«Να αποφευχθεί η πολιτικοποίηση της δίκης των μελών και βουλευτών της Χρυσής Αυγής και η εκμετάλλευση της υπόθεσης για κομματικούς λόγους» ζητάει ο γενικός γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης, Θόρμπγιον Γιάγκλαντ, με συνέντευξή του στην «Κ». Ο Νορβηγός αξιωματούχος πρόκειται να επισκεφθεί την Αθήνα στις 23 Οκτωβρίου, προκειμένου να συζητήσει με την ελληνική πολιτική ηγεσία, μεταξύ άλλων, και το θέμα «της αντιμετώπισης του νεοναζιστικού κόμματος», όπως χαρακτηρίζει τη Χρυσή Αυγή. Μολονότι εκφράζει τη στήριξή του στις κινήσεις που έχουν γίνει από τις ελληνικές αρχές μέχρι σήμερα, προειδοποιεί ότι «όλοι δικαιούνται μία δίκαιη δίκη και η εκδίκαση της υπόθεσης θα πρέπει να αφορά αποκλειστικά ποινικώς κολάσιμες πράξεις. Θα το παρακολουθούμε πολύ στενά αυτό το θέμα. Αν δοθεί η εντύπωση ότι πρόκειται για πολιτική δίωξη, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να τους ενισχύσουμε. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να μείνουν άπραγες οι αρχές μόνο και μόνο για να μην κατηγορηθούν για πολιτικά κίνητρα», τονίζει.
Ο κ. Γιάγκλαντ υπαινίσσεται σαφώς ότι τυχόν προσφυγή της Χρυσής Αυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (το οποίο υπάγεται στο Συμβούλιο της Ευρώπης) δεν θα έχει αποτέλεσμα: «Οι άνθρωποι αυτοί δεν διώκονται για τις απόψεις τους, αλλά για εγκληματικές πράξεις. Δεν μπορεί επειδή είσαι μέλος κάποιου κόμματος να συμμετέχεις σε εγκληματικές δραστηριότητες, επικαλούμενος την πολιτική ιδεολογία σου και να σκοτώνεις ανθρώπους. Επίσης, αυτό το κόμμα ξεκάθαρα ζητάει από τους ψηφοφόρους του να εμπλακούν σε πράξεις βίας. Υπάρχει απόφαση του Δικαστηρίου στο Στρασβούργο ότι κάθε χώρα-μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης μπορεί να βγάλει εκτός νόμου παρατάξεις που υποστηρίζουν τη βία, καθώς κάτι τέτοιο δεν παραβιάζει το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης».
Σημαίνει αυτό όμως ότι οι δημοκρατίες θα πρέπει να βγάζουν εκτός νόμου κόμματα που υποστηρίζουν την ανατροπή τους; «Οχι», απαντάει ο επικεφαλής του Συμβουλίου της Ευρώπης: «Οφείλουμε να ανεχθούμε πολιτικά κόμματα που ζητούν την αλλαγή του πολιτικού συστήματος, ακόμη κι αν αυτό το σύστημα που προπαγανδίζουν είναι αυταρχικό, αλλά δεν μπορούμε να ανεχθούμε τη χρήση βίαιων μέσων για την επίτευξη αυτού του στόχου. Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης υπήρχαν ακόμη και στον Ψυχρό Πόλεμο κόμματα κομμουνιστικά, που ήθελαν να εγκαθιδρύσουν ένα σύστημα σαν αυτό της Σοβιετικής Ενωσης. Δεν βγήκαν εκτός νόμου. Αλλά αν ένα κόμμα χρησιμοποιεί έκνομα μέσα, τότε βεβαίως πρέπει να υποστεί δίωξη».
Διαφθορά και «μαύρο χρήμα»
Ανάμεσα στα θέματα της ατζέντας των επαφών του κ. Γιάγκλαντ στην Ελλάδα θα είναι και οι υποδείξεις του εποπτικού οργάνου του Συμβουλίου της Ευρώπης, για θέματα διαφθοράς (GRECO) προς την Ελλάδα. «Είναι ξεκάθαρο από την τελευταία έκθεση της GRECO ότι δεν είμαστε ικανοποιημένoι από τη μέχρι σήμερα εφαρμογή των συστάσεών μας. Ωστόσο, υπάρχει σήμερα μια νέα πολιτική και μία νέα οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, που καθιστά πιο επιτακτική την αντιμετώπιση του φαινομένου. Βλέπω επίσης ξεκάθαρα ότι υπάρχει πολιτική θέληση από την κυβέρνηση να αντιμετωπιστεί η διαφθορά», υπογραμμίζει ο γ.γ. του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Προς αυτήν την κατεύθυνση, άλλωστε, έχει στραφεί και το κλίμα στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπως διεφάνη και από τις δραματικές αποφάσεις που ελήφθησαν για την Κύπρο. «Το πολιτικό κλίμα είναι σαφές: η διαφάνεια είναι πάνδημο αίτημα», εκτιμά ο κ. Γιάγκλαντ. Σε ό,τι αφορά τα ευρήματα της Moneyval (της υπηρεσίας του Συμβουλίου της Ευρώπης που εποπτεύει ζητήματα «ξεπλύματος μαύρου χρήματος»), στον έλεγχο που διεξήγαγε στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου, κατ’ εντολήν του Eurogroup, «αυτά μιλούν από μόνα τους. Το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την Κύπρο, αλλά και όλη την Ευρώπη, είναι ευρύτερο το φαινόμενο. Και είμαι ικανοποιημένος που η οικονομική κρίση υπήρξε η αφορμή για να κάνουμε κάτι για το πρόβλημα των «μαύρων χρημάτων» και της φοροδιαφυγής». Γίνονται όμως αλλαγές στην Ευρώπη ή απλώς στοχοποιήθηκε η Κύπρος, που ήταν ο πιο αδύναμος κρίκος μιας αλυσίδας σιωπής; «Δεν συμφωνώ ότι δεν έχει γίνει τίποτα, υπάρχει πλέον μεγαλύτερη διαφάνεια στις τράπεζες, η Ελβετία έχει αρχίσει και ανοίγεται στον κόσμο, όσα συνέβησαν στην Κύπρο είναι ενδεικτικά της κατεύθυνσης προς την οποία κινούνται τα πράγματα. Δεν ανεχόμαστε πλέον το πέπλο της μυστικότητας στον τραπεζικό τομέα. Αλλά χρειάζεται χρόνος για να αποδώσουν οι αλλαγές, καθώς πρόκειται για δυναμική διαδικασία».
Ο κ. Γιάγκλαντ αρνείται να σχολιάσει την απροθυμία της Τουρκίας να συμμορφωθεί με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης για τις αποζημιώσεις όσων Κυπρίων έχασαν περιουσίες στα Κατεχόμενα, καθώς πρόκειται, όπως λέει, για «πολύπλοκη διαδικασία». Ωστόσο, δεν παραβλέπει να τονίσει πως η Τουρκία έχει κάνει βήματα προόδου το τελευταίο διάστημα στο θέμα του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Η Τουρκία έχει κάνει σημαντικά βήματα, αλλά μένουν πολλά ακόμη να γίνουν», καταλήγει.