Την εικόνα μιας ευρείας αναμόρφωσης του ερευνητικού κέντρου «Δημόκριτος» αναδεικνύει η επιλογή του μεταξύ των τριών φιναλίστ που θα διεκδικήσουν στις 16 Νοεμβρίου το Ευρωπαϊκό Βραβείο Προώθησης της Επιχειρηματικότητας 2020. Πρόκειται για πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το Ερευνητικό Κέντρο Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» έχει επιλεγεί στην κατηγορία «Προωθώντας το Επιχειρηματικό Πνεύμα». Η ελληνική πρόταση προκρίθηκε μεταξύ 185 υποψηφιοτήτων από 27 χώρες και έχει τίτλο «Δημόκριτος: Οικοσύστημα Καινοτομίας για Βιώσιμη Επιχειρηματικότητα».
Για πολύ σημαντική και ελπιδοφόρο διάκριση, μίλησε στην «Κ» ο διευθυντής και πρόεδρος του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» Γιώργος Νούνεσης. «Η κριτική επιτροπή εκτίμησε ιδιαίτερα πως αποτελούμε ένα δημόσιο φορέα, που αναπτύσσει την επιχειρηματικότητα, με επιδίωξη για θετικό τοπικό και εθνικό αντίκτυπο. Πρόκειται για ένα εγχείρημα που δεν προσπαθεί να μιμηθεί κάτι, αλλά κινείται για ουσιαστικά αποτελέσματα», τονίζει ο διευθυντής του «Δημόκριτου». «Ιδιαίτερη σημασία στην επιλογή έχει παίξει και ο χώρος του “Δημόκριτου”, το campus, που είναι πολύ άνετο, μέσα στην πόλη αλλά και στο πράσινο, με εύκολη πρόσβαση, ευνοεί τη διασύνδεση των διαφόρων ερευνητικών και επιχειρηματικών πρωτοβουλιών», συμπληρώνει ο κ. Νούνεσης.
Μιλώντας με τον διευθυντή του Κέντρου έρχεται στο προσκήνιο μια ολόκληρη διαδικασία μεταμόρφωσης του «Δημόκριτου» σε ένα δυναμικό ερευνητικό οικοσύστημα. «Είμαστε ένας πολύ καλός δημόσιος οργανισμός, αλλά τίποτα δεν έγινε τυχαία. Από το 2017 αλλάξαμε τον κανονισμό του “Δημοκρίτου”, δημιουργώντας ειδικό και μόνιμο τμήμα υποστήριξης καινοτομίας, με χρηματοδότηση από τον ειδικό λογαριασμό για την έρευνα. Αναπτύξαμε τα εργαλεία για τη διαχείριση διανοητικής ιδιοκτησίας, από τα πρώτα βήματα καινοτομίας μέχρι τη δημιουργία spin off εταιρειών. Αποκτήσαμε τη δυνατότητα διαμόρφωσης συμβολαίων για συνανάπτυξη τεχνολογίας», εξηγεί ο κ. Νούνεσης.
Στο πλαίσιο αυτό έχει ήδη κλείσει ένας χρόνος από τη συμφωνία με την Ernst & Young για τη δημιουργία Κέντρου Αριστείας Τεχνητής Νοημοσύνης, μια επένδυση πέντε εκατομμυρίων δολαρίων σε τρία χρόνια. «Ηδη έχουν δημιουργηθεί 20 θέσεις καλοπληρωμένης εργασίας και αναμένεται να φτάσουν τις 60 το επόμενο διάστημα. Είναι ευκαιρία για τα ελληνικά ερευνητικά ιδρύματα να πάρουν συμβόλαια για ερευνητική δραστηριότητα, καθώς πολλές πολυεθνικές αλλά και ελληνικές εταιρείες αναζητούν υποδομές, που είναι πανάκριβες, για την εξέλιξη αμοιβαία επωφελών προγραμμάτων», σημειώνει ο διευθυντής του «Δημόκριτου».
Το πρόγραμμα
Ενα άλλο αναπτυσσόμενο πρόγραμμα είναι αυτό των Βιομηχανικών Υποτροφιών, που τα τελευταία τρία χρόνια έχει χορηγήσει 70 υποτροφίες. Το πρόγραμμα αφορά μεταπτυχιακούς και υποψήφιους διδάκτορες και λειτουργεί με ανοικτές προκηρύξεις. Κατατίθενται προγράμματα έρευνας στον «Δημόκριτο», σε συνεργασία με μια βιομηχανία που ενδιαφέρεται και η οποία επιχορηγεί το 25% του προϋπολογισμού. Το υπόλοιπο 75% συνεισφέρει το Ιδρυμα Νιάρχος. Ηδη μεγαλύτερες (όπως τα Ελληνικά Πετρέλαιο, η Bic) ή μικρότερες ελληνικές βιομηχανίες έχουν αξιοποιήσει το πρόγραμμα.
Εντός του «Δημοκρίτου» υπάρχει επίσης το Τεχνολογικό Πάρκο «Λεύκιππος», που φιλοξενεί σήμερα 45 νεοφυείς καινοτόμες επιχειρήσεις, καθώς και τμήματα έρευνας και τεχνολογίας μεγάλων διεθνών εταιρειών. «Κάποιες από τις νεοφυείς επιχειρήσεις είναι του “Δημόκριτου”, οι περισσότερες φιλοξενούνται και αξιοποιούν τα εργαστήρια, την υποδομή, τις υπηρεσίες του Γραφείου Καινοτομίας. Διαμορφώνεται έτσι ένα ολόκληρο οικοσύστημα, που αναπτύσσει τη συνεργασία, παράγει ιδέες, νέα κουλτούρα. Στον “Λεύκιππο” λειτουργεί, για παράδειγμα, τμήμα R&D της Tesla, της γνωστής μεγάλης εταιρείας. Από το 2018 απασχολούνται περίπου 20 εργαζόμενοι, με ειδίκευση πρώτης γραμμής στην εξέλιξη των ηλεκτροκινητήρων. Μπορούμε βάσιμα να υποθέσουμε πως θα υπάρχει παραπέρα θετική εξέλιξη σε αυτούς τους τομείς», σημειώνει ο κ. Νούνεσης.
Εξάλλου αναπτύσσεται ένα νέο «εργαλείο», ο κόμβος ψηφιακής καινοτομίας AHEDD: Attica Hub for the Economy of Data and Devices για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, με επίκεντρο τις τεχνολογίες Διαδικτύου των Πραγμάτων, Αισθητήρων και Τεχνητής Νοημοσύνης. Ο στόχος είναι να μετατραπεί το Κέντρο Λεύκιππος σε «έξυπνη» υποδομή, στηριγμένο στο δίκτυο 5G.
Για όλα αυτά υπάρχει χρηματοδότηση 48,33 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Προβλέπεται μεταξύ άλλων να ανεγερθούν τέσσερα νέα κτίρια, ένα για τη νανοτεχνολογία, ένα για την τεχνητή νοημοσύνη, ένα για τη συνθετική και χημική βιολογία και ένα συνολικά για το Πάρκο. Με λογική βιώσιμης ανάπτυξης επτά κτίρια θα ανακαινιστούν, μεταξύ αυτών και η εμβληματική βιβλιοθήκη, που θα μετατραπεί σε κέντρο του οικοσυστήματος. «Θα διατηρεί τον χαρακτήρα της ως αναγνωστήριο, αλλά ένα μεγάλο μέρος της που ήταν γραφεία θα μετατραπούν σε τόπους συνάντησης και συνεργασίας σε έναν κομψό χώρο», σημειώνει ο κ. Νούνεσης. Και οι αποθήκες θα αξιοποιηθούν μετατρεπόμενες σε βιομηχανικού χαρακτήρα, πιο βαριά, εργαστήρια, ενώ θα είναι και η έδρα των τεχνικών υπηρεσιών.
Με βάση όλα αυτά αναμένεται και σημαντική αύξηση του προσωπικού του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», το οποίο σήμερα υπολογίζεται σε περίπου 1.000 άτομα στον «Δημόκριτο» και επιπλέον 250 άτομα στον «Λεύκιππο». Μια συνολική αναμόρφωση λαμβάνει χώρα σε ένα από τα πιο ιστορικά ερευνητικά ιδρύματα της χώρας.