Τις δύο τελευταίες εβδομάδες, εμπειρογνώμονες από τη Γαλλία, τη Φινλανδία, τη Σουηδία, την Ολλανδία και την Task Force βρίσκονται στο Ε΄ Τελωνείο Πειραιά για να παρακολουθήσουν τη λειτουργία του. Πρόκειται, βεβαίως, για ένα διαφορετικό τελωνείο, καθώς από τον περασμένο Δεκέμβριο σε αυτό εφαρμόζονται διάφορες νέες διαδικασίες, μέσω κυρίως της ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών, προκειμένου οι εμπορευματικές συναλλαγές να γίνονται ταχύτερα. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα πιλοτικό τελωνείο που λειτουργεί καλύτερα από τα υπόλοιπα.
Ωρες γραφείου…
Εκεί, λοιπόν, οι ξένοι εμπειρογνώμονες, οι οποίοι παρέχουν τεχνική βοήθεια στην Ελλάδα για να βελτιώσει τις διαδικασίες στην πραγματοποίηση των εξαγωγών και εν γένει των εμπορευματικών συναλλαγών, είχαν την ευκαιρία να δουν στην πράξη τις βελτιώσεις που έχουν γίνει και να κάνουν και τις όποιες παρατηρήσεις. Αυτό, όμως, που σίγουρα δεν είδε ούτε ο Γάλλος ούτε ο Φινλανδός ούτε ο Ολλανδός ούτε ο Σουηδός ήταν να πραγματοποιείται τελωνειακός έλεγχος σε φορτίο που έφτασε στον Πειραιά μετά τις 7 το βράδυ. Κι αυτό διότι ο ενδιαφερόμενος, εισαγωγέας ή εξαγωγέας, θα πρέπει να πληρώσει από την τσέπη του το κόστος των τελωνειακών διαδικασιών που γίνονται εκτός ωραρίου, κατά τις Κυριακές ή τις ημέρες αργιών.
Αυτή, άλλωστε, είναι και μία από τις αιτίες που, όπως έχει διαπιστωθεί τόσο από την Task Force όσο και από την Παγκόσμια Τράπεζα, για την εξαγωγή ενός φορτίου απαιτούνται 19 ημέρες (όταν ο μέσος όρος για τις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ –Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης– είναι 10 ημέρες), ενώ για την εισαγωγή 15 ημέρες (ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι επίσης 10 ημέρες). Τα παραπάνω στοιχεία προέρχονται από την έκθεση Doing Business 2013 της Παγκόσμιας Τράπεζας, όπου μάλιστα στον τομέα του διασυνοριακού εμπορίου η Ελλάδα είχε ανεβεί 17 θέσεις σε σχέση με την έκθεση του 2012.
Χθες, από το βήμα του 2ου Ελληνορωσικού Εξαγωγικού Συμποσίου, ο πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Εξωτερικού Εμπορίου κ. Αλκ. Καλαμπόκης ανακοίνωσε ότι το προσεχές διάστημα θα ξεκινήσουν να λειτουργούν επί 24ώρου βάσεως πιλοτικά κάποια τελωνεία με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των εξαγωγέων. Η λειτουργία των τελωνείων Πειραιά και Αεροδρομίου Σπάτων 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση, όμως ακόμη το θέμα δεν έχει κλείσει, καθώς οι τελωνειακοί υπάλληλοι θεωρούν αφ’ ενός ότι δεν υπάρχει τέτοια ανάγκη και αφ’ ετέρου ότι υπάρχουν ελλείψεις σε προσωπικό. «Μακάρι να υπήρχαν τόσες εξαγωγές ώστε να χρειαζόταν να λειτουργούν τα τελωνεία του Πειραιά σε 24ωρη βάση. Πιστεύω ότι μέχρι τις 8 μ.μ. είναι αρκετός ο χρόνος για να γίνουν όλοι οι εκτελωνισμοί. Σπανίως μετά τις 5 μ.μ., πλην της Πέμπτης και της Παρασκευής, προκύπτει ανάγκη εκτελωνισμού», υποστηρίζει ο κ. Δημήτρης Τριμπόνιας, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Τελωνειακών Υπαλλήλων Ελλάδας.
Το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο προβλέπει ότι οι τελωνειακές εργασίες θα πραγματοποιούνται τις ώρες και τις ημέρες λειτουργίας των δημοσίων υπηρεσιών, δηλαδή ώρες… γραφείου. Με υπουργική απόφαση του 2002 είχε καθοριστεί ότι οι τελωνειακές αρχές διεθνών λιμένων, αερολιμένων και μεθοριακών σταθμών θα λειτουργούν επί 24ώρου βάσεως. Οπως γίνεται φανερό, αυτό που εφαρμόζεται είναι κυρίως το πρώτο μέρος και πολύ λιγότερο το δεύτερο.
Απίστευτη γραφειοκρατία
Σημειώνεται εδώ ότι το τελωνείο στα Σπάτα λειτουργεί ήδη καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ώρου, όμως ειδικά για το εξαγωγικό εμπόριο αυτό έχει μικρή σημασία, διότι οι περισσότερες μεταφορές εμπορευμάτων στο εξωτερικό γίνονται οδικώς ή διά θαλάσσης. Οι ίδιοι οι εξαγωγείς έχουν ταχθεί υπέρ της 24ωρης λειτουργίας των τελωνείων σε όλη τη χώρα, αλλά κατά προτεραιότητα των τελωνείων του Πειραιά προκειμένου να γίνονται ανά πάσα στιγμή οι απαιτούμενες διαδικασίες για τις εξαγωγές ευπαθών προϊόντων, ενώ και για τις υπόλοιπες διασαφήσεις θεωρούν ότι θα μπορούσε να ισχύει η θέσπιση διευρυμένου ωραρίου, από τις 7.30 το πρωί έως τις 8 το βράδυ. Σχετικά διευρυμένο ωράριο σήμερα έχουν μόνο το Ε΄ και το ΣΤ΄ Τελωνείο Πειραιά, δηλαδή μέχρι τις 8 το αργότερο τις καθημερινές, ενώ το Σάββατο το ένα λειτουργεί μέχρι τις 2 μ.μ. και το άλλο μέχρι τις 3.30 μ.μ.
Η μη λειτουργία των τελωνείων, και ειδικά στον Πειραιά, περισσότερες ώρες είναι ένα από τα πολλά προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι εισαγωγικές και εξαγωγικές επιχειρήσεις. Δυστυχώς, δεν είναι το μόνο. Ισχύει ακόμη η διαπίστωση που είχαν κάνει οι ειδικοί και περιείχετο σε έκθεση της Task Force πριν από ένα χρόνο, ότι δηλαδή οι εταιρείες για να κάνουν μια εξαγωγή μπορεί να χρειαστεί να αποταθούν σε δέκα διαφορετικά υπουργεία και τριάντα υπηρεσίες.