Το ταξίδι του Νίκου Καζαντζάκη στο Άγιον Όρος

Το ταξίδι του Νίκου Καζαντζάκη στο Άγιον Όρος

2' 28" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μεγάλος ταξιδευτής ο Νίκος Καζαντζάκης και κοσμογυρισμένος, αλλά η επαφή του με τον περίκλειστο και συνάμα απέραντο κόσμο του Αγίου Ορους ήταν μεν γνωστή αλλά όχι μελετημένη εις βάθος. Σπαράγματα που γνωρίζαμε από τον ίδιο (στην «Αναφορά στον Γκρέκο» και αλλού), την Ελένη Καζαντζάκη, τον Παντελή Πρεβελάκη και τον μεγάλο μελετητή Πίτερ Μπιν έδιναν το περίγραμμα και το κλίμα. Αλλά το Ημερολόγιο που είχε κρατήσει από την πρώτη επαφή του με το Ορος παρέμενε ανέκδοτο. Εως τώρα, που το Μουσείο Καζαντζάκη, στην Κρήτη, όπου φυλάσσεται το Αρχείο Καζαντζάκη (με 50.000 τεκμήρια, από τα μεγαλύτερα λογοτεχνικά αρχεία), προχώρησε στην έκδοσή του, ανοίγοντας ένα νέο πεδίο έρευνας.

Είναι ένα κομψό και μεστό βιβλίο, σχεδιασμένο με αγάπη και γνώση, με την εκδοτική φροντίδα της Βαρβάρας Τσάκα, διευθύντριας του Μουσείου. Δοξάζεται η φιλία του Νίκου Καζαντζάκη με τον Αγγελο Σικελιανό, εκείνο το coup de foudre που κράτησε μερικά χρόνια, φλόγισε και έκανε κύκλους. Η φιλία τους αναδεικνύεται με το κοινό τους οδοιπορικό μιας παράλληλης μυσταγωγίας στον κόσμο του Αθω, όπου παρέμειναν από τις 14 Νοεμβρίου έως τις 23 Δεκεμβρίου 1914, με συστατική επιστολή του Βενιζέλου. Ο Καζαντζάκης, στα 31 του χρόνια, λαχταρούσε απαντήσεις σε βασανιστικά ερωτήματα. «Εκεί στη μοναξιά του Αγίου Ορους», είχε γράψει ο ίδιος στο «Πιστεύω» του, που είχε δημοσιευθεί ένα χρόνο μετά τον θάνατό του στην «Καινούργια Εποχή», «σ’ ένα παλιό ερημητήρι απάνω από τη θάλασσα, άρχισα τον καινούργιο αγώνα και πρώτα-πρώτα θέλησα ν’ ασκήσω το κορμί να γίνει υπάκουο στην ψυχή μου». 

Το ταξίδι του Νίκου Καζαντζάκη στο Άγιον Όρος-1
Ο Νίκος Καζαντζάκης (δεξιά) με τον Αγγελο Σικελιανό την άνοιξη του 1915.

Ο Καζαντζάκης της πρώτης του επαφής με το Αγιον Ορος είναι ήδη γεμάτος εμπειρίες. Αρθρογραφεί, γράφει θεατρικά, έχει πρώτη εμφάνιση με μυθιστόρημα («Οφις και Κρίνο») και μια τριετή (1907-10) παραμονή στο Παρίσι. Είναι πυρετώδης. Γνωρίζει τον Σικελιανό και τρεις ημέρες μετά αναχωρούν για το Αγιον Ορος. Καθώς «κατηφορίζουν» προς Αθήνα, στη διάρκεια του 1915, οργώνουν μαζί την Ελλάδα. Στο Ορος αποφασίζουν να κρατήσουν και οι δύο ημερολόγιο. Και ενώ το Αγιορείτικο Ημερολόγιο του Αγγελου Σικελιανού εκδόθηκε το 1988 από το Ιδρυμα Ουράνη, το ημερολόγιο του Νίκου Καζαντζάκη παρέμεινε ανέκδοτο.

Το ταξίδι του Νίκου Καζαντζάκη στο Άγιον Όρος-2Η έκδοσή του ήταν η ευκαιρία για μια σπουδαία νέα εργασία, την οποία συνυπογράφουν η καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Χριστίνα Ντουνιά και η υποψήφια διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και υπεύθυνη του Αρχείου Καζαντζάκη, Παρασκευή Βασιλειάδη. Μαζί επιμελήθηκαν το Ημερολόγιο, έγραψαν την πυκνή και γεμάτη ερεθίσματα και πληροφορίες εισαγωγή, καθώς και τα σχόλια. Στο Ορος, ο Καζαντζάκης αναζητεί τον Θεό, εκστασιάζεται μπροστά στη φύση, μεταλαμβάνει τη βυζαντινή τέχνη. Με το οδοιπορικό στο Αγιον Ορος, όπως γράφουν οι μελετήτριές του, βρίσκει «την ευκαιρία να μιλήσει για τον ίδιο, για τη μεγάλη περιπέτεια των ιδεών, για τον τρόπο που βλέπει την ελληνική κοινωνία και τον κόσμο, για τη μεγάλη του αγωνία γύρω από το νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης και της προσωπικής δικαίωσης». 

Είναι μια έκδοση πλήρης (εξαιρετικό και το κείμενο του καθηγητή Μιχάλη Ταρουδάκη, προέδρου του Δ.Σ. του Μουσείου Καζαντζάκη) με τη συνεργασία των εκδόσεων Καζαντζάκη και της Περιφέρειας Κρήτης. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή