Το υπουργείο Περιβάλλοντος, ελπίζοντας να ενισχύσει την εισπρακτική επιτυχία της ρύθμισης, προχωρά σε γενναίες μειώσεις στο ύψος των προστίμων για τα αυθαίρετα. Στο πλαίσιο αυτό, τα πρόστιμα για τα αυθαίρετα προ του 1983 μειώνονται κατά 80%, ενώ στα αυθαίρετα του 1983-2003 κατά 20%. Φθηνότερα είναι σε σχέση με την αρχική πρόταση και τα «ακριβά» πρόστιμα, λ. χ. για ακίνητα χωρίς οικοδομική άδεια.
Σύμφωνα με στο σχέδιο νόμου για τα αυθαίρετα, το πρόστιμο για τη «νομιμοποίηση» αυθαιρέτου υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας: τα παράνομα τετραγωνικά επί την τιμή ζώνης της περιοχής όπου βρίσκεται το ακίνητο (αν δεν υπάρχει, θα χρησιμοποιείται η ελάχιστη της ευρύτερης περιοχής), επί 15%, επί τον συντελεστή που αντιστοιχεί στο είδος της παρανομίας.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τις βελτιώσεις, που κατατέθηκαν χθες στη Βουλή, οι συντελεστές διαμορφώνονται ως εξής: 2 για κτίρια χωρίς οικοδομική άδεια, 2 για κτίρια εκτός σχεδίου, 0,4 όταν πρόκειται για κύρια μοναδική κατοικία ή επιχείρηση μεταποίησης του πρωτογενούς τομέα και 0,6 αν πρόκειται για άλλη (λ. χ. εξοχική) κατοικία.
Με συντελεστή 1,4 επιβαρύνεται η αλλαγή χρήσης, αλλά και η υπέρβαση δόμησης (περισσότερα τετραγωνικά) κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 50%. Συντελεστή 1,2 έχει υπέρβαση της επιτρεπόμενης κάλυψης μικρότερη του 20% και 1,4 η υπέρβαση μεγαλύτερη του 20%.
Επίσης, συντελεστή 1,2 όταν υπάρχει υπέρβαση ύψους που είναι μικρότερη του 20% του επιτρεπόμενου και 1,4 όταν είναι μεγαλύτερη από το 20% του επιτρεπόμενου ύψους, 1,2 αν υπάρχει υπέρβαση της πλάγιας επιτρεπόμενης απόστασης (από το διπλανό κτίριο) μικρότερη του 20% της επιτρεπόμενης και 1,4 αν είναι μεγαλύτερη του 20%. Ακόμα, συντελεστή 1,4 αν υπάρχει υπέρβαση του προκηπίου μικρότερη του 20% και 1,8 αν η υπέρβαση είναι μεγαλύτερη του 20%.
Τέλος, για «λοιπές πολεοδομικές και κτιριοδομικές παραβάσεις» ο αυθαιρετούχος πληρώνει 500 ευρώ επί τον αριθμό των παραβάσεων, ενώ για τις πισίνες 80 ευρώ ανά τετραγωνικό. Ειδικά για τα ΑΜΕΑ προβλέπεται μείωση του προστίμου στο μισό, αν πρόκειται για μοναδική κατοικία και το εισόδημα είναι έως 8.000 ευρώ ατομικό ή 12.000 ευρώ οικογενειακό.
Αυξομοιώσεις προβλέφθηκαν και στην περίπτωση των μικρών (κάτω των 20 τ. μ.) πολεοδομικών αυθαιρεσιών: 1.500 ευρώ εφάπαξ για τις εκτός σχεδίου, 2.000 ευρώ για εντός σχεδίου περιοχές με τιμή ζώνης κάτω των 2.500 ευρώ και 3.000 ευρώ για τις υψηλότερες τιμές ζώνης.
Αλλαγές γνωστοποιήθηκαν χθες και στη διαδικασία συμμετοχής στη ρύθμιση:
– Θα ζητείται η τελευταία δήλωση Ε9.
– Οι φωτογραφίες του αυθαιρέτου θα πρέπει να είναι θεωρημένες από δημόσια αρχή και «τραβηγμένες» απ’ όλες τις απόψεις (η θεώρηση ωστόσο μικρή σημασία έχει, εφόσον η δημόσια αρχή δεν μπορεί με αυτοψία να πιστοποιήσει ότι η φωτογραφία ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα).
– Θα ζητούνται τα σχέδια τομής του αυθαίρετου.
– Η θέση του θα πρέπει να υποδεικνύεται με βάση το κρατικό σύστημα συντεταγμένων.
– Η δήλωση στατικής επάρκειας του μηχανικού αντικαταστάθηκε από τεχνική έκθεση, ενώ για τα κτίρια συνάθροισης κοινού με ολοκληρωμένη μελέτη.
– Ειδικά για τα δώματα προβλέπεται ότι η αίτηση μπορεί να κατατεθεί απ’ όποιον έχει δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης, χωρίς τη συγκατάθεση των υπολοίπων συνιδιοκτητών.
– Σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης καταβολής της 1ης δόσης ή 3 συνεχόμενων δόσεων, ο αυθαιρετούχος εκπίπτει του δικαιώματος «νομιμοποίησης» του ακινήτου.
– Διευκρινίσεις έγιναν και στα φορολογικά: στα παράνομα υπόγεια και πατάρια που πολεοδομικά δεν αποτελούν όροφο και στις σοφίτες που θα υπαχθούν στη ρύθμιση, θα μειώνεται κατά 50% ο φόρος που αναλογεί (μεταβίβασης, κληρονομιών, ακίνητης περιουσίας, ΤΑΠ, τεκμηρίου διαβίβασης).
Αξιοσημείωτο είναι πάντως ότι το ΥΠΕΚΑ «εξαφάνισε» τη λέξη «διατήρηση» από το σχέδιο νόμου, αντικαθιστώντας την με την «αναστολή επιβολής κυρώσεων», προφανώς με τον φόβο του Συμβουλίου της Επικρατείας. Για τον ίδιο λόγο διορθώθηκε και η παράγραφος που αφορά την κατάληξη των εσόδων από πρόστιμα, επιχειρώντας να δοθεί μια «νότα» πολεοδομικού σχεδιασμού.
Οπως διευκρινίζεται, τα έσοδα θα χρησιμοποιηθούν για την εξισορρόπηση του ελλείμματος γης στους δήμους με πολλά αυθαίρετα μέσω της δημιουργίας «ζωνών πολεοδομικής εξισορρόπησης», οι οποίες θα επιλέγονται κατά την αναθεώρηση των γενικών πολεοδομικών σχεδίων μιας περιοχής.