«Ηταν παραμονή Πρωτοχρονιάς, μισή ώρα πριν γυρίσει ο χρόνος. Χτύπησε το τηλέφωνο και νόμιζα ότι με έπαιρναν για ευχές. Ηταν ένας φίλος. Ελα τώρα, μου είπε, καίγεται το οδοντιατρείο!».
Ο κ. Αλέκος Κρητικός μένει στα Ανω Πατήσια. Πριν από λίγα χρόνια, οργανώθηκε μαζί με άλλους κατοίκους της περιοχής στην «Επιτροπή για τη διάσωση του κτήματος Δρακόπουλου», ενός από τους τελευταίους ελεύθερους χώρους στην πυκνοδομημένη από δεκαετίες γειτονιά. Το «οδοντιατρείο» στο οποίο αναφέρεται είναι ένα από τα τρία διατηρητέα νεοκλασικά του κτήματος, που τυλίχθηκε στις φλόγες την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Πυροσβεστικής, η φωτιά οφείλεται σε εμπρησμό.
Στους κατοίκους των Ανω Πατησίων, η είδηση της καταστροφής του μικρού νεοκλασικού προκαλεί τη θλίψη, αλλά όχι την έκπληξη. Το «οδοντιατρείο» είναι το δεύτερο από τα διατηρητέα του οικοπέδου που καίγεται σε διάστημα πέντε ετών. Η βίλα Δρακόπουλου με τον χαρακτηριστικό εξαγωνικό πύργο, τοπόσημο των Πατησίων, κάηκε από άγνωστη αιτία το 2007 και έκτοτε παραμένει ερείπιο, έτοιμη να καταρρεύσει. Το τρίτο κτίριο, ένα διώροφο νεοκλασικό -κτίριο γραφείων- επί της Πατησίων παραμένει και αυτό εγκαταλελειμμένο. «Περιμένει τη σειρά του», λένε οι κάτοικοι της περιοχής.
Το κτήμα Δρακόπουλου και τα κτίριά του (συμπεριλαμβανομένου του εργοστασίου εριουργίας, που κατεδαφίστηκε το 2009), έχουν μια πολύπαθη ιστορία. Το 1977 κληροδοτήθηκαν στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό (ΕΕΣ). Το 1981, στην τροποποίηση του ρυμοτομικού σχεδίου της Αθήνας, το κτήμα Δρακόπουλου χαρακτηρίστηκε χώρος πρασίνου και ένα χρόνο αργότερα, τα τρία από τα τέσσερα κτίρια (έπαυλη, βοηθητικό και γραφεία) του κτήματος χαρακτηρίστηκαν διατηρητέα. Το 1983, το υπουργείο Πολιτισμού χαρακτήρισε «έργο τέχνης» την έπαυλη Δρακόπουλου και «τόπο ιστορικής σπουδαιότητας» ολόκληρο το κτήμα, συμπεριλαμβανομένου και του εργοστασίου εριουργίας.
Το ενδιαφέρον της πολιτείας, όμως, τελείωσε εκεί. Ο Ερυθρός Σταυρός φαίνεται ότι προσπάθησε να «ξεφορτωθεί» την έκταση, ζητώντας την ανταλλαγή της με ακίνητο του Δημοσίου και όταν αυτό δεν ευοδώθηκε, ζήτησε και πέτυχε (το 1991) τον αποχαρακτηρισμό του εργοστασίου. Το 2003, το ρυμοτομικό τροποποιήθηκε, αίροντας τον χαρακτηρισμό του χώρου του εργοστασίου ως χώρου πρασίνου και έτσι άνοιξε τελείως ο δρόμος ώστε το εργοστάσιο να κατεδαφιστεί (2009). Στη συνέχεια, ο ΕΕΣ προσπάθησε να δώσει αντιπαροχή το ελεύθερο οικόπεδο που προέκυψε και όταν αυτό δεν προχώρησε, εξαιτίας των αντιδράσεων των κατοίκων, το ενέταξε πέρυσι σε κατάλογο προς πώληση ακινήτων… από κοινού με την υπόλοιπη πλατεία!
Οι κάτοικοι της περιοχής ζητούν το αυτονόητο, τη μετατροπή ολόκληρης της έκτασης σε πάρκο. Οπως εκτιμούν, δεν κινδυνεύει μόνο το κομμάτι των 3 στρεμμάτων του παλαιού εργοστασίου, αλλά και το υπόλοιπο, που από το 1981 έχει γίνει πλατεία. «Το «οδοντιατρείο» βρίσκεται στο κομμάτι που έχει χαρακτηριστεί χώρος πρασίνου, χωρίς όμως να έχει απαλλοτριωθεί από τον Δήμο Αθηναίων. Επομένως ο χαρακτηρισμός είναι ένα «εμπόδιο» που με μια τροποποίηση του ρυμοτομικού μπορεί να αρθεί», λέει ο κ. Κρητικός. Η Επιτροπή Κατοίκων υποστηρίζει ότι ο εμπρησμός του δεύτερου νεοκλασικού δεν είναι απλώς συνέπεια της εγκατάλειψής του. «Πριν από τρεις μήνες, κάποιοι έβαλαν και πάλι φωτιά, αλλά δεν μπόρεσαν να το κάψουν. Δεν έχουμε αποδείξεις για το ποιος το έκανε, αλλά πιστεύουμε ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο».
Η «Κ» επικοινώνησε με τον πρόεδρο του Ερυθρού Σταυρού κ. Ανδρέα Μαρτίνη, ζητώντας την άποψή του. «Το οικόπεδο όπου βρίσκονται τα δύο νεοκλασικά θα παραμείνει χώρος πρασίνου, έχουμε δεσμευθεί», λέει. «Ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να αναστηλώσουμε τα κτίρια ώστε να δοθούν κάποια στιγμή προς εκμετάλλευση. Η αγγελία πώλησης αφορά μόνο το τμήμα του παλαιού εργοστασίου».