Απορριμματοφόρο που καταναλώνει βιοκαύσιμα τα οποία παράγονται με την επεξεργασία χρησιμοποιημένου τηγανόλαδου αναμένεται να βγει στους δρόμους της Θεσσαλονίκης την ερχόμενη εβδομάδα. Η χρήση του οχήματος γίνεται στο πλαίσιο προγράμματος του δήμου που υλοποιείται με τη συγχρηματοδότηση του ευρωπαϊκού προγράμματος Life και τη συνεργασία του Εθνικού Κέντρου Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), του ΑΠΘ και των επιχειρήσεων εστίασης της περιοχής.
Πρόκειται ουσιαστικά για την εφαρμογή μιας καινοτόμου μεθόδου παρασκευής βιοκαυσίμου, την οποία ανέπτυξε το ΕΚΕΤΑ με βάση χρησιμοποιημένα τηγανέλαια από εστιατόρια της περιοχής. Το ΑΠΘ, μεταξύ άλλων, συμμετείχε στην εκπαίδευση των οδηγών που περιμένουν με αγωνία να πάρουν στα χέρια τους το όχημα με το πρωτοποριακό καύσιμο.
Αυτή είναι μια από τις εφαρμογές που μπορεί να έχει το συγκεκριμένο βιοκαύσιμο. Οι εταιρείες που συλλέγουν τηγανέλαια έχουν εγκαταστήσει ειδικούς κάδους σε συνεργασία με δήμους και εταιρίες, ενώ όλο και περισσότεροι δήμοι εκφράζουν το ενδιαφέρον τους για δημιουργία δικτύων συλλογής χρησιμοποιημένων λαδιών.
Η διαδικασία έχει πολλαπλά οφέλη για όλους. Οι εταιρείες κερδίζουν χρήματα, οι δήμοι γλιτώνουν από τα ιδιαίτερα ρυπογόνα λάδια, οι πολίτες κερδίζουν ένα καθαρότερο περιβάλλον.
«Τα βιοκαύσιμα μας βοηθούν να απεξαρτηθούμε από το πετρέλαιο. Να ελαττώσουμε τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου, καθώς προέρχονται από ανανεώσιμες πρώτες ύλες. Εξάλλου, το τηγανέλαιο είναι υπολειμματική πρώτη ύλη, το πετάμε. Εξαιτίας των διατροφικών μας συνηθειών έχουμε μεγάλες ποσότητες από αυτό το προβληματικό απόβλητο. Αν λάβουμε υπόψη ότι ένα λίτρο τηγανέλαιο που πετιέται στον νεροχύτη μολύνει ένα εκατομμύριο λίτρα νερό, μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος της ζημιάς», αναφέρει η Στέλλα Πεζεριάνη, χημικός μηχανικός, ερευνήτρια στο ΕΚΕΤΑ, η οποία υπενθυμίζει ότι μέχρι το 2020 τα βιοκαύσιμα θα πρέπει να καλύπτουν το 10% της συνολικής κατανάλωσης καυσίμων, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Για τους δήμους που εντάσσουν προγράμματα ανακύκλωσης χρησιμοποιημένων λαδιών η διαφορά φαίνεται άμεσα: «Παλαιότερα είχαμε τεράστιο πρόβλημα, συχνές αποφράξεις αποχετεύσεων από τα λάδια που είχαν πεταχθεί. Σήμερα η διαφορά είναι τέτοια, που ακόμα και η ΕΥΔΑΠ αναρωτιέται τι έχουμε κάνει», σχολιάζει ο Χρήστος Βλάχος, δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Ελληνικού – Αργυρούπολης. Αυτό που έκανε ο δήμος είναι η εγκατάσταση κάδων συλλογής σε όλα τα καταστήματα εστίασης (65 στον αριθμό), αλλά και σε περίπου 500 πολυκατοικίες. Η εγκατάσταση έγινε από ιδιωτική εταιρεία, η οποία και συλλέγει τα λάδια και τα αξιοποιεί.
Σημεία συλλογής
Το δικό του σύστημα μετατροπής τηγανελαίων σε βιοντίζελ, το οποίο απέκτησε ο Δήμος Αγιάς, αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τις επόμενες ημέρες. Ηδη ο δήμος έχει εγκαταστήσει σημεία συλλογής λαδιών, ενώ σκέφτεται να θεσπίσει και ένα σύστημα ανταπόδοσης. Οσοι, δηλαδή, δίνουν τα χρησιμοποιημένα λάδια τους να παίρνουν πίσω μια ποσότητα βιοκαυσίμων, την οποία θα μπορούν να χρησιμοποιούν για τη θέρμανση χώρων, την κίνηση αγροτικών μηχανημάτων κ.ά. «Είναι όμορφο να βλέπεις μια γιαγιά να ανακυκλώνει το λάδι της. Εκτός από το ζήτημα της αποτροπής της ρύπανσης, η ανάπτυξη τέτοιων προγραμμάτων καλλιεργεί τη συνείδηση της ανακύκλωσης στους πολίτες, γεγονός καθόλου αμελητέο για έναν δήμο», τονίζει ο δήμαρχος Αγιάς, Αντώνης Γκουντάρας.
Οι περισσότεροι δήμοι που έχουν οργανώσει παρόμοια προγράμματα απευθύνονται σε εξειδικευμένες εταιρείες ανακύκλωσης. «Πέρυσι ανακυκλώσαμε περίπου 2,5 εκατ. λίτρα χρησιμοποιημένου λαδιού. Βλέπουμε ότι οι ποσότητες αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο και επίσης ότι ο κόσμος ευαισθητοποιείται σε αυτά τα θέματα», σχολίασε στην «Κ» ο Παναγιώτης Στασινόπουλος, διευθυντής ανάπτυξης ηγετικής εταιρείας του κλάδου. Το αντικείμενο δημιουργεί σταδιακά όλο και μεγαλύτερο ανταγωνισμό, που αναμένεται να αυξηθεί με την όλο και μεγαλύτερη χρήση βιοκαυσίμων. Οσο πιο περιζήτητο γίνεται το χρησιμοποιημένο λάδι τόσο μικρότερες ποσότητες θα καταλήγουν στους υπονόμους και τις χωματερές. Αισιόδοξες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι η οικονομική ανάπτυξη του κλάδου της αξιοποίησης χρησιμοποιημένων λαδιών θα έχει θετικότατα αποτελέσματα στο περιβάλλον. Ο χρόνος θα δείξει.
Από τα σπίτια μαθητών, στους λέβητες των σχολείων
Χρησιμοποιημένο λάδι τηγανίσματος συγκεντρώνουν στα σπίτια τους μαθητές από σχολεία του Δήμου Νεάπολης – Συκεών και άλλων περιοχών της Β. Ελλάδας, με στόχο, μετά την κατάλληλη επεξεργασία, το απόβλητο να μετατραπεί σε βιοκαύσιμο. Η πρωτοβουλία ανήκει στο Εργαστήριο Θερμικών Συστημάτων και Βιοκαυσίμων του ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας, που εφαρμόζει ένα πιλοτικό πρόγραμμα στο πλαίσιο του Γ΄ ΚΠΣ, με κύριο στόχο την ευαισθητοποίηση των νέων και τη μύησή τους στη διαδικασία της ανακύκλωσης. Τα λάδια που μαζεύονται παραδίδονται από τον δήμο στο εργαστήριο και στη συνέχεια, το 51% της ποσότητας επιστρέφεται στον δήμο σε μορφή βιοκαυσίμου, το οποίο χρησιμοποιείται στους λέβητες σχολικών κτιρίων. Ενδιαφέρον για την ένταξή τους στο πρόγραμμα έχουν εκφράσει και οι Δήμοι Βοΐου, Κοζάνης, Δράμας, Π. Μελά, Ευόσμου αλλά και ένας δήμος της Αττικής.
«Το πρόγραμμα προσείλκυσε έντονο ενδιαφέρον στη βόρεια Ελλάδα, όχι μόνο γιατί με αυτόν τον τρόπο ένα απόβλητο με υψηλό ρυπαντικό φορτίο δεν καταλήγει στην αποχέτευση, αλλά και γιατί λόγω του κρύου χειμώνα τα καύσιμα που παραλαμβάνουν οι δήμοι -έστω και σε μικρές ποσότητες- μειώνουν τους σχολικούς προϋπολογισμούς για τη θέρμανση», σχολιάζει ο καθηγητής του Τμήματος Μηχανολογίας του ΤΕΙ και υπεύθυνος του εργαστηρίου, Ιωάννης Κάρμαλης. Ο ίδιος λέει ότι από τις αρχές του έτους το εργαστήριο παρέλαβε 1.700 λίτρα χρησιμοποιημένου λαδιού από τον Δήμο Συκεών. Συνολικά έχουν επεξεργαστεί περισσότερους από 3 τόνους.
Η αύξηση των ποσοτήτων του λαδιού που μεταποιείται δεν είναι προτεραιότητα του προγράμματος. Στόχος είναι η διάδοση της ιδέας. «Σ’ αυτήν μυούνται νέοι όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων. Στο πρόγραμμα εμπλέκονται από μαθητές σχολείων μέχρι τελειόφοιτοι του τμήματός μας. Μαθητές μαζεύουν τα λάδια και κάνουν επισκέψεις στο εργαστήριό μας. Τελειόφοιτοι φοιτητές μας κάνουν εργασίες ως προς την αποδοτικότητα των συστημάτων και της καύσης. Στον χρόνο λειτουργίας μας, μας έχουν επισκεφθεί πάνω από 20 σχολεία της Β. Ελλάδας και έχουν εκπονηθεί τρεις διπλωματικές εργασίες από φοιτητές του τμήματος πάνω στο αντικείμενο. Επιπλέον, οι έλεγχοι που γίνονται στα λάδια τα οποία συγκεντρώνονται από διάφορες περιοχές μαρτυρούν τις διατροφικές συνήθειες των κατοίκων αυτών των περιοχών. Η ιχνηλασιμότητα των λαδιών μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο της δημόσιας υγείας. «Ελέγχουμε την οξύτητα των λαδιών, η οποία είναι ιδιαίτερα βλαπτική για την υγεία. Βλέπουμε την ποιότητα των προϊόντων σε διαφορετικές περιοχές και κοινωνικά στρώματα», σχολίασε ο κ. Κάρμαλης.
Ξένες εταιρείες
Παράλληλα, οι τεχνολογίες που αναπτύσσονται στο εργαστήριο, όπως υποστηρίζει ο κ. Κάρμαλης, παρακολουθούνται με ενδιαφέρον από διάφορες εταιρείες. Επιχειρηματικό ενδιαφέρον φαίνεται να προσελκύουν και οι έρευνες του Εθνικού Κέντρου Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης πάνω στο ίδιο αντικείμενο, όπως αναφέρει η Στέλλα Πεζεριάνη, ερευνήτρια του κέντρου. «Επειδή η επένδυση είναι μεγάλη, εντονότερο ενδιαφέρον επιδεικνύουν ξένες εταιρείες, ακόμα και από χώρες όπως η Ινδία», υποστηρίζει.