Σημαντικά μειωμένα κονδύλια όσον αφορά το μεταναστευτικό – προσφυγικό αναμένεται ότι θα προβλέπονται για την Ελλάδα στη νέα προγραμματική περίοδο 2020-2027, δεδομένης της δραστικής μείωσης των ροών. Ενώ την προηγούμενη προγραμματική περίοδο λόγω της μεταναστευτικής – προσφυγικής κρίσης τα χρήματα που δόθηκαν στη χώρα μας έφθασαν συνολικά τα 3,5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, η πρόβλεψη για τα κονδύλια που θα λάβουμε την επόμενη επταετία δεν ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ.
«Φυσικά θα διεκδικήσουμε περισσότερα χρήματα, ωστόσο δεν προβλέπονται πλέον κονδύλια για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών, ενώ ο πληθυσμός των μεταναστών που φιλοξενούμε έχει μειωθεί αισθητά και κατά συνέπεια και οι ανάγκες. Εχουμε πλέον μια νέα πραγματικότητα, όμως έχει σημασία να βελτιωθούν και να συντηρηθούν οι υποδομές, αλλά και να είμαστε προετοιμασμένοι για το μέλλον», επισημαίνουν οι ίδιες πηγές.
Τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Μετανάστευσης αναφέρουν ότι φιλοξενούνται 58.831 άτομα στις δομές: 11.650 στα ΚΥΤ των νησιών, 27.000 στους καταυλισμούς στην ενδοχώρα και 20.000 σε διαμερίσματα του προγράμματος ΕΣΤΙΑ. Επιπλέον, περίπου 10.000 εξ αυτών που παραμένουν στις δομές είναι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες και υπό αυτήν την έννοια πρόκειται σύντομα να εξέλθουν από αυτές, οπότε και ο αριθμός των φιλοξενουμένων θα μειωθεί έτι περαιτέρω.
Κλιμάκιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βρίσκεται αυτές τις ημέρες στην Ελλάδα προκειμένου να καταγράψει την κατάσταση, τις ανάγκες και τα αιτήματα από την ελληνική πλευρά. Στο πλαίσιο αυτό, η κ. Ιλβα Γιόχανσον, επίτροπος αρμόδια για τις Εσωτερικές Υποθέσεις της Ε.Ε., αναμένεται να βρεθεί στην Ελλάδα από σήμερα έως και την Τρίτη 30 Μαρτίου. Στη διάρκεια της επίσκεψής της, θα δει από κοντά τα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης (ΚΥΤ) μεταναστών στη Σάμο και στη Λέσβο, συνοδευόμενη από τον υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότη Μηταράκη.
Η ύφεση του μεταναστευτικού ρεύματος προς την Ελλάδα που έχει καταγραφεί τους τελευταίους μήνες θεωρείται θετική, ωστόσο δεν αφήνει πολλά περιθώρια για διεκδικήσεις υπό την πίεση του επείγοντος όπως συνέβαινε έως τώρα. Την ίδια στιγμή, υφίστανται ακόμη πολλές εκκρεμότητες όπως η δημιουργία νέων ΚΥΤ στα νησιά και η επέκταση του ΠΡΟΚΕΚΑ στον Εβρο, καθώς και ο «εκσυγχρονισμός» των δομών που βρίσκονται στην ενδοχώρα, τονίζει η ελληνική πλευρά.
Πηγές από τη διαπραγματευτική ομάδα εξηγούν ότι από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν εκφραστεί κάποιες αντιρρήσεις όσον αφορά την αναγκαιότητα αυτών των υποδομών, με την ελληνική πλευρά να υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να βρεθούμε και πάλι απροετοίμαστοι σε ενδεχόμενη κρίση.
Η «γεωγραφία»
Στο ΚΥΤ της Λέρου παραμένουν αυτήν τη στιγμή, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, 385 άτομα, εκ των οποίων μόνο 180 είναι αιτούντες άσυλο – άρα ο πληθυσμός θα μειωθεί ακόμη περισσότερο, όταν η χωρητικότητα του υφιστάμενου ΚΥΤ είναι 860 άτομα. Η πρόβλεψη της καινούργιας δομής, η οποία έχει ξεκινήσει να κατασκευάζεται, είναι για 1.860 άτομα.
Στην Κω βρίσκονται 115 άτομα, ενώ ακόμη 200 παραμένουν εντός του ΠΡΟΚΕΚΑ (προαναχωρησιακό κέντρο κΚράτησης) που λειτουργεί στο νησί. Η νέα δομή που σχεδιάζεται θα έχει χωρητικότητα 2.000 άτομα.
Στη Σάμο βρίσκονται 3.180 άτομα, εκ των οποίων περίπου 500 είναι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες και άλλοι τόσοι έχουν χαρακτηριστεί ευάλωτοι, οπότε σύντομα οι παραμένοντες θα μειωθούν περισσότερο. Το ΚΥΤ της Σάμου, χωρητικότητας 3.000 ατόμων, είναι και το μόνο που βρίσκεται στην τελική ευθεία και αναμένεται να παραδοθεί μέσα στο καλοκαίρι. Το συνολικό κόστος κατασκευής που έχει προϋπολογιστεί για τα τρία νέα ΚΥΤ σε Σάμο, Κω και Λέρο είναι 120 εκατομμύρια ευρώ. Στο ΚΥΤ της Χίου αυτήν τη στιγμή παραμένουν 1.422 άτομα.
Η νέα δομή στο νησί προβλέπεται να δημιουργηθεί στη θέση Θόλος (γνωστή και ως Ακρα Παχύ), 2 χλμ. από το Παντουκειός και 3 χλμ. από τη Συκιάδα, θα έχει χωρητικότητα 3.000 ατόμων, όμως τα έργα δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει.
Στη Λέσβο, στη δομή που έχει δημιουργηθεί στο Μαυροβούνι (μετά την καταστροφή της Μόριας) βρίσκονται 6.500 άτομα, ωστόσο περίπου 2.000 εξ αυτών εκτιμάται από το υπουργείο Μετανάστευσης ότι έχουν αναγνωριστεί ως πρόσφυγες, οπότε υπάρχει η δυνατότητα να μετακινηθούν προς την ενδοχώρα το επόμενο χρονικό διάστημα. Η νέα δομή σχεδιάζεται να χωράει 5.000 άτομα, προς το παρόν πάντως δεν έχουν ξεκινήσει εργασίες και όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Νότης Μηταράκης, είναι απίθανο να είναι έτοιμη έως τον Σεπτέμβριο όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί.
Παράλληλα, έως το τέλος Μαΐου αναμένεται να κλείσει η δομή που λειτουργεί στον Σκαραμαγκά, όπου τώρα παραμένουν περίπου 2.000 άτομα. Το ίδιο χρονικό διάστημα και η δομή που λειτουργεί στη Βόλβη, όπου φιλοξενούνται 800 άτομα, σχεδιάζεται από το υπουργείο να κλείσει.
Νέα πραγματικότητα
Η δραστική μείωση των ροών έχει δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα και σύντομα ο πληθυσμός των αιτούντων άσυλο θα μειωθεί περισσότερο. Ωστόσο, στη χώρα παραμένουν οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες –αρκετοί πάντως φαίνεται ότι έχουν μεταβεί και σε άλλες χώρες προς αναζήτηση εργασίας– οπότε το βάρος πλέον πρέπει να δοθεί σε προγράμματα ένταξης, ώστε να μην ανακύψουν προβλήματα που δεν θα μπορούν εκ των υστέρων να επιλυθούν.