Στα σκουπίδια κρύβεται χρυσός! Ακόμα μία «οφθαλμοφανής» απόδειξη, τα… συνεργεία με τα καροτσάκια σούπερ μάρκετ που διανύουν μεγάλες αποστάσεις και «σαρώνουν» τις γειτονιές της Αθήνας μαζεύοντας οτιδήποτε πολύτιμο. Πρόκειται για μια καινούργια γενιά, τους πειρατές της ανακύκλωσης, που διαφέρει από τους παραδοσιακούς ρακοσυλλέκτες, κι όχι κυρίως γιατί δεν διαθέτει όχημα μεταφοράς. Η βασική διαφορά είναι ότι ενώ οι ρακοσυλλέκτες και οι παλιατζήδες μαζεύουν συνήθως υλικά και αντικείμενα που θα πήγαιναν για πέταμα, συμβάλλοντας έτσι -με τον δικό τους τρόπο- στην ανακύκλωση, οι ομάδες με τα καροτσάκια σε μεγάλο βαθμό «κουρσεύουν» τους μπλε κάδους ανακύκλωσης από οτιδήποτε μπορεί να πουληθεί σε καλή τιμή.
Η όξυνση της ύφεσης και της ανεργίας ώθησε κυρίως μετανάστες (αλλά και Ελληνες, σύμφωνα με άτομα που δραστηριοποιούνται στον χώρο της ανακύκλωσης) στο να αναζητήσουν τη δυνατότητα επιβίωσης στον τομέα της συλλογής και επαναχρησιμοποίησης υλικών, κυρίως μετάλλων. Συνέβαλε σε αυτό και η απογείωση της τιμής των μετάλλων, με αποτέλεσμα η παράδοση μερικών καλών «φορτίων» να ισοδυναμεί με ένα μικρό μεροκάματο. Τα πεζοπόρα τμήματα με τα καροτσάκια κατευθύνονται σε μάντρες (οι περισσότερες μέσα στον Ελαιώνα) και πωλούν τα υλικά τους σε εμπόρους σκραπ, οι οποίοι στη συνέχεια τα μεταπωλούν στις χαλυβουργίες. Ενας τόνος αλουμινίου έχει φτάσει να πωλείται προς 1.200 ευρώ. Ετσι, ακόμα και ένα κουτάκι αλουμινίου, των περίπου 14 γραμμαρίων, «έχει την τιμή του». Μαζεύοντας 100, 500, 1.000 την ημέρα, επιβιώνεις…
Η πειρατεία των μπλε κάδων όμως δημιουργεί πολλαπλά προβλήματα. Το πιο απλό είναι αυτό που φαίνεται. Δηλαδή, μετά τις «ανασκαφές» για την ανακάλυψη του κρυμμένου στον κάδο «θησαυρού», συνήθως διασκορπίζονται τα ανακυκλώσιμα υλικά στον δρόμο, δημιουργώντας τριτοκοσμικές εικόνες. «Με την αφαίρεση των πλέον οικονομικά αποδοτικών υλικών από τους μπλε κάδους, το σύστημα της ανακύκλωσης χάνει πόρους, που ακόμα βέβαια δεν είναι σημαντικοί, αλλά αύριο μπορεί να γίνουν», τονίζει στην «Κ» ο κ. Φίλιππος Κυρκίτσος, πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης. Ας σημειωθεί ότι μετά τη διαλογή των ανακυκλώσιμων υλικών των μπλε κάδων, αυτά προωθούνται προς πώληση. Τα έσοδα χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση μέρους του κόστους της ανακύκλωσης.
«Τα υλικά που συγκεντρώνονται με τα καροτσάκια ανακυκλώνονται τελικά κι αυτό είναι σημαντικό. Ομως αφενός δεν καταγράφονται αυτές οι ποσότητες στους στόχους που πρέπει να καλύψει η Ελλάδα. Αφετέρου πολλές φορές η ανακύκλωση δεν γίνεται σωστά. Για παράδειγμα, μπορεί να παίρνουν από ένα ψυγείο τα εμπορεύσιμα μέταλλα, και τα υπόλοιπα κομμάτια να τα πετούν όπου να ‘ναι ρυπαίνοντας το περιβάλλον», εξηγεί ο κ. Κυρκίτσος. «Γι’ αυτό απαιτείται η επιβολή αυστηρών κυρώσεων στους εμπόρους σκραπ όταν δεν τηρούν τους περιβαλλοντικούς όρους για τη διαχείριση των μετάλλων. Για παράδειγμα, όταν διακινούν τμήματα από κομματιασμένες ηλεκτρικές συσκευές», συμπληρώνει. Υπάρχουν σκέψεις ακόμα και για «κλείδωμα» των μπλε κάδων, έτσι ώστε να μην ανοίγουν και να μη λεηλατούνται. Ταυτόχρονα, υπάρχει σκέψη για ένταξη των ρακοσυλλεκτών (της παλαιότερης ή της νεότερης γενιάς) σε ένα οργανωμένο δημόσιο σύστημα ανακύκλωσης, που θα αντιμετωπίζει την παρανομία και την περιβαλλοντική υποβάθμιση. Για παράδειγμα, προετοιμάζεται πιλοτικό πρόγραμμα του υπουργείου Περιβάλλοντος για τη δημιουργία ενός «Πράσινου Σημείου» στο οποίο θα συγκεντρώνονται έναντι αμοιβής καλώδια με χαλκό από τους ρακοσυλλέκτες.
Στόχος είναι η αντιμετώπιση του πολύ οξυμένου προβλήματος που δημιουργεί η καύση των καλωδίων μέσα σε κατοικημένες περιοχές (π. χ. Ταύρος). Στο «Πράσινο Σημείο» θα συγκεντρώνονται μικρά καλώδια, αυτά που συνήθως καίγονται για να βγει ο χαλκός. Εννοείται ότι καλώδια που είναι αντικείμενο κλοπής (από ΟΣΕ, ΟΤΕ κ. λπ.) και που συνήθως είναι μεγάλης διατομής δεν θα γίνονται δεκτά, ενώ εκεί θα μπορεί να παρεμβαίνει και η αστυνομία.