Το παρατεταμένο φετινό καλοκαίρι συνοδεύεται και από ανεπιθύμητες καταστάσεις, όπως η… επιθετική και επικίνδυνη δράση των κουνουπιών. Από πολλές απόψεις η φετινή χρονιά ήταν αποτυχημένη όσον αφορά την καταπολέμησή τους. Και βεβαίως, δεν πρόκειται απλά για ζήτημα ενόχλησης, αλλά για απειλή για τη δημόσια υγεία, καθώς η διάδοση του ιού του Δυτικού Νείλου και της ελονοσίας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα κουνούπια. Η Ελλάδα είχε ανακηρυχθεί το 1974 χώρα ελεύθερη από την ελονοσία, μια σημαντική κατάκτηση. Σήμερα, η χώρα απειλείται από «επανεγκατάσταση» της νόσου, ως αποτέλεσμα βεβαίως ενός συνόλου σοβαρών κοινωνικών και πολιτικών παραγόντων. Μια τέτοια εξέλιξη χαρακτηρίζεται από αρμόδιους φορείς ως μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας.
Η έντονη παρουσία και δράση των κουνουπιών, που είναι ο βασικός φορέας για τη διάδοση του ιού του Δυτικού Νείλου, δημιούργησε και σoβαρά προβλήματα στο δίκτυο αιμοδοσίας. Εχοντας πανελλαδικά 154 κρούσματα του ιού (εκ των οποίων 13 θανατηφόρα) εντός του 2012 (έως την 27η Σεπτεμβρίου), το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ) έχει υποχρεωθεί να προχωρήσει σε μέτρα ασφαλείας του αίματος και αιματοεπαγρύπνησης. Σύμφωνα με αυτά, αποκλείονται από την αιμοδοσία οι κάτοικοι των περιοχών που έχει καταγραφεί έστω και ένα εργαστηριακά επιβεβαιωμένο κρούσμα λοίμωξης από τον ιό Δυτικού Νείλου. Το μέτρο αυτό αφορά ακόμα και τους επισκέπτες που πραγματοποίησαν μία διανυκτέρευση (έως και 28 μέρες μετά). Σε αιμοληψίες που πραγματοποιούνται από αιμοδότες από τις «ύποπτες» περιοχές, η διαδικασία ελέγχεται με μοριακές τεχνικές πριν δοθεί «πράσινο φως». Εάν δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί ο έλεγχος, τότε ο αιμοδότης αποκλείεται.
Με βάση την απόφαση του ΕΚΕΑ και σύμφωνα με τα επιδημιολογικά δεδομένα του ΚΕΕΛΠΝΟ στις αποκλεισμένες περιοχές περιλαμβάνονται 39 δήμοι πανελλαδικά (μεταξύ αυτών Παλαιού Φάληρου, Ηλιούπολης, Καλλιθέας, Νέας Σμύρνης, Γλυφάδας, Χαλανδρίου, Πειραιά, Θεσσαλονίκης, Καβάλας, Νάουσας, Αγρινίου κ.ά.) και το 2ο Δημοτικό Διαμέρισμα Δήμου Αθηναίων (Νέος Κόσμος κ.λπ.). Πρόκειται δηλαδή για δήμους με μεγάλο πληθυσμό, με συνέπεια σοβαρές επιπτώσεις στην επάρκεια των τραπεζών αίματος.
Η εκτίμηση ότι η φετινή χρονιά δεν διεκδικεί δάφνες όσον αφορά την καταπολέμηση των κουνουπιών επιβεβαιώθηκε ουσιαστικά και στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου, με τη συμμετοχή του υπουργού Υγείας κ. Ανδρέα Λυκουρέντζου, μαζί με εκπροσώπους από το ΚΕΕΛΠΝΟ, το ΕΚΕΑ, τις περιφερειακές ενότητες, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας. «Να κινητοποιηθούμε εγκαίρως ώστε να αποφευχθούν συμβάντα ανάλογα της θερινής περιόδου του τρέχοντος έτους. Είναι άλλωστε προτιμότερη η πρόληψη ενός προβλήματος από την εκ των υστέρων αντιμετώπιση των επιπτώσεών του», σημείωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός. Ταυτόχρονα, θέτοντας τους στόχους για το επόμενο έτος, φώτισε τις αιτίες της φετινής κατάστασης: αφενός εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων και αφετέρου έγκαιρη έναρξη των δράσεων «κουνουποκτονίας».
Στο μέτωπο καταπολέμησης των κουνουπιών αναφέρονται (σύμφωνα και με τον «Καλλικράτη») πολλοί φορείς, με αποτέλεσμα να δημιουργείται συναρμοδιότητα και τελικά να επικρατεί μια (η συνήθης ελληνική) κατάσταση υπευθυνο-ανευθυνότητας. Για τη διενέργεια ψεκασμών σε τοπικό επίπεδο υπεύθυνος είναι ο κάθε δήμος. Σε χώρους υπερτοπικής σημασίας ή σε περιοχές τους οποίους οι δήμοι δεν μπορούν να καλύψουν, την ευθύνη έχει η περιφέρεια, ενώ τη συνολική επίβλεψη έχει το υπουργείο Υγείας. Από τις 15 Ιουλίου, σε ανακοίνωσή της η περιφέρεια Αττικής σημείωνε ότι «δυστυχώς, μέχρι και σήμερα το υπουργείο Υγείας ούτε έχει εκπονήσει ούτε έχει χρηματοδοτήσει κανένα πρόγραμμα καταπολέμησης κουνουπιών στα γεωγραφικά όρια της Περιφέρειας Αττικής». Αμεσως μετά το υπουργείο Υγείας συγκάλεσε συσκέψεις για την αντιμετώπιση του θέματος, αλλά πλέον είχε σημειωθεί μεγάλη καθυστέρηση. Η περιφέρεια Αττικής προχώρησε σε παρεμβάσεις καταπολέμησης των κουνουπιών από τις αρχές Μαΐου, χωρίς όμως να αποφύγει και αυτή την κριτική για καθυστερημένη παρέμβαση.