Επενδύσεις που απαξιώθηκαν, χρήματα που σπαταλήθηκαν, δεσμεύσεις που δεν τηρήθηκαν. Τους λάθος χειρισμούς όσον αφορά στην Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης αναδεικνύει έτι περαιτέρω η «τελική προθεσμία» που καθόρισε η Ευρωπαϊκή Ενωση υπό την απειλή προστίμων για την καταστροφή των εγκαταστάσεων των εργοστασίων ζάχαρης Ξάνθης και Λάρισας.
Τα δύο αυτά εργοστάσια -η ΕΒΖ διαθέτει τρία ακόμα στην Ελλάδα και δύο στη Σερβία- είχαν ενταχθεί σε καθεστώς αναδιάρθρωσης το 2006 με σκοπό, όπως είχε δηλώσει ο τότε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αλέξανδρος Κοντός, να μετατραπούν στη συνέχεια σε εργοστάσια παραγωγής βιοαιθανόλης, κάτι που όμως στην πράξη δεν συνέβη ποτέ εφ’ όσον δεν βρέθηκε επενδυτής. Χαρακτηριστικό της έλλειψης προγραμματισμού ήταν ότι περίπου ένα χρόνο πριν υπογραφεί η μεταρρύθμιση του τομέα της ζάχαρης στην Ε. Ε. που μείωσε δραστικά την παραγωγή εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, το εργοστάσιο της Ξάνθης είχε εκσυγχρονιστεί.
«Εκείνη την εποχή, αποποιηθήκαμε μέρος της εθνικής μας ποσόστωσης (δηλαδή, η ποσότητα ζάχαρης που επιτρεπόταν να παράγουμε στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης) προκειμένου να λάβουμε κάποια οικονομικά ανταλλάγματα. Αν όμως από την αρχή είχαμε αποφασίσει ότι θα καταστρέφαμε τα δύο εργοστάσια, όπως εκ των πραγμάτων φαίνεται ότι θα χρειαστεί να γίνει τελικά, θα είχαμε εισπράξει περισσότερα», αναφέρει στέλεχος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Η πλήρης εγκατάλειψη της ποσόστωσης και εξοπλισμού του εργοστασίου στο πλαίσιο του προγράμματος αναδιάρθρωσης σήμαινε σημαντικά υψηλότερα κονδύλια για το κράτος-μέλος.
Η Ελλάδα είχε δηλώσει τότε ότι τα δύο εργοστάσια της ΕΒΖ της Ξάνθης και της Λάρισας θα μετατρέπονταν σε εργοστάσια παραγωγής βιοαιθανόλης. Κατά συνέπεια, έλαβε λιγότερα χρήματα. Η καταληκτική ημερομηνία που είχε τεθεί για τη μετατροπή τους ήταν ο Σεπτέμβριος του 2011, με δυνατότητα εξάμηνης παράτασης. Στα χρόνια που μεσολάβησαν και παρά τις περί του αντιθέτου δηλώσεις, δεν βρέθηκε επενδυτής για τα δύο εργοστάσια.
Μετά την ενημέρωση από ελληνικής πλευράς ότι η μετατροπή δεν θα έχει πραγματοποιηθεί εντός της προθεσμίας, η Ε. Ε. ζήτησε από την ελληνική κυβέρνηση να καταστρέψει τις εγκαταστάσεις των δύο εργοστασίων που δεν λειτουργούν – αυτές δηλαδή που χρησιμοποιούνταν για την παραγωγή ζάχαρης. Σημειώνεται ότι στα δύο εργοστάσια πραγματοποιείται συσκευασία ποσοτήτων ζάχαρης που εισάγεται από άλλες χώρες της Ε. Ε. εφ’ όσον η παραγωγή τεύτλων στην Ελλάδα έχει μειωθεί.
Οπως διευκρίνισε η αρμόδια Διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα υποχρεούται να έχει προχωρήσει στην καταστροφή των εγκαταστάσεων έως τον Μάρτιο του 2012.
Υπενθυμίζεται ότι πριν από δέκα ημέρες η Αγροτική Τράπεζα προκήρυξε διαγωνισμό για την πώληση του 88,33% των μετοχών της ΕΒΖ που διαθέτει. Η προθεσμία για την κατάθεση προσφορών λήγει στις 15 Σεπτεμβρίου.