλες, που συνδέουν την πλατεία με την Οθωνος και τη Βασιλέως Γεωργίου Α΄. Ευτυχώς διασώθηκαν τα μαρμάρινα κάνιστρα στην κεντρική σκάλα της πλατείας (προβλήματα επίσης «μόνο» από γκράφιτι).
Οπως έγινε σαφές από την επόμενη ημέρα των επεισοδίων, πρώτος στόχος των βανδάλων ήταν τα μάρμαρα της πλατείας. Αλλά δεν μιλάμε πάντα για «απλά» μάρμαρα. Πρόκειται για τα λεγόμενα «ειδικά τεμάχια» των μαρμαρικών, δηλαδή των μαρμάρινων μελών που εμπεριέχουν καλλιτεχνική εργασία. Ετσι δεν είναι δυνατόν να κοστολογηθεί επακριβώς η αξία της εκ νέου κατασκευής των μαρμάρινων στοιχείων, καθώς και των φθορών στα μαρμάρινα γλυπτά της πλατείας ή στα μαρμάρινα κάγκελα στην πλατεία Αγνώστου Στρατιώτη, φιλοτεχνημένα στα χρόνια του Οθωνα. Ζημιές έχει υποστεί και ο μικρός αρχαιολογικός χώρος στη λεωφόρο Αμαλίας με τα προβλήματα να εντοπίζονται στον αναλημματικό τοίχο. Επισημαίνονται ακόμα καταστροφές των δομικών στοιχείων της πλατείας, οδοστρωμάτων και στοιχείων εξοπλισμού (παγκάκια, κράσπεδα κ.ά.), του εξοπλισμού καθαριότητας (επιστύλια καλαθάκια, κάδοι απορριμμάτων, ανακύκλωσης) καθώς και του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού. Αποκολλήθηκαν πλάκες πλακόστρωσης, μαρμάρινες σχάρες απορροής ομβρίων υδάτων, μαρμάρινα περιθώρια και κράσπεδα. Σοβαρές φθορές παρατηρούνται και στις μαρμάρινες γλυπτές βάσεις έδρασης των ξύλινων καθισμάτων.
Αποφασισμένος
Το κόστος αποκατάστασης της πλατείας υπολογίζεται στις 712.000 ευρώ. Με χθεσινές του δηλώσεις στο Mega o δήμαρχος Αθηναίων υποσχέθηκε ότι παρά την τεράστια οικονομική δαπάνη που απαιτείται υπό τις σημερινές συνθήκες ο δήμος είναι αποφασισμένος να επαναφέρει την πλατεία Συντάγματος στην προ των επεισοδίων κατάσταση. Αν η κυβέρνηση δεν χρηματοδοτήσει τα έργα εξαρχής ο κ. Γιώργος Καμίνης θα απαιτήσει το σχετικό κονδύλι με κάθε νόμιμο μέσο, προσφεύγοντας ακόμα και στη Δικαιοσύνη. Μοναδικό εμπόδιο στα καλοπροαίρετα σχέδια του δημάρχου η δυνατότητα να στηθεί υπό τις υπάρχουσες συνθήκες κανονικό εργοτάξιο. Απαιτείται η εγκατάσταση συνεργείου μαρμαροτεχνιτών με τον ανάλογο εξοπλισμό. Θα υπάρχει στην Αθήνα τους επόμενους μήνες το απαραίτητο κλίμα κοινωνικής ηρεμίας που θα επιτρέψει την απρόσκοπτη εκτέλεση των έργων;