H χρήση μάσκας και η τήρηση των κανόνων κοινωνικής αποστασιοποίησης φανερώνουν τη δέσμευσή μας στην ασφάλεια, τόσο τη δική μας όσο και των γύρω μας. Αμφότερα, βέβαια, δυσχεραίνουν την επικοινωνία. Ωστόσο, δεν υπάρχει κανείς λόγος απελπισίας, γιατί ακόμα και υπό «πανδημικές συνθήκες», υπάρχουν τρόποι να διευκολύνουμε την έκφραση των συναισθημάτων μας. Αυτούς τους τρόπους τούς αποκαλύπτει η Σέριλ Τσέιμπερς, η οποία προπονεί τη Λέσχης Ομιλιών και Συζητήσεων του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Μισισίπι.
Οι εκφράσεις του προσώπου, όπως είναι γνωστό, φανερώνουν τα συναισθήματά μας και μας επιτρέπουν να αποκρυπτογραφήσουμε τι νιώθουν οι άλλοι. Ευτυχία, λύπη, έκπληξη, αηδία και φόβος μπορούν να εκφραστούν κυρίως στο πρόσωπό μας. Ομως τα πράγματα σήμερα είναι διαφορετικά. Το πρόσωπό μας βρίσκεται κατά το ήμισυ κρυμμένο πίσω από τη μάσκα και είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς τις διαφορετικές εκφράσεις. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν μπορούμε να νιώσουμε ενσυναίσθηση για τους απέναντί μας και αυτοί δεν μπορούν να συμμεριστούν τα δικά μας συναισθήματα.
Ολα, όμως, τα εμπόδια που δημιουργεί η χρήση μάσκας μπορεί να υπερκεραστούν, με το βλέμμα και τα μάτια. Κοιτώντας κατάματα τον «μασκοφόρο» συνομιλητή, κάτι που δεν είναι ιδιαιτέρως εύκολο, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τι νιώθει. Ωστόσο, αυτό το «κάρφωμα» στα μάτια μπορεί να προκαλέσει αμηχανία και να τον κάνει να νιώσει άβολα αν διαρκέσει περισσότερο από μερικά δευτερόλεπτα.
Επίσης, μια άλλη καλή εναλλακτική λύση για την επικοινωνία την εποχή της μάσκας είναι η γλώσσα του σώματος. Οταν κάποιος νιώθει ευτυχισμένος, στέκεται κορδωτός και ανασηκώνει το κεφάλι, ενώ όταν είναι λυπημένος, καμπουριάζει και γέρνει το κεφάλι προς τα κάτω. Οταν, πάλι, καταλαμβανόμαστε από θυμό, όλοι οι μύες μας είναι σφιγμένοι. Αν μπορέσουμε να κατανοήσουμε πώς ο κόσμος χρησιμοποιεί το σώμα του για να αποκαλύψει τα συναισθήματά του, η ανασφάλεια για την επικοινωνία που νιώθουμε πίσω από τη μάσκα θα περιοριστεί σημαντικά. Φυσικά, δεν πρέπει επ’ ουδενί να αγνοήσουμε την επίδραση που έχει η φωνή στη μετάδοση των συναισθημάτων. Δεν έχει σημασία μόνο τι λέμε, αλλά και πώς το λέμε. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ένταση, τον τόνο και τις παύσεις για να μεταδώσουμε το μήνυμά μας. Ενας χαμηλός ψίθυρος μπορεί να υποδεικνύει λύπη και ανασφάλεια, ενώ μια δυνατή φωνή πιθανώς να φανερώνει θυμό ή ένταση.
Κατά πάσα πιθανότητα, όλοι μπορούμε να αποκρυπτογραφήσουμε το συναίσθημα μέσα από τον ήχο της φωνής. Παρότι οι έρευνες υποδεικνύουν ότι οι μάσκες δεν μεταβάλλουν ουσιαστικά τη φωνή μας, δεν είναι λίγοι όσοι νιώθουν ότι η μάσκα καλύπτει τη φωνή τους, με αποτέλεσμα ο συνομιλητής τους να μην τους καταλαβαίνει τόσο καλά.
Αν νιώσετε την ανάγκη να μιλήσετε πιο δυνατά για να ακουστείτε, πρέπει να γνωρίζετε ότι η ενίσχυση της έντασης της φωνής μπορεί να διαστρεβλώσει το μήνυμα που θέλετε να περάσετε.
Η αλήθεια είναι ότι ο άνθρωπος διαθέτει ικανότητα επικοινωνίας ακόμα και με το μισό πρόσωπο καλυμμένο. Είναι βέβαιο ότι η μάσκα μάς προστατεύει από τα χειρότερα της πανδημίας. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι πρέπει να παραμελήσουμε την ανθρώπινη ανάγκη μας για επικοινωνία. Η κοινωνική αποστασιοποίηση δεν σημαίνει μοναξιά.