Χρειάστηκαν 20 χρόνια (και μια πανδημία) για να ανακαλύψω ότι ο Υμηττός απέχει 58 λεπτά με τα πόδια (και με το ρολόι) από την πόρτα της πολυκατοικίας μας. Αυτό που έβλεπα ψηλά από το βουνό, μια αρχικά στριμωγμένη πράσινη λωρίδα που ξεκινούσε λίγα μέτρα πιο πάνω από το «Χίλτον» (στο παραγνωρισμένο Αλσος Συγγρού) και ολοένα… ξεθάρρευε, κερδίζοντας σε πλάτος και σε μήκος (διασχίζοντας την Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου), δεν ήταν παρά το κλειδί για μια ανάποδη ανάγνωση του μύθου της «τσιμεντούπολης»: ένα καταπράσινο ρυάκι που κατεβαίνει ορμητικό από το βουνό και σε βγάζει σχεδόν στο κέντρο της πόλης. Η είσοδος του Αλσους απέχει 5 λεπτά με τα πόδια από τη λεωφόρο Βασιλίσσης Σοφίας κι εσείς άλλα 50 από τους πρόποδες του Υμηττού. Δεν είναι απίστευτο;
Σημείο αφετηρίας
Σημείο αφετηρίαςΜιλάμε, λοιπόν, για έναν πράσινο περίπατο που προσφέρεται για τους κατοίκους του Παγκρατίου, των Ιλισίων και της περίφημης περιοχής «Οπισθεν Χίλτον» που εδραιώθηκε ως περιζήτητος αστικός προορισμός μετά την ανέγερση του λαμπρού ξενοδοχείου τη δεκαετία του ’60. Επιλέγουμε ως σημείο αφετηρίας την είσοδο του Αλσους Συγγρού ή από την οδό Διοχάρους, πίσω από το συνεπώνυμο νοσοκομείο δερματικών παθήσεων ή από τον ναό του Αγίου Χαραλάμπους Ιλισίων στην Ιωνος Δραγούμη. Αν δεν έχετε ξανακούσει ποτέ στη ζωή σας για το Αλσος Συγγρού, ακόμα κι αν ζείτε εκεί κοντά, μη νιώθετε άσχημα. Τα δύο τρίτα των Αθηναίων θα δείξουν απόλυτη κατανόηση και το άλλο τρίτο που νομίζει ότι το ξέρει μάλλον το μπερδεύει με το Κτήμα Συγγρού στο Μαρούσι. Κι όμως: το Αλσος Ιλισίων, όπως είναι η δεύτερη ονομασία του, είναι ένας από τους μεγαλύτερους πνεύμονες πρασίνου του αθηναϊκού κέντρου με έκταση εφάμιλλη του Εθνικού Κήπου. Το οφείλουμε στις άοκνες προσπάθειες της βασίλισσας Σοφίας να «πρασινίσει» την εντυπωσιακά ξερή από βλάστηση νεαρή πρωτεύουσα του 1909. Εκείνη τη χρονιά διοοργανώνονται πρωτοβουλίες να χωροθετηθούν πάρκα και άλση σε διάφορες περιοχές κι ένα από αυτά είναι και το Αλσος Ιλισίων. Φυσικά, εκείνα τα χρόνια η περιοχή για την οποία συζητάμε ήταν εντελώς άχτιστη, επομένως η βασίλισσα όντως «έβλεπε μπροστά». Το πάρκο σκαρφαλώνει έναν μικρό λόφο, είναι κατάφυτο με δασικά πεύκα, διαθέτει εσωτερικό δίκτυο, παιδικές χαρές και λίθινες κατασκευές για καθιστικά. Για έναν λόγο η σημερινή του παρακμή μου θυμίζει Ανατολική Ευρώπη πριν από την πτώση του Τείχους. Δεν ξέρω, ακριβώς, γιατί· ίσως, οι καλές προθέσεις ενός μακρινού, ευγενέστερου παρελθόντος όπως τις βλέπουμε στα πλινθόχτιστα μονοπάτια ή στις κτισμένες βρύσες που δεν λειτουργούν ποτέ, τα γκράφιτι, οι επίμονοι δρομείς και τα αθώα ζευγαράκια που περπατάνε κάτω από τα γέρικα πεύκα με ταξιδεύουν στη Σόφια του Ζίφκοφ ή στο Βουκουρέστι της δεκαετίας του ’80.
Η πορεία σας είναι σταθερά βορειοανατολική μέχρι να συναντήσετε την εσωτερική οδό Νικολάου Χλώρου που θα σας βγάλει στη λεωφόρο Ούλοφ Πάλμε. Προχωράτε δεξιά μέχρι να συναντήσετε το φανάρι που θα σας περάσει απέναντι στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου. Εδώ αρχίζει ένας άλλος κόσμος που αν δεν είστε φοιτητής ή κάτοικος της περιοχής αξίζει να τον ανακαλύψετε με την αθώα έξαψη ενός πρωτάρη εξερευνητή. Η έκταση είναι πραγματικά μεγάλη (1.300 στρέμματα) και προσβάσιμη για όλους. Ενα μικρό μέρος καταλαμβάνεται από τις κτιριακές υποδομές και το εσωτερικό οδικό δίκτυο· παρεμπιπτόντως, εδώ επιβιώνουν μερικά εξαιρετικά δείγματα της ελληνικής μεταπολεμικής μοντέρνας αρχιτεκτονικής που αξίζουν την προσοχή σας (π.χ. Θεολογική Σχολή). Ολο το υπόλοιπο είναι αθλητικές εγκαταστάσεις (νότια) και πυκνό αστικό δάσος με πεύκα, ελιές, ευκαλύπτους. Στην πραγματικότητα βρισκόμαστε στις υπώρειες του Υμηττού. Προσοχή, όμως, γιατί, από το ύψος της 6ης στάσης, περίπου, η κλίση αυξάνεται. Αυτό σημαίνει ότι έχετε πάρει την ανιούσα για το βουνό.
«Forest Therapy», η τάση που έρχεται να ενισχύσει η καραντίνα
Ζούμε στην Ελλάδα, και οι περιφράξεις που θεωρητικά προστατεύουν δημόσιο χώρο και δημόσια περιουσία είναι τις περισσότερες φορές ανέκδοτο. Διάτρητες σε πολλά «ευαίσθητα» σημεία για καλό και για κακό. Το πρώτο συμβαίνει στην περίπτωση της Πανεπιστημιούπολης, πίσω από το κτίριο της Σχολής Θετικών Επιστημών, όταν μια καλοδεχούμενη «τρύπα» στο συρματόπλεγμα σε φέρνει μία ανάσα από την είσοδο του Αισθητικού Δάσους Καισαριανής. Το φυλάκιο που στη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου είναι γεμάτο από εθελοντές δασοπυροσβέστες αυτήν την εποχή παραμένει κλειστό. Από αυτό το σημείο αρχίζει ο «παράδεισος» του Υμηττού. Δεν βρίσκω άλλη λέξη για να περιγράψω τη μαγεία ενός βουνού που για χρόνια βρισκόταν στη σκιά των άλλων δύο μεγάλων ορεινών όγκων της Αττικής, της Πάρνηθας και της Πεντέλης. Μέχρι που το ανακάλυψαν «κάποιοι» και αυτοί οι «κάποιοι» το είπαν στους φίλους τους και σήμερα ο Υμηττός είναι ένας αγαπημένος προορισμός για χιλιάδες Αθηναίους που περπατάνε, τρέχουν, κάνουν γιόγκα ή ποδήλατο βουνού. Ή απλά ανηφορίζουν για να «αράξουν» με την καλύτερη θέα που μπορεί να προσφέρει ορεινός όγκος στο Λεκανοπέδιο.
Αν έχετε δυνάμεις, λοιπόν, προτείνω ανεπιφύλακτα το μονοπάτι με το νούμερο 15 (σηματοδοτημένο με κόκκινο χρώμα) που αρχίζει ακριβώς μετά το φυλάκιο και προσφέρεται άνετα και για αρχάριους πεζοπόρους. Θα σας πάρει περίπου 20 με 25 λεπτά μέχρι τη δροσερή όαση της Καλοπούλας, αλλά εδώ δεν βιαζόμαστε. Κοντοσταθείτε για να ακούσετε τα πουλάκια, να χαζέψετε τις ακτίνες του ήλιου που εισβάλλουν με ορμή στο δάσος, να πάρετε την πιο βαθιά σας αναπνοή. Σιγά σιγά, δρασκελιά με τη δρασκελιά, θα σκαρφαλώσετε στο πίσω μέρος του διάσημου αναψυκτηρίου της Καλοπούλας το οποίο παραμένει ευτυχώς ανοικτό (7.30 το πρωί με 5 το απόγευμα) αλλά μόνο για να πάρετε κάτι στο χέρι, κάτι πρόχειρο, και σίγουρα όχι την ξακουστή του φασολάδα, καθώς η κουζίνα είναι κλειστή λόγω lockdown.
Η εμπειρία του δάσους υπό προϋποθέσεις έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Δεν είναι μία ακόμα «βόλτα», η επαφή με το χώμα και την πιο παρθένα εκδοχή της φύσης μάς γειώνει με το «τώρα», μας θυμίζει όσα είναι πραγματικά σημαντικά. Αν όλα αυτά σας ακούγονται πολύ new age ξανασκεφτείτε το. Το λεγόμενο «Forest Therapy» είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες τάσεις στο βόρειο ημισφαίριο και αναφέρεται στην ανάγκη των ανθρώπων των πόλεων να επανεκτιμήσουν τη σχέση τους με τον φυσικό κόσμο. Αν είστε έτοιμοι να γκρινιάξετε για την Αθήνα και τη δική της σχέση με τη φύση, θυμηθείτε ότι μόλις διαβάσετε ένα αφήγημα για τη διαδρομή μιας ώρας με τα πόδια από το κέντρο της πόλης στην καρδιά ενός περιαστικού δάσους.