Στην κατάρτιση λίστας συγκεκριμένων επιστημονικών κριτηρίων με βάση τα οποία μια χώρα μπορεί να χαρακτηριστεί «ασφαλής τρίτη χώρα» προχωράει το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, με στόχο την επίσπευση της έκδοσης των αποφάσεων ασύλου. «Η δημιουργία ενός σωστού θεσμικού πλαισίου βοηθά, από τη μια, την ίδια την υπηρεσία ασύλου και τους χειριστές να εκδίδουν αποφάσεις με ασφαλέστερα κριτήρια από ό,τι σήμερα. Από την άλλη, ο πολίτης κάθε χώρας ο οποίος έχει πρόθεση να καταθέσει αίτημα ασύλου στην Ελλάδα θα γνωρίζει εκ των προτέρων το ισχύον θεσμικό πλαίσιο», τονίζει στην «Κ» ο γενικός γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής, Πάτροκλος Γεωργιάδης. «Φυσικά, κάθε αίτηση εξετάζεται ατομικά για τον κάθε αιτούντα, καθώς, ακόμα και αν προέρχεται από τρίτη χώρα που έχει χαρακτηριστεί “ασφαλής” με αντικειμενικά κριτήρια, μπορεί για τον συγκεκριμένο άνθρωπο να ισχύει κάτι διαφορετικό».
Για τη δημιουργία των επιστημονικών κριτηρίων έχει οργανωθεί ομάδα εργασίας με τη συμμετοχή διεθνολόγων, νομικών και πολιτικών επιστημόνων και υπηρεσιακών παραγόντων του υπουργείου Μετανάστευσης. «Η ομάδα εργασίας θα μελετήσει τις διατάξεις του κοινοτικού, εθνικού και του απορρέοντος από διεθνείς συνθήκες δικαίου, ιδίως το περιεχόμενο των εννοιών “ασφαλής τρίτη χώρα” και “ασφαλής χώρα καταγωγής” και, εφόσον απαιτείται, θα προτείνει την τροποποίηση του υφιστάμενου νομοθετικού ή κανονιστικού πλαισίου», αναφέρεται από το υπ. Μετανάστευσης. Οπως επισημαίνεται, επίσης, στη διαδικασία της διαμόρφωσης των κριτηρίων με βάση τα οποία θα μπορεί μια χώρα να χαρακτηριστεί είτε σε τμήματα ή στο σύνολο «ασφαλής τρίτη χώρα προέλευσης» θα κληθούν να συμμετάσχουν και φορείς που λειτουργούν στο πεδίο και γνωρίζουν τις συνθήκες από πρώτο χέρι.
Κατάλογος ασφαλών τρίτων χωρών προέλευσης δημοσιοποιήθηκε για πρώτη φορά στις αρχές του χρόνου από το υπ. Προστασίας του Πολίτη και προβλέπεται ότι θα αναμορφώνεται κάθε χρόνο, καθώς οι συνθήκες μεταβάλλονται. Οσον αφορά την επίσπευση των επιστροφών μέσω αυτής της διαδικασίας, ο κ. Γεωργιάδης τονίζει ότι δεν σχετίζονται άμεσα, καθώς για να επιτευχθούν οι επιστροφές χρειάζονται άλλες ενέργειες, όπως η υπογραφή διμερών συμφωνιών.
Παράλληλα, μέσα στις επόμενες τρεις εβδομάδες προβλέπεται να κατατεθεί τροπολογία από το υπ. Μεταναστευτικής Πολιτικής, έτσι ώστε να απαγορευτεί η παραμονή ασυνόδευτων ανηλίκων στα αστυνομικά τμήματα. Πρόκειται για τακτική που εφαρμόζεται συχνά ως «προστατευτική φύλαξη» για τα παιδιά για τα οποία δεν μπορούν να βρεθούν θέσεις σε δομές φιλοξενίας, με αποτέλεσμα ανήλικοι να παραμένουν «υπό κράτηση» για εβδομάδες ή και μήνες σε εντελώς ακατάλληλες συνθήκες.
Τον προηγούμενο Μάρτιο, 331 ανήλικοι αιτούντες άσυλο φιλοξενούνταν σε αστυνομικά τμήματα, ενώ, το διάστημα 4-14 Νοεμβρίου 2020, 170 ασυνόδευτοι ανήλικοι μεταφέρθηκαν σε δομές φιλοξενίας από τα αστυνομικά τμήματα όλης της χώρας.
Η ειδική γραμματέας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων, Ειρήνη Αγαπηδάκη, αναφέρθηκε στη συγκεκριμένη προσπάθεια ως προσωπικό στοίχημα το οποίο «καταφέραμε να επιτευχθεί ύστερα από μεγάλες προσπάθειες».