Ο θάνατος είναι τόσο φυσικός, όσο και η ζωή. Γι’ αυτό και οι συνθήκες κατάληξης ενός ανθρώπου οφείλουν να είναι αν μη τι άλλο αξιοπρεπείς. Στην Αττική, όπου κάθε χρόνο αποβιώνουν 33-35.000 άνθρωποι, η εξεύρεση χώρου ταφής είναι από χρόνια ένα ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα, με εξαιρετικά πολύπλοκες και επώδυνες συνέπειες. Η υπόθεση της καταπάτησης δημόσιας έκτασης και δη προστατευόμενης από τον Δήμο Γλυφάδας για τη δημιουργία νεκροταφείου έφερε και πάλι στην επιφάνεια ένα ζήτημα για το οποίο η πολιτεία διέρρηξε τα ιμάτιά της, χωρίς να έχει, όμως, δρομολογημένες λύσεις.
Στην Αττική λειτουργούν σήμερα περί τα δέκα μεγάλα κοιμητήρια, που εξυπηρετούν τις ανάγκες πολλών δήμων και περί τα πενήντα μικρότερα, τα οποία απευθύνονται αποκλειστικά στους δημότες συγκεκριμένων περιοχών. Τα τελευταία χρόνια η έλλειψη χώρου είναι τέτοια που μπορεί να χρειαστεί να περάσουν ημέρες πριν τελεστεί η νεκρώσιμος ακολουθία. Ορισμένα νεκροταφεία, όπως το 2ο της Αθήνας και το (νόμιμο) νεκροταφείο Γλυφάδας ουσιαστικά δεν έχουν σήμερα τη δυνατότητα να δέχονται ταφές. «Το πρόβλημα είναι εκρηκτικό. Το παλαιό κοιμητήριο έχει ωφέλιμο χώρο 3 στρεμμάτων στον οποίο έχουν στοιβαχθεί 800 τάφοι, οι μισοί διπλοί», λέει στην «Κ» ο δήμαρχος Γλυφάδας, κ. Κώστας Κόκκορης. «Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε διέξοδο για τους δημότες μας».
Η κίνηση του δημάρχου Γλυφάδας, όσο τριτοκοσμική κι αν ήταν, έφερε στην επιφάνεια ένα μείζον ζήτημα. «Πρέπει άμεσα να δημιουργηθούν νέα νεκροταφεία, ειδάλλως οι νεκροί θα αρχίσουν να στοιβάζονται στους ψυκτικούς θαλάμους», λέει στην «Κ» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γραφείων Τελετών και του Σωματείου Ιδιοκτητών Γραφείων Τελετών Αθηνών, κ. Κώστας Τσακίρογλου. «Οποτε οι δήμοι προσπαθούν να δημιουργήσουν κάπου ένα νεκροταφείο, οι κάτοικοι της περιοχής ξεσηκώνονται γιατί φοβούνται ότι θα χάσει την αξία της η περιουσία τους. Ομως, εφόσον τηρηθούν οι υγειονομικοί και περιβαλλοντικοί κανονισμοί, ένα νεκροταφείο δεν δημιουργεί απολύτως κανένα πρόβλημα. Στο Μόναχο υπάρχουν κοιμητήρια στις καλύτερες περιοχές, με παιδική χαρά στην είσοδό τους για να απασχολούνται τα παιδιά, με πολύ πράσινο».
Γιατί λοιπόν δεν υπάρχουν αρκετά κοιμητήρια στην Αττική; Ενας λόγος είναι όντως οι αντιδράσεις των δημοτών. Ενας δεύτερος λόγος είναι ότι οι δήμοι συνήθως ζητούν τη χωροθέτησή τους σε περιοχές όπου αυτό δεν επιτρέπεται, όπως δασικές εκτάσεις ή προστατευόμενες περιοχές, επειδή είναι… η εύκολη (και ανέξοδη) λύση. Ενας τρίτος λόγος είναι ότι οι περισσότεροι δήμοι αντιμετωπίζουν το πρόβλημα «κατά μόνας», αντί να έλθουν σε συνεννόηση με γειτονικούς δήμους.
Το τελευταίο διάστημα, οι δημοτικοί άρχοντες έχουν σε κάποιο βαθμό συνειδητοποιήσει το αδιέξοδο και ζητούν από την πολιτεία να αναλάβει τις χωροθετήσεις. Το ζήτημα όμως δεν φαίνεται να έχει απασχολήσει επαρκώς τα αρμόδια όργανα, καθώς στο νέο ρυθμιστικό σχέδιο της Αττικής, που βρίσκεται υπό διαβούλευση, δεν υπάρχει ειδική πρόβλεψη για τη χωροθέτηση μεγάλων νεκροταφείων. Ωστόσο, ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (ΟΡΣΑ) δεσμεύεται ότι θα αναλάβει δράση. «Στο πλαίσιο του εξορθολογισμού της κατάστασης, θα ξεκινήσουμε μέσα στο επόμενο διάστημα την αναζήτηση κατάλληλων χώρων στις παρυφές του αστικού ιστού, χώρων οι οποίοι θα μπορούν να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες ομάδων δήμων», υπόσχεται ο πρόεδρος του ΟΡΣΑ κ. Γιάννης Πολύζος.
«Η λύση δεν είναι βέβαια η δημιουργία νεκροταφείων σε προστατευόμενες περιοχές, όπως στον Υμηττό, αλλά η εξεύρεση νόμιμων χώρων», λέει στην «Κ» ο πρόεδρος της Τοπικής Ενωσης Δήμων και Κοινοτήτων Αττικής, κ. Δημήτρης Καλογερόπουλος. «Πρέπει επίσης να προχωρήσει η δημιουργία μουσουλμανικού νεκροταφείου στον Σχιστό, αλλά και της καύσης νεκρών». Την προηγούμενη εβδομάδα, πάντως, ο Δήμος Θεσσαλονίκης ανακοίνωσε ότι προχωρά στην κατασκευή του πρώτου αποτεφρωτήριου νεκρών στη χώρα.