Το «δίκτυο Οντέσα» κρύβεται πίσω από τη μεταφορά όπλων και πυρομαχικών με το πλοίο «Nour M.», το οποίο εντοπίστηκε την 8η Νοεμβρίου στη Σύμη και κατασχέθηκε με απόφαση της Αρχής για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Πρόκειται για δίκτυο εταιρειών με έδρα την Οδησσό, μέσω του οποίου κρατικές αμυντικές βιομηχανίες της Ρωσίας και της Ουκρανίας τροφοδοτούν με όπλα ξένες κυβερνήσεις, μεταξύ των οποίων και το καθεστώς του Ασαντ στη Συρία.
Σύμφωνα με τα ευρήματα έρευνας που διεξήγαγε η αμερικανική Μη Κυβερνητική Οργάνωση C4ADS (Σεπτέμβριος 2013), κεντρικό ρόλο στο «δίκτυο Οντέσα» διαδραματίζει η κρατικών συμφερόντων ουκρανική εταιρεία Ukrspetsexport, θυγατρική της οποίας (με την επωνυμία Ukrinmash) εμφανίζεται να έχει πωλήσει τα πυρομαχικά που βρέθηκαν στο motorship «Nour M.». Το δίκτυο φέρεται να χρησιμοποιεί για τις εξαγωγές του το λιμάνι Oktyabrsk στην πόλη Νikolaev της Ουκρανίας. Καθόλου τυχαία, από το εν λόγω λιμάνι ξεκίνησε το δρομολόγιό του, την 27η Οκτωβρίου, το λαθρεμπορικό πλοίο που ακινητοποιήθηκε από άνδρες του Λιμενικού ανοιχτά της Σύμης. Σύμφωνα με την C4ADS, το Oktyabrsk ελέγχεται από τη Ρωσία καθώς διοικείται από απόστρατο αξιωματικό του ρωσικού στόλου (υπήρξε διοικητής του ρωσικού στόλου πυρηνικών υποβρυχίων της Μαύρης Θάλασσας) και «ανήκει» σε ισχυρό επιχειρηματία που διατηρεί στενούς δεσμούς με το Κρεμλίνο. Ενδεικτικά, από τα αρχεία των Αμερικανών ερευνητών προκύπτει ότι η εταιρεία Ukrinmash εξήγαγε τον Ιούνιο του 2008 μέσω του Oktyabrsk χίλιους τόνους πυρομαχικά με προορισμό την Τανζανία. Το πλοίο με επωνυμία «Ann Scan» είχε σημαία Antigua and Barbuda και ενεπλάκη αργότερα σε υπόθεση διακίνησης λαθραίων τσιγάρων με προορισμό τη Μ. Βρετανία. Στη διάρκεια του 2012 έχουν καταγραφεί δεκάδες δρομολόγια πλοίων από το Oktyabrsk με προορισμό την ελεγχόμενη από το καθεστώς του Ασαντ πόλη Ταρτούς της Συρίας και αντίστροφα.
Αλλαζε ονόματα
Αξιωματικοί του Λιμενικού θεωρούν βέβαιο ότι προορισμός των πυρομαχικών που βρέθηκαν στο «Nour M.» ήταν πράγματι η Συρία και όχι η Τρίπολη της Λιβύης όπως ανέγραφαν τα συνοδευτικά έγγραφα. Εξηγούν ότι ο πλοίαρχος του motorship είχε δηλώσει στο σύστημα AIS (Automatic Identification System) τελικό προορισμό του πλοίου τη Συρία και μόνο μετά τον έλεγχο του Λιμενικού άλλαξε τα δεδομένα εμφανίζοντας ως προορισμό του την Τρίπολη της Λιβύης. Τους τελευταίους 18 μήνες το κατασχεμένο motorship κατέπλευσε τρεις φορές στη Συρία, τον Μάιο του 2012 καθώς επίσης τον Μάρτιο και τον Μάιο του 2013. Προκύπτει επίσης ότι ανά τακτά χρονικά διαστήματα οι διαχειριστές του άλλαζαν το όνομά του: έως το 2007 το πλοίο ονομαζόταν «Mr Lulu», ενώ έχει κατά καιρούς καταχωρισθεί ως «Sea Hope», «Athos», «Sea Trader», «Silvana» κ.ά. Στην έκθεσή της, η C4ADS παραθέτει κατάλογο με πλοία (περισσότερα από 100) που μετέχουν στο «δίκτυο Οντέσα» και το 2012 κατέπλευσαν στα λιμάνια Oktyabrsk της Ουκρανίας και Ταρτούς, Al Ladaqiyah και Βaniyas της Συρίας. Αποκαλύπτεται συμμετοχή δεκαπέντε ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών, τα πλήρη στοιχεία των οποίων βρίσκονται στη διάθεση της «Κ».
Αμερικανοί ερευνητές σημειώνουν ότι το τελευταίο διάστημα καταγράφονται δρομολόγια πλοίων (μεταξύ Oktyabrsk – Ταρτούς) που ανήκουν απευθείας σε συριακών συμφερόντων ναυτιλιακές εταιρείες με έδρα τη Συρία, τον Λίβανο και την Αίγυπτο. Από έγγραφα που έχουν στη διάθεσή τους οι ελληνικές Αρχές προέκυψε αρχικά ότι το κατασχεμένο motorship ανήκει σε υπεράκτια εταιρεία με επωνυμία Alsaker Shipping Co. και έδρα το κρατίδιο St Kitts & Nevis της Καραϊβικής. Ωστόσο, το safety management certificate του πλοίου εμφανίζει ως διαχειρίστρια εταιρεία τη Uni Marine Management, με έδρα την Ταρτούς και την Τρίπολη του Λιβάνου. Στο δαιδαλώδες δίκτυο εταιρειών συμμετέχουν ακόμα η τουρκική εταιρεία TSS Silah Ve Savunma Sanayi Dis Ticaret Ltd. που εμφανίζεται να καλύπτει το κόστος αγοράς των πυρομαχικών. Οπως αποκάλυψε η «Κ» στο φύλλο της Παρασκευής, πρόκειται για εταιρεία που ήδη από το 2009 βρίσκεται καταχωρισμένη στα αρχεία του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ ως ύποπτη για τροφοδοσία του καθεστώτος Ασαντ με όπλα. Απόρρητο τηλεγράφημα – αλληλογραφία μεταξύ του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και της πρεσβείας των ΗΠΑ στη Σόφια διέρρευσε στην ιστοσελίδα WikiLeaks.
Μεταφορά όπλων και από την Αλβανία
Τον Απρίλιο του 2013 έρευνα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών αποκάλυψε ύποπτη διακίνηση όπλων από την κρατική βιομηχανία όπλων της Αλβανίας (ΜΕΙCΟ) με προορισμό τη Βεγγάζη της Λιβύης. Στη διακίνηση των πυρομαχικών συμμετείχε και η κρατική βιομηχανία όπλων της Ουκρανίας Ukrinmash, που συνδέεται με την εν εξελίξει υπόθεση του πλοίου «Nour M.». Τα πυρομαχικά (δύο εκατ. σφαίρες και χίλια καλάσνικοφ) μέσω λαθρεμπορικών πτήσεων cargo φέρεται ότι κατέληξαν στη Βεγγάζη αν και τυπικά είχαν προορισμό τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Είχε αποκαλυφθεί ανάμειξη στην υπόθεση εταιρείας που θεωρείτο ύποπτη για παράνομες μεταφορές όπλων στη Σομαλία. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε έγγραφα επιθεώρησης του motorship, πλοιοκτήτρια εταιρεία του «Νοur M.» δεν εμφανίζεται η Alsaker Shipping Co. (με έδρα την Καραϊβική) αλλά εταιρεία με επωνυμία Al Hilal Shipping LLC, με έδρα το Ντουμπάι. Μάλιστα, αμφίβολης γνησιότητας email από την εν λόγω εταιρεία εστάλη στο Κεντρικό Λιμεναρχείο Ρόδου την 9η Νοεμβρίου (μία μέρα μετά τον εντοπισμό του πλοίου). Στην έρευνα της αμερικανικής ΜΚΟ C4ADS με τίτλο «Το δίκτυο Οντέσα» αναφέρεται επιπλέον ότι τα κέρδη από την εμπορία πολεμικού υλικού τοποθετούνται άλλοτε σε νόμιμες δραστηριότητες και άλλοτε «ξεπλένονται» σε τράπεζες της Λιθουανίας. Σύμφωνα, μάλιστα, με τους Αμερικανούς ερευνητές, υπάρχουν ενδείξεις ότι μέσω των ίδιων τραπεζών «ξεπλένουν» χρήματα το καρτέλ της Σιναλόα (ένα από τα μεγαλύτερα στο Μεξικό) και η ισλαμιστική οργάνωση του Λιβάνου Χεζμπολάχ. Ερευνα για την υπόθεση διεξάγει η Ελληνική Αρχή για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος.