Διάβασα στην «Κ» της 13.6.2021 το άρθρο του καθηγητή Θάνου Δημόπουλου «Στόχοι για την ανάπτυξη της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ τον 21ο αιώνα» με ιδιαίτερη προσοχή. Γιατί το θέμα είναι πολύ σοβαρό αφού αφορά την πρώτη χρονικά και σε μέγεθος Ιατρική Σχολή της χώρας μας και επίκαιρο γιατί η ανάγκη να συμπορευθούμε με την ευρωπαϊκή πραγματικότητα επιτάσσει τον εκσυγχρονισμό. Ο κ. Δημόπουλος, με τον οποίο συνυπήρξα πολλά χρόνια στους ίδιους χώρους, έχει κάνει όλη τη διαδρομή του στη Σχολή αυτή, έχει διατελέσει πρόεδρός της και είναι αρκετά χρόνια πρύτανης και ως εκ τούτου είναι γνώστης. Γι’ αυτό όσα γράφει είναι τα πιο βασικά και οι απόψεις του νομίζω σωστές.
Ομως για να γίνει το βήμα προς τον εκσυγχρονισμό, την πρόοδο, την απόδοση και την ανύψωση του κύρους της Σχολής πρέπει πολλά προβλήματα που έχουν εξελιχθεί σε πληγές, να αντιμετωπισθούν με γενναιότητα και μάλιστα άμεσα. Νομίζω πως μπορώ να τα εκθέσω γιατί έζησα στον χώρο της Σχολής από φοιτητής μέχρι και το τέλος της διαδρομής μου και λειτούργησα σε μερικές σημαντικές θέσεις, όπως διευθυντής Κλινικής, αντιπρόεδρος της Σχολής και εξ αυτού πρόεδρος των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων, εκπρόσωπος της Σχολής στη Σύγκλητο και μέλος πολλών Επιτροπών, όπως Προγράμματος Σπουδών, εγκατάστασης της Σχολής στο Αττικό Νοσοκομείο. Τα προβλήματα αυτά πιστεύω πως είναι:
1. Το Πρόγραμμα Σπουδών. Το φτιάξαμε το 1985 με αφορμή τον τότε πρόσφατο νόμο 1268/1982. Από τότε δεν έχει ουσιαστικά εκσυγχρονισθεί παρά τις κοπιώδεις προσπάθειες και εισηγήσεις επιτροπών. Λόγος η άρνηση των εκπροσώπων των φοιτητών από νεανικό φόβο ή έλλειψη εμπιστοσύνης, που είχαν όμως όπλο τους την απειλή προς τον εκάστοτε πρόεδρο για την ψήφο τους σε επερχόμενες εκλογές. Αποτέλεσμα: Είναι εκτός Προγράμματος μαθήματα των σύγχρονων προγραμμάτων του κόσμου και των περισσότερων σχολών της χώρας μας, όπως Αναισθησιολογία, Νευροχειρουργική, Κλινική Γενετική, Τραυματολογία (ψηφίσθηκαν και δεν εφαρμόσθηκαν) και που έχουμε αντίστοιχες κλινικές. Ενώ συγχρόνως καταλαμβάνουν χώρο στο Πρόγραμμα μαθήματα που μπήκαν πριν από δεκαετίες από διάφορες συγκυρίες και δεν διδάσκονται στα σύγχρονα προγράμματα, ούτε και στις άλλες Ιατρικές Σχολές της χώρας μας.
2. Η αξιοκρατία ή μη στην επιλογή και εξέλιξη μελών Διδακτικού Προσωπικού (ΔΕΠ) για όλες τις βαθμίδες, η προκήρυξη «φωτογραφικών» θέσεων, οι μεροληπτικές μεταγραφές, η οικογενειοκρατία (αναμφίβολα μερικοί εκτός από το όνομά τους έχουν και το έργο τους) αποτέλεσαν διαχρονικά και μέχρι σήμερα προβλήματα που έφθασαν ακόμη και στον ημερήσιο Τύπο από γνωστούς ακαδημαϊκούς και πολιτικούς (Θ. Βερέμης, Χ. Μουτσόπουλος, Μ. Γιαννάκου) και απαξιώνουν τον θεσμό που λέγεται Πανεπιστήμιο στην κοινωνία όλη. Αλλά το πιο θλιβερό είναι πως δημιουργούν άσχημη ψυχολογία και έλλειψη εμπιστοσύνης στα νέα παιδιά που σπουδάζουν και έρχονται στο Πανεπιστήμιο με διάθεση εκτός από τη γνώση να δουν παραδείγματα για τις επιλογές τους στη ζωή.
3. Για την επιλογή και εκλογή σε θέσεις διοίκησης, εν προκειμένω προέδρων της Σχολής και άλλων θέσεων, που αναφέρεται ο κ. Δημόπουλος, δεν έχουν ακόμη κλείσει οι πληγές (μέχρι τον νόμο του 2011) από τη συναλλαγή εκπροσώπων φοιτητικών παρατάξεων με τους υποψηφίους προέδρους κ.ά. Ευχή και ανάγκη είναι να μην αναπαράγεται το ίδιο κλίμα ανάμεσα στους υποψηφίους και τα μέλη ΔΕΠ σε σχέση με την εξέλιξή τους. Ηδη έχει προκύψει η ανάγκη να αλλάξει η διαδικασία εκλογής διευθυντών Κλινικών και Εργαστηρίων.
4. Η αναδιάρθρωση-διαίρεση της Ιατρικής Σχολής σε δύο τμήματα. Η Σχολή μας όπως δομήθηκε και συμπληρώθηκε διαχρονικά από διάφορες ευεργεσίες και συγκυρίες έχει σε μέγεθος αριθμό Διδακτικού Προσωπικού και υποδομών τουλάχιστον διπλάσιο των Ιατρικών Σχολών του σύγχρονου κόσμου και τριπλάσιο των νέων δικών μας Σχολών (που δέχονται όμως παραπλήσιο αριθμό φοιτητών). Αυτό δημιουργεί λειτουργικά προβλήματα στον σχεδιασμό και έλεγχο του έργου της σύμφωνα με τις διεθνείς εμπειρίες. Στο Παρίσι η διαίρεση της μεγάλης σχολής σε επτά έγινε το 1968 (σήμερα είναι πέντε). Στο Λονδίνο λειτουργούν τέσσερις Ιατρικές Σχολές στο ίδιο Πανεπιστήμιο (University of London). Στη χώρα μας από το 1995 το θέμα συζητήθηκε σε όλα τα επίπεδα (Σχολή, Σύγκλητος, Υπουργεία) και σε σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό κ. Σημίτη στο γραφείο του, όπου δηλώθηκε αποδοχή της πρότασης (λεπτομέρειες στην ιστοσελίδα μου: www.dionysiosvoros.eu).
Στο υπουργείο Παιδείας έχει συζητηθεί επί όλων των κυβερνήσεων των τελευταίων ετών. Δεν έχει ποτέ δηλωθεί ο λόγος της μη υλοποίησης, ούτε ποιοι θεσμικοί συνομιλητές των υπουργών διατύπωσαν άλλες απόψεις. Και παρότι τα τελευταία 20 χρόνια υπάρχει και η πρόσκληση της λειτουργίας του Αττικού Νοσοκομείου που από κάθε άποψη μπορούσε να είναι ο δεύτερος πόλος (δεύτερο τμήμα), αφού ήδη το 1/3 της Ιατρικής μας Σχολής έχει εκεί εγκατασταθεί. Παρεμφερές πρόβλημα υπάρχει και με το μέγεθος ορισμένων Κλινικών που είχε θεσμοθετηθεί και ακυρώθηκε.
Ολα τα παραπάνω χρειάζονται σοβαρή και υπεύθυνη αντιμετώπιση. Αφορούν θησαυρό της κοινωνίας μας. Οι νέοι γιατροί μας σε ποσοστό που αγγίζει το 40% αναχωρούν για άλλες χώρες μόλις πάρουν το πτυχίο τους!
* Ο κ. Διονύσης Κ. Βώρος είναι ομότιμος καθηγητής Χειρουργικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών.