Το να προσπαθείς να ανταποκριθείς στις ανάγκες των ασυνόδευτων ανηλίκων είναι πάντα μια ειδική πρόκληση καθώς πρόκειται για μια ομάδα εξαιρετικά ευαίσθητη που χρειάζεται οπωσδήποτε προστασία. Στην Ελλάδα αυτό το θέμα έγινε φλέγον μετά το 2016 οπότε και αυξήθηκε ο αριθμός των ασυνόδευτων ανηλίκων που βρίσκονται στη χώρα λόγω της μεταναστευτικής – προσφυγικής κρίσης.
Εκτοτε, εφόσον συγκρίνουμε την κατάσταση, θεωρούμε ότι έχει γίνει πολύ μεγάλη πρόοδος, ειδικά τους τελευταίους μήνες σε αυτόν τον τομέα. Μετά την ίδρυση της ειδικής γραμματείας για την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων από την κυβέρνηση, έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικά βήματα βελτίωσης. Οι δύο σημαντικότερες εξελίξεις που θα μπορούσα να αναφέρω είναι ότι τα περισσότερα ασυνόδευτα ανήλικα, τα οποία βρίσκονταν στους καταυλισμούς στα νησιά, μεταφέρθηκαν σε δομές στην ενδοχώρα, ενώ παράλληλα εγκαταλείφθηκε η πρακτική της προστατευτικής κράτησης (σ.σ. το να παραμένουν δηλαδή τα παιδιά για μεγάλο χρονικό διάστημα στα κρατητήρια αστυνομικών τμημάτων).
Ολα αυτά επιτεύχθηκαν με ομαδική δουλειά και με τη συνεργασία πολλών διαφορετικών υπηρεσιών, φορέων και θεσμών: την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ελληνική κυβέρνηση, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, τα Ηνωμένα Εθνη, την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και την UNICEF όπως επίσης και εξειδικευμένες μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) που δούλεψαν πάνω σε αυτόν τον στόχο.
Ο ΔΟΜ συνεργάζεται με τις ελληνικές αρχές και την Ευρωπαϊκή Ενωση προκειμένου να ανταποκριθεί στις ανάγκες στέγης και προστασίας των ασυνόδευτων ανηλίκων με συγκεκριμένες παρεμβάσεις και εξειδικευμένο προσωπικό που είναι διαθέσιμο σε 24ωρη βάση όλη την εβδομάδα και τα Σαββατοκύριακα. Από το 2020, ο ΔΟΜ λαμβάνει επίσης μέρος στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης και έχει υποστηρίξει τη μεταφορά 600 ασυνόδευτων ανηλίκων από την Ελλάδα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό είναι το αποτέλεσμα ενός ευρύτερου προγράμματος, το οποίο ανέδειξε το θέμα των ασυνόδευτων ανηλίκων ως προτεραιότητα όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Οι ισχυρισμοί που ακούγονται τις τελευταίες ημέρες ρίχνουν βαριά σκιά πάνω σε αυτή την ελληνική και ευρωπαϊκή προσπάθεια για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και την προστασία των ασυνόδευτων ανηλίκων. Ο εισαγγελέας έχει ήδη ζητήσει τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης.
* Ο Gianluca Rocco είναι επικεφαλής της αποστολής του ΔΟΜ Ελλάδος.