Τέσσερις πρωτοετείς φοιτητές συναντιούνται την περασμένη Πέμπτη το βράδυ στο Σύνταγμα – οι δύο με μάσκες, οι άλλοι χωρίς. Γνωρίστηκαν διαδικτυακά, καθώς τα μαθήματα δεν γίνονται διά ζώσης, και αποφάσισαν να βρεθούν. «Είμαι πρωτοετής φοιτητής, δεν μπορώ να είμαι συνέχεια σε απομόνωση, θα καταλήξουμε με προβλήματα ψυχικής υγείας», λέει στην «Κ» ο Χρήστος, συμπληρώνοντας πως δεν φοβάται πολύ ούτε για τον εαυτό του ούτε μην κολλήσει συγγενείς επειδή μένει μόνος. Ο Θανάσης, ο οποίος φοράει μάσκα, ανησυχεί. Ο ιός είναι καινούργιος, λέει, οι επιπλοκές που δημιουργεί αβέβαιες. Αποφεύγει τους κλειστούς χώρους και βρίσκεται με λίγα άτομα. «Από τη μία είναι ο φόβος της υγείας, κι από την άλλη της απομόνωσης», δηλώνει ο ίδιος.
Από την αρχή της πανδημίας έχει δοθεί έμφαση στη συμπεριφορά των νέων, οι οποίοι κινδυνεύουν λιγότερο από τον ιό. Αυτή την εβδομάδα όμως όλα τα φώτα είναι πάνω τους. Ο Σωτήρης Τσιόδρας τόνισε πως η ηλικιακή ομάδα 18-24 είναι πρώτη σε κρούσματα, με δεύτερη αυτή των 25-34. Ο Νίκος Χαρδαλιάς είπε πως ο μέσος όρος ηλικίας νοσούντων στη Θεσσαλονίκη είναι τα 28 έτη. Ο πρωθυπουργός απηύθυνε έκκληση στους νέους να προσέχουν.
Για τον 19χρονο Σπύρο, όμως, η αύξηση των νοσούντων στην ηλικιακή του ομάδα φαίνεται «αδιάφορη». «Ως ένα βαθμό προσέχω, δεν θεωρούμε ότι είναι κάτι ασήμαντο αλλά δεν θα χαλαστούμε κιόλας», λέει στην «Κ». Της ίδιας άποψης είναι και η 18χρονη φοιτήτρια φυσικοθεραπείας Κατερίνα Τ., η οποία τονίζει πως προσέχει –βάζει μάσκα στα μέσα και χρησιμοποιεί αντισηπτικό– αλλά δεν πιστεύει ότι η πραγματικότητα είναι τόσο «υπερβολική» όσο την παρουσιάζουν τα μέσα. Η 18χρονη Αλεξία Μ. συμπληρώνει πως πολλοί δεν πιστεύουν καν πως υπάρχει ο ιός. «Κάποιοι λένε πως δεν υπάρχει και είναι αδιάφοροι, άλλοι το πιστεύουν και πάλι είναι αδιάφοροι», αναφέρει. «Δεν πιστεύουμε στις ειδήσεις», λέει η Κατερίνα.
Δεν είναι οι μόνες. Ενας από τους λόγους που μία μερίδα των νέων δεν ακολουθεί τα μέτρα φαίνεται να είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στους φορείς και στα μέσα ενημέρωσης. Ο 22χρονος φοιτητής γραφιστικής Theodore L. λέει πως δεν φοβάται. Εν μέρει προσέχει γιατί έχει άσθμα, αλλά ο κορωνοϊός δεν έχει επηρεάσει τη ζωή του σχεδόν καθόλου, τονίζει στην «Κ», επειδή δεν πιστεύει πως είναι «όσο μεγάλο το παρουσιάζουν τα μέσα», ούτε πως έχουν ανέβει τα κρούσματα στους νέους. «Δεν είναι από αφέλεια, ούτε ότι δεν μας νοιάζει, αλλά δεν είμαστε και πρόβατα», αναφέρει. «Εμείς δεν αγχωνόμαστε σαν νέοι γιατί και αν κολλήσουμε θα το περάσουμε ελαφρά», λέει ο 20χρονος Κώστας Κ. «Δεν γίνεται να μη βγαίνεις», τονίζει, «η ζωή έτσι κι αλλιώς συνεχίζεται».
Η Ντόνα Παπαστυλιανού, καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, τονίζει πως αυτή η συμπεριφορά είναι εν μέρει αναμενόμενη. «Η αμφισβήτηση της εξουσίας είναι χαρακτηριστικό της νεότητας», δηλώνει στην «Κ». Συμπληρώνει πως οι κοινωνικές ανάγκες των νέων ανθρώπων, η ψυχολογική κόπωση που έχει επιφέρει η πανδημία και η ανάγκη για εκτόνωση, η πληροφόρηση πως οι νέοι δεν νοσούν βαριά και η αίσθηση του άτρωτου που τους διακατέχει είναι όλοι παράγοντες που συμβάλλουν στη μερική μη συμμόρφωση με τα μέτρα.
Ο Θανάσης Εξαδάκτυλος, πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου, δηλώνει στην «Κ» πως πέραν του ότι είναι πιο εκτεθειμένοι στον ιό λόγω τρόπου ζωής –χρησιμοποιούν μέσα μαζικής μεταφοράς, ζουν σε πανεπιστημιακές εστίες, διασκεδάζουν διαφορετικά και είναι στην πρώτη γραμμή όπου κι αν εργάζονται– είναι λογικό να μην ακολουθούν περιορισμούς που δεν τους αφορούν τόσο, καθώς οι νέοι που έχουν νοσήσει σοβαρά αποτελούν εξαίρεση. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει όλοι να αντιδράσουμε άμεσα για να μη γίνει η κατάσταση χειρότερη, λέει. «Τα μέτρα μόνο αν τηρηθούν θα λειτουργήσουν», τονίζει ο ίδιος.
«Προφανώς για διάφορους λόγους δεν έχουμε καταφέρει να προσεγγίσουμε τη νεολαία και αυτό το κούνημα του δαχτύλου δεν βοηθάει», αναφέρει ο καθηγητής Μικροβιολογίας Αλκης Βατόπουλος. Ο ιός δεν είναι εμφανής –«δηλαδή δεν έχουμε νεκρούς στους δρόμους»– αλλά οι μεγαλύτεροι συνειδητοποιούν πως μπορεί να αρρωστήσουν βαριά και να πεθάνουν, επισημαίνει. Κι όσο αυξάνεται το επιδημιολογικό φορτίο, τόσο περισσότεροι μεγαλύτεροι προσβάλλονται.
«Σε καμία περίπτωση δεν θέλω να κολλήσω», τονίζει η 28χρονη Ελένη Στυλιανού, ενώ ο 26χρονος Αντώνης Δημητριάδης προσέχει τόσο που αποφεύγει να δει μέχρι και τα ανίψια του επειδή πηγαίνουν στο σχολείο.
Ο 26χρονος Ελληνοαμερικανός Μπρους Γουίλις, προσέχει με τον ξένο κόσμο αλλά όταν είναι με τους φίλους που βλέπει συχνά –σε σπίτια, στο εστιατόριο ενός εξ αυτών, σε μπαρ ή πιο σπάνια σε πάρκα, πλατείες ή στην Αρχαία Αγορά στη Θεσσαλονίκη– δεν ανησυχεί. «Θα ήταν χαζό να τρώμε δίπλα δίπλα και μετά στο σαλόνι να κρατάμε αποστάσεις», λέει. Η Νίκη Ταχιάου, 27 ετών, δηλώνει πως πέραν από τους γονείς και τη γιαγιά της ανησυχεί και για την οικονομία.
«Ενα lockdown, έστω και τοπικό, η κοινωνία και η οικονομία της πόλης δεν θα μπορέσουν να το αντέξουν», λέει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Ζέρβας, δήμαρχος της Θεσσαλονίκης, όπου τα κρούσματα εκτοξεύθηκαν την τελευταία εβδομάδα λόγω της άφιξης φοιτητών αλλά και του εφησυχασμού που προξένησαν τα μέχρι πρότινος χαμηλά επίπεδα κρουσμάτων.
Ο 30χρονος Γιάννης Πιερρουτσάκος, κάτοικος Θεσσαλονίκης, προσέχει μόνο για να μην το μεταδώσει σε άλλους – η κατάσταση όμως δημιουργεί «μια βίαιη αποξένωση», τονίζει. «Θεωρώ λογικό ότι ο κόσμος δεν την παλεύει άλλο», αναφέρει. «Απλά θέλουν να ζουν κανονικά».