Τι Αστυνομία θέλουμε; Οσο αδυνατούμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, περιστατικά σαν αυτά που συνέβησαν το απόγευμα της Κυριακής στη Νέα Σμύρνη θα επανέρχονται διαρκώς. Οσο παραμένει θολό και ασαφές το πλαίσιο λειτουργίας της, όσο οι κανόνες αστυνομικής επέμβασης παραμένουν σκόπιμα «ελαστικοί», θα διαιωνίζονται οι καταστάσεις αστυνομικής αυθαιρεσίας ή αστυνομικής ανεπάρκειας.
Με την απόφαση να γίνεται η εισαγωγή στις Σχολές της Αστυνομίας μέσω Πανελλαδικών Εξετάσεων έγινε ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση βελτίωσης του αστυνομικού προσωπικού, όσον αφορά ορισμένα τυπικά προσόντα. Οι κατά καιρούς αποφάσεις για έκτακτες προσλήψεις με άλλες διαδικασίες, προφανώς και πελατειακές, σε σημαντικό βαθμό ακυρώνουν στην πράξη την προηγούμενη επιλογή.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο, το ζήτημα της εκπαίδευσης είναι σημαντικό. Μας έχει απασχολήσει ποτέ ουσιαστικά το περιεχόμενο της παρεχόμενης εκπαίδευσης στις Σχολές Αστυνομίας; Και εδώ επανέρχεται το ζήτημα που αναφέρθηκε προηγουμένως: οι επιτυχόντες στις Σχολές Αστυνομίας φοιτούν σε αυτές για δύο χρόνια, παρακολουθώντας θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα. Οι προσλαμβανόμενοι με έκτακτες διαδικασίες περνούν από ταχύρρυθμη, ολιγόμηνη εκπαίδευση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Και ενώ εισάγονται ως προσωπικό ειδικών καθηκόντων, σταδιακά ενσωματώνονται στο κυρίως αστυνομικό σώμα. Διαμορφώνεται έτσι μια αστυνομία δύο ταχυτήτων, με εσωτερική αντιπαλότητα και απαξίωση, με έλλειμμα επαγγελματισμού που αποτυπώνεται στη διαχείριση κρίσεων.
Πέραν αυτών, οι αστυνομικοί που βγαίνουν καθημερινά στους δρόμους γνωρίζουν ότι δεν έχουν ένα σαφές πλαίσιο δράσης. Ο τρόπος που θα κινηθούν, η στάση τους απέναντι σε μια σειρά από περιστατικά συχνά εκπορεύεται από πολιτικά και όχι επιχειρησιακά κριτήρια. Από την απόφαση της εκάστοτε πολιτικής ή φυσικής ηγεσίας να εμφανισθεί λιγότερο ή περισσότερο ανεκτική, λιγότερο ή περισσότερο κατασταλτική, ανάλογα με τις περιστάσεις.
Ολα τα παραπάνω συνθέτουν ένα ιδιόμορφο περιβάλλον έλλειψης ομοιογένειας, μη επαρκούς εκπαίδευσης (θεωρητικής και πρακτικής), απουσίας σαφούς πλαισίου λειτουργίας που, τελικά, το μόνο που εξυπηρετεί είναι τα διευρυμένα περιθώρια αυθαιρεσίας. Η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση για κατασταλτικές επιλογές. Το κυνηγητό των αγροτών από την Κρήτη στα στενά γύρω από το υπουργείο Γεωργίας, όπου έφθασαν για να διαδηλώσουν, και οι μονίμως κλειστή πρόσβαση προς το Μέγαρο Μαξίμου θυμίζουν τις αντίστοιχες επιλογές και της προηγούμενης κυβέρνησης.
Το μέτωπο κατά της αστυνομικής αυθαιρεσίας είναι καλό και χρήσιμο. Ενα βήμα πιο πέρα θα ήταν ένα μέτωπο όλων των πολιτικών δυνάμεων για να βρεθεί κοινός τόπος στη βελτίωση της Αστυνομίας, με σαφείς κανόνες και πλαίσιο λειτουργίας, που δεν θα επιδέχονται διαρκή αμφισβήτηση και ελαστική ερμηνεία, ώστε να περιοριστούν ανάλογα φαινόμενα.