«Τους λέω ότι μαζί θα φάμε, μαζί θα μιλήσουμε»

«Τους λέω ότι μαζί θα φάμε, μαζί θα μιλήσουμε»

Μια λογοθεραπεύτρια σε ΜΕΘ COVID-19

4' 57" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο ρόλος της ξεκινάει από την τρίτη ημέρα καταστολής στη μονάδα εντατικής θεραπείας. Θα προσπαθήσει με διάφορες ασκήσεις και μαλάξεις να ενισχύσει τους μυς γύρω από τον λάρυγγα του ασθενούς, οι οποίοι μπορεί να ατονήσουν από την παρατεταμένη ακινησία. Στο επόμενο στάδιο, με το ξύπνημα του νοσηλευομένου, θα κληθεί να εκτιμήσει την κατάστασή του σε απλές, αυτονόητες για τον καθένα λειτουργίες. Μπορεί να μιλήσει, να μασήσει, να καταπιεί; Εχει κενά μνήμης, ή δυσκολίες κατανόησης όταν του μιλούν;

Τα σχεδόν ολόιδια σκάφανδρα γιατρών και νοσηλευτών που κυκλοφορούν ολόγυρα μπορεί να επηρεάσουν την αντίληψη των ασθενών. Πρέπει η ίδια να ξεχωρίσει μέσα σε αυτή την ομοιομορφία. Οι δυσκολίες δεν περιορίζονται εκεί. Μια μάσκα καλύπτει το στόμα της, οπότε δεν μπορεί να δείξει τις κινήσεις που πρέπει να μιμηθεί ο ασθενής. Εχει βρει όμως τον τρόπο. Θα ανοίξει διάπλατα τα μάτια της, θα χρησιμοποιήσει τα χέρια της και θα μιλήσει κάπως τσιριχτά, «για να καταλάβουν ότι “ήρθε η κοπέλα που μας ταΐζει”». Ανάλογα με το περιστατικό, μπορεί να επιστρατεύσει έναν λευκό πίνακα πάνω στον οποίο θα ζωγραφίσει με έναν μαρκαδόρο, ή να δείξει εικόνες με ασκήσεις τις οποίες έχει πλαστικοποιήσει για να τις απολυμάνει έπειτα με οινόπνευμα μόλις βγει από τη μολυσματική περιοχή.

Η Βάσια Κωστάκου είναι μια λογοθεραπεύτρια στην πρώτη γραμμή της πανδημίας. Εδώ και περίπου δύο μήνες εργάζεται ως επικουρικό προσωπικό με σύμβαση ενός έτους στο νοσοκομείο «Σωτηρία». Βλέπει ασθενείς με COVID-19, κυρίως στις ΜΕΘ. Ορισμένους τους ακολουθεί και στους απλούς θαλάμους μετά την έξοδό τους από τη μονάδα. Αποστολή της είναι να τους βοηθήσει στα πιο βασικά, στην ομιλία και στη σίτιση, που ενδέχεται έπειτα από μακρά διασωλήνωση να μην είναι πλέον δεδομένα.

«Θυμάμαι έναν κύριο ο οποίος είχε περάσει πάνω από δύο μήνες στην εντατική», λέει στην «Κ» η κ. Κωστάκου. «Είχε εμφανίσει μυϊκή αδυναμία, ήταν κλινήρης, δεν μπορούσε να κουνήσει το σώμα του και αυτό τον είχε επηρεάσει στην κατάποση και στην ομιλία του. Ημασταν μαζί στην αποκατάσταση για ένα μήνα, τα πήγε καταπληκτικά». Ο ασθενής χρειάστηκε να συνεχίσει σε ιδιωτικό κέντρο αποκατάστασης ειδικές ασκήσεις ενδυνάμωσης για την πλήρη επάνοδό του, αλλά είχε ολοκληρώσει το στάδιο της λογοθεραπείας προτού βγει από το νοσοκομείο. «Απολάμβανε ξανά το φαγητό του, άκουσα τη φωνή του, μου έλεγε από πού είναι, μιλούσε για τα παιδιά του. Ηταν πολύ σημαντικό, ένα από τα πρώτα περιστατικά που είδα», λέει η κ. Κωστάκου.

Οσο πιο μεγάλη είναι η παραμονή κάποιου ασθενούς στη ΜΕΘ τόσο πιο πιθανό είναι (σε συνάρτηση και με άλλους παράγοντες, όπως την ηλικία και προϋπάρχοντα νοσήματα) να εμφανίσει έπειτα κάποια διαταραχή. Νευροπάθειες και αδυναμίες στη βάδιση, αλλά και προβλήματα στη μνήμη, ή στη συγκέντρωση, άγχος ή κατάθλιψη, είναι μερικές από τις κλινικές εκδηλώσεις του συνδρόμου μετά τη ΜΕΘ. Η πορεία της αποκατάστασης πάντως δεν ξεκινάει με το εξιτήριο από το νοσοκομείο, αλλά μέσα σε αυτό.

Η κ. Κωστάκου είναι η μοναδική λογοθεραπεύτρια σε όλο το «Σωτηρία». Επισκέπτεται ασθενείς σε διαφορετικές ΜΕΘ και κλινικές σε όλο το νοσοκομείο, όπου υπάρχει ανάγκη. Λέει ότι έχει δει μέσα σε μία βάρδιά της έως και 11 ασθενείς. Τονίζει πόσο σημαντική είναι η ολιστική προσέγγιση ενός αρρώστου σε ένα νοσοκομείο, από γιατρούς, νοσηλευτές και φυσικοθεραπευτές, αλλά και από τη δική της ειδικότητα. Σπούδασε λογοθεραπεία στα Ιωάννινα και πραγματοποίησε την πρακτική της στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία», ήθελε όμως να προσφέρει όπως λέει και στο πεδίο της πανδημίας. Συνολικά 29 λογοθεραπευτές υπηρετούν σήμερα σε νοσοκομεία της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας Αττικής, εκ των οποίων οι πέντε προσελήφθησαν το 2020.

«Συνήθως όταν λέω ότι είμαι λογοθεραπεύτρια νομίζουν ότι ασχολούμαι μόνο με παιδιά, ότι βοηθάω κάποιον να πει το “ρο”. Το έχω κάνει και αυτό, είναι σημαντικό, όταν όμως εξηγώ ότι εργάζομαι σε ένα νοσοκομείο με ενήλικες η ερώτηση είναι “τι μπορείς να προσφέρεις εκεί;”», λέει.

Εξηγεί ότι ορισμένοι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν δυσφαγία, δυσκολία στην κατάποση και ότι μετά το εξιτήριο, εάν δεν έχει αντιμετωπιστεί σωστά το πρόβλημά τους, ενδέχεται να επιστρέψουν για νοσηλεία με πνευμονία από εισρόφηση. Μετά την έξοδο κάποιων ασθενών από τη ΜΕΘ, εφόσον υπάρχει η ανάγκη, η ίδια αξιολογεί την κατάστασή τους για να βγάλει συγκεκριμένο πλάνο διατροφής. Σε αυτό θα διευκρινίζει πώς θα μπορέσει ο νοσηλευόμενος να επανέλθει στη σίτισή του, δηλαδή πότε θα είναι εφικτό να περάσει από τις σούπες και τα παχύρρευστα φαγητά στα λίγο πιο σκληρά.

Η 29χρονη λογοθεραπεύτρια είναι από τις πιο πρόσφατες προσθήκες στο εθνικό σύστημα υγείας. Η πρόσληψή της εγκρίθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου για την κάλυψη επιτακτικών αναγκών της πανδημίας. «Το ήθελα πάρα πολύ και όταν έγινε η πρόσληψη τον πρώτο μήνα δεν το είχα συνειδητοποιήσει. Περίμενα ότι θα έρθουν να μου πουν “συγγνώμη κάναμε λάθος, μπερδεύτηκε το όνομά σου”», λέει. Το υπόλοιπο προσωπικό στο «Σωτηρία» έχει διανύσει μεγάλη απόσταση τον τελευταίο χρόνο στη μάχη κατά της πανδημίας. Την εκπαίδευσαν και την καθοδήγησαν για να προσαρμοστεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα. «Αυτό που με τρόμαξε ήταν η διαδικασία της στολής, το μπες και το βγες, τι θα προσέξεις, να μη μεταφέρεις κάτι από τον έναν ασθενή στον άλλο. Αλλά με βοήθησαν πάρα πολύ με την εκπαίδευση στο νοσοκομείο να νιώσω σίγουρη. Πλέον όλο αυτό έγινε μια ρουτίνα, απέκτησα ρυθμό», λέει.

Η δυσφαγία και ο φόβος

Δεν έχουν όλοι οι ασθενείς της ΜΕΘ την ίδια κλινική εικόνα κατά την επιστροφή τους σε απλό θάλαμο νοσηλείας. Οι φυσικοθεραπευτές θα τους βοηθήσουν με αναπνευστικές ασκήσεις και θα τους δείξουν τρόπους για να καλύψουν και τα όποια κινητικά ελλείμματα προκύψουν. Η μετέπειτα νοσηλεία σε κάποιο ιδιωτικό κέντρο, πάντως, είναι για ορισμένους αναπόφευκτη.

Δεν θα εμφανίσουν απαραίτητα όλοι οι ασθενείς και κάποιο πρόβλημα στη σίτισή τους. «Δεν έχουν όλοι οι ασθενείς την ανάγκη μου, πράγμα πολύ καλό. Απλώς θα κάνω την αξιολόγησή τους για να είμαι σίγουρη ότι δεν χρειάζονται ειδικό πρόγραμμα αποκατάστασης», λέει η κ. Κωστάκου. Στις περιπτώσεις που διαπιστώνει πάντως δυσφαγία, μπορεί να δει τον φόβο κάποιων ασθενών στα μάτια τους και θα πρέπει να τους καθησυχάσει εξηγώντας ότι με τα κατάλληλα βήματα αυτή η κατάσταση δεν θα είναι παντοτινή. «Τους λέω ότι μαζί θα τα καταφέρουμε. Μαζί θα φάμε, μαζί θα μιλήσουμε», λέει.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή