To φάντασμα του κορωνοϊού που απειλεί αδιακρίτως άτομα κάθε ηλικίας, καθιστά τα φετινά Χριστούγεννα και όλη την εορταστική περίοδο «γκρίζα ζώνη» εν καιρώ ειρήνης, με τους επιστήμονες να θέτουν όλους προ κοινών ευθυνών, με επισημάνσεις και προτροπές για να μη χαθεί αυτή η ευκαιρία, ενόψει και εμβολιασμών, για καλύτερες ημέρες. Και επειδή ο διάβολος κρύβεται και στις λεπτομέρειες, χαράσσουν έναν οδικό χάρτη με πρόταγμα την προστασία της υγείας «εν οίκω και εν δήμω».
Δηλαδή, ένα χριστουγεννιάτικο τραπέζι κατά προτίμηση μόνο με τα μέλη της οικογένειάς μας, ή –κατ’ εξαίρεση– με άλλη μία οικογένεια στενών συγγενών ή φίλων και με πολύ αυστηρή τήρηση των αποστάσεων, της υγιεινής των χεριών και της μάσκας ειδικά όταν παρευρίσκονται ηλικιωμένα άτομα, καθώς «καραδοκεί παντού η έξαρση της πανδημίας».
Αυτό, με δεδομένο ότι οι πρώτες παρτίδες του εμβολίου αναμένεται να φτάσουν στη χώρα μας στις 26 Δεκεμβρίου και από τις 27 Δεκεμβρίου θα ξεκινήσουν οι εμβολιασμοί. Συμβολικά οι πρώτοι πολίτες που θα εμβολιαστούν στην Ελλάδα θα είναι μία νοσηλεύτρια και ένας ηλικιωμένος. Ο στόχος είναι μέχρι την άνοιξη να έχει εμβολιαστεί περίπου το 60%-70% του πληθυσμού, σε συνάρτηση με τη διαθεσιμότητα των εμβολίων αλλά και με την πρόθεση των πολιτών να εμβολιαστούν.
«Σαν μία καθημερινή ημέρα. Ετσι πρέπει να δούμε τα φετινά Χριστούγεννα. Και ας κάνουμε την προσευχή μας νοερά, εφόσον καλό είναι να αποφύγουμε την εκκλησία», σημειώνει στην «Κ» ο καθηγητής Παθολογίας Λοιμώξεων και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, Αθανάσιος Σκουτέλης. Και προσθέτει: «Οι ιοί και οι αρρώστιες δεν γνωρίζουν από Κυριακές και αργίες. Είμαστε ακόμα σε πολύ μεγάλο κίνδυνο».
«Οι περιστάσεις είναι ιδιαίτερες. Το ιικό φορτίο παραμένει υψηλό σε όλη τη χώρα, και η πίεση στις ΜΕΘ παραμένει. Θα πρέπει λοιπόν όλοι να έχουμε συναίσθηση του κινδύνου», τονίζει στην «Κ» ο αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων, Δημήτρης Παρασκευής. Η «Κ» με τη βοήθεια των ειδικών συνέταξε έναν «οδηγό επιβίωσης» για τα «Χριστούγεννα της πανδημίας».
1. Ψώνια για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι και για δώρα. Τι πρέπει να προσέξουμε;
Ο γενικός κανόνας στις αγορές για τα είδη πρώτης ανάγκης είναι να αποφεύγουμε τις ώρες που θα έχει συνωστισμό στα καταστήματα. Να κάνουμε σωστή χρήση της μάσκας τόσο στους εσωτερικούς όσο και στους εξωτερικούς χώρους. Για την αγορά άλλων ειδών ακολουθούμε τους κανόνες προπαραγγελίας και παραλαβής από το κατάστημα, επίσης με σωστή χρήση μάσκας και τήρηση των αποστάσεων και με επίσκεψη στο κατάστημα κατά μόνας.
2. Με πόσους μπορούμε να περάσουμε τα Χριστούγεννα;
Το ζητούμενο και στις γιορτές είναι να είμαστε σε κλειστούς χώρους όσο το δυνατόν λιγότεροι, κατά προτίμηση μόνο με τα μέλη της οικογένειάς μας. Εάν μας είναι αδύνατον να περιοριστούμε σε αυτόν τον βαθμό, τότε μπορούμε να γιορτάσουμε το πολύ με άλλη μία οικογένεια. Και να συναντηθούμε με τα ίδια άτομα σε όλες τις γιορτές των Χριστουγέννων.
3 Ποια μέτρα πρέπει να τηρήσουμε και τι πρέπει να προσέχουμε στην εορταστική συγκέντρωση;
Είναι σημαντικό να καθίσουμε στον χώρο σε διάταξη που να διαχωρίζονται οι δύο οικογένειες. Ακόμα και στο τραπέζι καλό θα είναι να χωρίζει τις οικογένειες μία καρέκλα κενή, ώστε να τηρείται εφόσον είναι αυτό εφικτό το 1,5 μέτρο απόστασης. Να μην κάνουμε κοινή χρήση σκευών. Το σερβίρισμα του φαγητού να γίνεται σε κάθε πιάτο με σκεύη που δεν έχουν χρησιμοποιηθεί από κανένα. Απαιτείται πολύ καλή υγιεινή των χεριών. Οταν δεν γευματίζουμε καλό είναι να φοράμε μάσκα. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρχει επαρκής αερισμός του χώρου στον οποίο έχουμε συγκεντρωθεί. Το παράθυρο ή η μπαλκονόπορτα ας μείνουν λίγο ανοιχτά. Ακόμα μεγαλύτερη προσοχή απαιτείται όταν στο τραπέζι βρίσκονται ηλικιωμένοι. Σε αυτή την περίπτωση είναι ακόμα πιο επιτακτική η χρήση μάσκας και η τήρηση των αποστάσεων.
4. Συγκέντρωση με χορό και τραγούδι;
Αυτές τις γιορτές ας περιοριστούμε σε ένα γεύμα και μία ωραία συζήτηση και να μη χορέψουμε, καθώς σε αυτή την περίπτωση είναι δύσκολο να τηρήσουμε τις αποστάσεις. Με το τραγούδι εξαπολύονται σταγονίδια σε μεγάλη απόσταση, οπότε σε αυτή την περίπτωση το 1,5 μέτρο ως «ασφάλεια» δεν επαρκεί, εκτός και εάν αυτός που τραγουδάει φοράει μάσκα.
5. Θα έχει νόημα ένα τεστ για τον SARS-CoV-2 προληπτικά πριν από τo χριστουγεννιάτικο τραπέζι για να γιορτάσουμε χωρίς τον φόβο ότι μπορεί να διασπείρουμε τον ιό;
Δεν μπορεί να γίνει γενική σύσταση η διενέργεια του τεστ πριν από το τραπέζι των Χριστουγέννων. Γι’ αυτούς που επιθυμούν να το κάνουν μπορεί να βοηθήσει, αλλά και πάλι δεν θα είναι 100% σίγουροι εάν δεν έχουν προσβληθεί από τον ιό, ο οποίος μπορεί να είναι σε περίοδο επώασης.
6. Μήπως θα βοηθούσε μία οικειοθελής καραντίνα λίγες ημέρες πριν από το εορταστικό τραπέζι;
Ο αυτοπεριορισμός για να φέρει σίγουρα αποτελέσματα θα πρέπει να διαρκεί 10 ημέρες. Πάντως και για τις πέντε ημέρες που μας χωρίζουν από τα Χριστούγεννα ο αυτοπεριορισμός μπορεί να περιορίσει τον κίνδυνο. Σε κάθε περίπτωση όμως αυτός που θα κάνει το τεστ ή θα αυτοπεριοριστεί θα πρέπει να ακολουθήσει πιστά όλα τα μέτρα αποφυγής διασποράς του ιού.
Η κοινή μας ευθύνη
Την ευχή αυτά τα Χριστούγεννα να είναι οι τελευταίες γιορτές που περνάμε κλεισμένοι στο σπίτι υπό τη σκιά της πανδημίας εκφράζουν πολιτεία, επιστήμονες και πολίτες. «Αυτό όμως εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς», σημειώνει στην «Κ» ο καθηγητής Παθολογίας Λοιμώξεων και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Αθανάσιος Σκουτέλης, που σημειώνει ότι το διάστημα αυτό είναι μια ευκαιρία να αποφασίσουμε με νηφαλιότητα να κάνουμε το εμβόλιο. «Μπορούμε αυτές τις ημέρες, που δεν θα τις περάσουμε όπως έχουμε συνηθίσει, να συζητήσουμε με τον εαυτό μας και την οικογένειά μας ότι πρέπει να κάνουμε το εμβόλιο που έρχεται. Δεν είναι μια απόφαση που πρέπει να λάβουμε υπό βιασύνη την ώρα που θα μας έρθει το μήνυμα στο κινητό μας για το ραντεβού στο εμβολιαστικό κέντρο», επισημαίνει ο καθηγητής, ο οποίος τονίζει ότι η απόφασή μας θα κρίνει και την πορεία της επιδημίας. «Ας θυμόμαστε μόνο τα φετινά Χριστούγεννα ως τα χειρότερα της ζωής μας. Είναι στο χέρι μας και μόνο. Και το εμβόλιο να έρθει τώρα σε όλες τις δόσεις που θέλουμε, εάν δεν το κάνουμε, είναι σαν να μην υπήρξε ποτέ. Και θα “σέρνεται” η επιδημία για πολλές γιορτές ακόμα».