Μήπως να φρενάρουμε λίγο; Διαβάζω τις πολεμικές δηλώσεις για τον «χαρούμενο πρωθυπουργό» που «αγόρασε καφέ από το Κολωνάκι». Λες και οι πρωθυπουργοί πρέπει να είναι λυπημένοι και να κουβαλούν από το σπίτι τους τον καφέ που έχουν ψήσει στο μπρίκι. Η ίδια πολεμική στα social media και για τον Τσίπρα που έβγαλε φωτογραφία με τα παιδιά του και τον σκύλο τους να παίζουν στα χιόνια. «Τι ώρα την έβγαλε;» «Και γιατί δεν ήταν στο γραφείο του;» Μαζί και συστάσεις «να κάνει μια κωλοτούμπα στο χιόνι». Θα τρελαθούμε εντελώς;
Ναι, είναι τραγικό που δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά στην Αττική και στην Εύβοια δεν είχαν φως και κάποια ούτε και νερό. Και υπάρχουν ευθύνες γι’ αυτό. Αλλά τι έπρεπε να ποστάρει στο Instagram του ο Τσίπρας; Τις αρβύλες ενός εναερίτη; Και ο Μητσοτάκης θα έπρεπε να βγει κατσούφης και με κίτρινο κράνος για να δείξει σε όλους ότι αργότερα θα πήγαινε και σε σύσκεψη στην Πολιτική Προστασία στο Μαρούσι;
Ξέρω, ξέρω. Κάποιοι υπεραπασχολούμενοι –που δεν πίνουν καφέ στον δρόμο και δεν παίζουν τις καθημερινές με τα παιδιά τους στη βεράντα– θα πουν ότι «όταν οι συμπολίτες σου δεν έχουν ρεύμα, εσύ πολιτικέ, και πρωτίστως εσύ πρωθυπουργέ, θα πρέπει να συμπάσχεις». Τίνι τρόπω;
Δηλαδή, αν ο πρωθυπουργός δεν σταματούσε για καφέ, στον δρόμο από το σπίτι στη δουλειά, θα ήταν πιο αποτελεσματικός ο Χαρδαλιάς; Κι αν ο Τσίπρας ήταν νωρίτερα στο γραφείο του, θα έκανε πιο εποικοδομητική αντιπολίτευση ο Χατζηγιαννάκης στην Εύβοια;
Είναι πολύ στενάχωρο που η πολιτική αντιπαράθεση επικεντρώνεται –και με ευθύνη των αρχηγών πολλές φορές– σε τέτοια δευτερεύοντα ζητήματα. Και δεν είναι στενάχωρο επειδή είναι άδικο –μικρό το κακό–, είναι στενάχωρο γιατί έτσι ποτέ δεν θα βρίσκουμε λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε.
Είναι σαν να πετάς λασπωμένο χαρτοπόλεμο (πλησιάζουν και οι Απόκριες) στη βιτρίνα ενός φούρνου πιστεύοντας ότι θα καλυτερεύσει η ποιότητα του ψωμιού που θα παράγει. Ο φούρνος είναι ο πολιτεία μας, η βιτρίνα είναι οι αρχηγοί και ο χαρτοπόλεμος είναι το «στόλισμα» από τα social media.
Μα, θα μου πείτε, «τα social media είναι αυτά που δίνουν τον τόνο της κριτικής της κοινωνίας και οι πολιτικοί απλώς ακολουθούν». Λάθος! Αυτό που καθρεφτίζεται στα social media, τέτοιες στιγμές κρίσης, είναι η ένδεια του πολιτικού και μιντιακού συστήματος. Τα τρολ των κομμάτων και οι στρατευμένοι «εθελοντές» –εισαγωγικά παρακαλώ– δίνουν τον τόνο στην κοινωνία και όχι το αντίστροφο.
Τι έφταιξε λοιπόν και δεν είχαμε ρεύμα σε πολλές γειτονιές της Αττικής και της Εύβοιας; Ποιος θα μας το πει; Τι πρέπει να γίνει για να μην ξανασυμβεί; Και γιατί στην Ελλάδα έχουμε, κατά κανόνα, δυσανάλογες καταστροφές από ακραία καιρικά φαινόμενα, που παντού συμβαίνουν;
«Θέλουμε λεφτά για ανθρώπους, μηχανήματα και υποδομές», είναι η μόνιμη επωδός σε όλα αυτά τα ερωτήματα. Ποτέ στην Ελλάδα δεν φταίει το υπάρχον δυναμικό, ποτέ δεν φταίει η οργάνωση, ποτέ δεν φταίει μια υπηρεσία που υπολειτουργεί, ποτέ οι ευθύνες δεν αφορούν πρόσωπα – εκτός αν είναι τα πρόσωπα των πολιτικών μας αντιπάλων, που τότε φταίνε για όλα. Είναι μια βολική τοποθέτηση –αρεστή σε κόμματα και συνδικάτα– που δεν δημιουργεί εχθρούς και διαιωνίζει την ασυλία ενός πολύπλοκου γραφειοκρατικού συστήματος που αποδίδει πολύ λιγότερα από όσο κοστίζει.
Οι φωτιές, οι πλημμύρες και τώρα οι χιονοπτώσεις δεν μας καταστρέφουν επειδή έλειψαν τα λεφτά. Συνήθως λείπουν η οργάνωση, το σχέδιο, η αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων, η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων. Η κατανομή ευθυνών ανάμεσα σε ένα κράτος που υποδιαιρείται σε κεντρικό κράτος, περιφέρειες, αποκεντρωμένες διοικήσεις, δήμους.
Ας επιστρέψουμε στη χιονισμένη Βόρεια Αττική. Οι καταστροφές στο δίκτυο ηλεκτροδότησης έγιναν εξαιτίας των δέντρων που έπεσαν και των κλαδιών που έσπασαν. Προφανώς η λύση θα ήταν να είχαμε κάνει όλη την Ελλάδα, Πλάκα. Να είχαμε, δηλαδή, υπογειοποιήσει όλες τις γραμμές ρεύματος, όπως έχουμε κάνει στη Συνοικία των Θεών. Πράγμα που, αν γινόταν, θα μας γλίτωνε και από πολλές πυρκαγιές κάθε καλοκαίρι. Αλλά εκτός από αυτό; Κάποιο άλλο σχέδιο;
Οπως μου έλεγε συνταξιούχος δήμαρχος, οι μισές καταστροφές στο ηλεκτρικό δίκτυο θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν τα δέντρα είχαν κλαδευτεί. Προσέξτε τη λέξη που χρησιμοποιεί. Για να κοπεί ένα δέντρο θέλουμε έγκριση του δασαρχείου και του δημοτικού συμβουλίου (3 μήνες και βλέπουμε), το κλάδεμα όμως είναι ελεύθερο. Η προειδοποίηση για την κακοκαιρία «Μήδεια» είχε γίνει εδώ και 10 μέρες. Υπήρξε, λοιπόν, έστω και ένας δήμος –ή η Περιφέρεια ή ο ΔΕΔΔΗΕ– που έβγαλε στους δρόμους συνεργεία για να κλαδέψουν τα επίφοβα προς πτώση δέντρα; Από όσο ξέρω, όχι.
Αφού δεν κλαδέψαμε –ενώ είχαμε όλο τον χρόνο να το κάνουμε– αρκεστήκαμε να παρακολουθούμε ένα ένα τα καλώδια να κόβονται. Και πεντακόσιους ξυλοκόπους να είχαμε, δεν θα προλαβαίναμε το βράδυ της Τρίτης να τρέχουμε να κλαδεύουμε δέντρα. Το «γιουρούσι και τα φάγαμε τα χιόνια» δεν είναι πάντα η αποτελεσματικότερη λύση.
Πρέπει επειγόντως, λοιπόν, να ξεκαθαριστεί ποιος κάνει τι και ποιες είναι οι ευθύνες του όταν δεν το κάνει. Αν και στην Ελλάδα το ξεκάθαρο δεν είναι πάντα και λογικό. Μην ξεχνάτε –κι αν δεν το ξέρετε, μάθετέ το– ότι ο εκχιονισμός της Πανεπιστημίου είναι αρμοδιότητα της Περιφέρειας Αττικής, αλλά ο εκχιονισμός της Βασιλίσσης Σοφίας είναι αρμοδιότητα του Δήμου Αθηναίων!
Ακούστε εδώ το podcast