Βρισκόμαστε ενώπιον μιας σκληρής πραγματικότητας. Επιστροφή στην κανονικότητα δεν νοείται χωρίς το εμβόλιο. Εφόσον συνεχίσουμε, με τους σημερινούς ρυθμούς, την εμβολιαστική κάλυψη θα έχουμε εμβολιάσει ένα επιπλέον 10% του συνολικού πληθυσμού της χώρας περί τα τέλη Ιουλίου. Με την εμβολιαστική κάλυψη στο 50% και τον τουρισμό στη φάση αιχμής του, οι φόβοι για έξαρση της πανδημίας και πρώιμη εμφάνιση ενός τέταρτου κύματος είναι πλέον εύλογοι και υπαρκτοί. Tα νέα όμως από τις χώρες με την μεγαλύτερη εμβολιαστική κάλυψη στον κόσμο (60%), όπως η Αγγλία και το Ισραήλ, είναι ευοίωνα. Το νέο παραλλαγμένο ινδικό στέλεχος είναι μεν υπερμεταδοτικό και αυξάνει τα κρούσματα αλλά όχι και τις νοσηλείες και φαίνεται να προσκρούει στο εμβολιαστικό τείχος ανοσίας. Μια χώρα που έχει εμβολιάσει το 70% του συνολικού της πληθυσμού και πλήττεται από ένα μεταλλαγμένο υπερμεταδοτικό στέλεχος του κορωνοϊού, δεν χρειάζεται να ανησυχεί για τα κρούσματα και το δείκτη θετικότητας, διότι η αύξηση των τελευταίων δεν συνοδεύεται από αύξηση των νοσηλειών και των θανάτων. Σε μια χώρα όμως που η πλήρη ανοσοποίηση δεν ξεπερνά το 50% του συνολικού πληθυσμού τότε είμαστε υποχρεωμένοι να εξετάσουμε πιθανούς τέτοιους συσχετισμούς και να λάβουμε μέτρα εγκαίρως.
Tην παρούσα χρονική στιγμή οφείλουμε να εστιάσουμε στους νέους ηλικίας κάτω των 35 ετών, που αποτελούν λόγω της αυξημένης κινητικότητας τους, των χαλαρών συμπεριφορών τους, αλλά και του μειωμένου ποσοστού εμβολιασμού τους, τον εύκολο στόχο για τον κορωνοϊό. Τα νεότερα δεδομένα τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε πανελλήνιο επίπεδο μαρτυρούν ότι η διάμεση ηλικία των νέων κρουσμάτων έχει κατέβει ως και τα 23 έτη. Επιπλέον η εμβολιαστική κάλυψη στην χώρα μας σε άτομα νεότερα από 34 έτη είναι κοντά στο 15%. Δεδομένου ότι τα άτομα αυτά αποτελούν το 20% του συνολικού μας πληθυσμού αντιλαμβάνεται κανείς πόσο ζωτικής σημασίας είναι να κινητοποιήσουμε αυτό τον υποπληθυσμό να εμβολιαστεί εγκαίρως. Ο νέος όμως χρειάζεται κίνητρο και έμπνευση. Δυστυχώς οι παλινωδίες της επιστημονικής κοινότητας αλλά και επικοινωνιακές αστοχίες της πολιτείας ενίσχυσαν άθελα τους το αντι-εμβολιαστικό κίνημα. Η προσέγγιση με τιμητικές αμοιβές περισσότερο ευτελίζει την ατομική ευθύνη και το αίσθημα αλληλεγγύης που περιλαμβάνει η πράξη του εμβολιασμού, παρά ενισχύει την εμβολιαστική πρόθεση. Ο νέος δεν πρόκειται να πειστεί ΜΟΝΟ από τους εμπειρογνώμονες, τους επιστήμονες, τους κάθε λογής επαΐοντες, τους πολιτικούς εκπροσώπους και τους δημοσιογράφους, που μέσα από απρόσωπα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προσπαθούν να νουθετήσουν και να πείσουν.
Η προσέγγιση πρέπει να γίνει περισσότερο προσωπική. Έρευνες στις ΗΠΑ έδειξαν ότι οι νέοι έχουν 59% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμβολιαστούν αν κοινωνός του μηνύματος του εμβολιασμού είναι κάποιος προσωπικός τους φίλος, συγγενής, ομοϊδεάτης, κάποιος της εμπιστοσύνης τους ή κάποιος με τον οποίο ταυτίζονται προσωπικά, ένα είδος προτύπου. Αυτό άλλωστε συμφωνεί με αυτό που κείτεται στα βαθύτερα κοιτάσματα της επαναστατικής νεανικής τους φύσης. Και αυτό δεν είναι σίγουρα ούτε η αίσθηση της υποβολής τους σε κάθε μορφής εξουσία, ή της τυφλής υπακοής σε προσπάθειες επιβολής πράξεων που άπτονται της προσωπικής τους υγείας και ευημερίας. Στον νέο επίσης δεν υφίστανται ο φόβος της νόσησης, μιας και είναι πλεόν γνωστό ότι ο κίνδυνος να νοσήσουν βαριά είναι 10 φορές μικρότερος από εκείνο των ενηλίκων. Ίσως μια από τις λύσεις να είναι η συγκρότηση ομάδων νέων εθελοντών, υπέρμαχων των εμβολίων προκειμένου να επικοινωνήσουν το μήνυμα ότι η ανάγκη για ατομική και συλλογική ευθύνη είναι μεγαλύτερη από ποτέ.
Η ανάγκη για αλληλεγγύη προς τον συνάνθρωπό της διπλανής πόρτας, είτε εκείνον της ευπαθούς ομάδας που αγωνίζεται καθημερινά με την επάρατη νόσο, είτε εκείνον που επλήγη οικονομικά από την πανδημία και τα επαναλαμβανόμενα lockdown, είναι πλέον αδήριτος. Η ανάγκη να συμπαρασταθούμε στον αγώνα του υγειονομικού προσωπικού προτού συμβεί η βιολογική του εξόντωση, είναι επιτακτικότερη από ποτέ. Οι νέοι αλλά και η κάθε ηλικιακή ομάδα οφείλει να κατανοήσει ότι αν για κάποιους διακυβεύονται οι διακοπές τους σε κάποιο νησί, για κάποιους άλλους διακυβεύεται η ίδια τους η ζωή. Κοινωνοί αυτού του μηνύματος δεν θα έπρεπε να είμαστε μόνο εμείς οι υγειονομικοί αλλά η ίδια η κοινωνία που πλήττεται βάναυσα, ο κάθε πολίτης ξεχωριστά. Χρειαζόμαστε ανθρώπους με βιώματα και όχι θεωρίες να επικοινωνήσουν το αυτονόητο. Η προσέγγιση οφείλει να είναι ζωντανή και όχι εικονική. Από πόρτα σε πόρτα και όχι μέσω δελτίων τύπου.
Δεν είναι η ώρα των διχασμών. Ήρθε πλέον η ώρα της αλληλεγγύης και της έμπνευσης και όχι της υπόδειξης και της επίκρισης του συνανθρώπου ή της δημιουργίας ενοχών. Στο κάτω της γραφής ο κοινός εχθρός δεν είναι οι επίνοσοι συμπολίτες μας, αλλά ο ίδιος ο ιός. Και στον αγώνα αυτόν δεν περισσεύει κανείς.
*O Αργύρης Τζουβελέκης είναι καθηγητής Πνευμονολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών και διευθυντής κλινικής COVID.