Εχεις νιώσει ποτέ φόβο ενώ περιμένεις το λεωφορείο σε ένα σκοτεινό, απομονωμένο σημείο της πόλης; Εχεις νιώσει ποτέ αδικημένη γιατί επιθυμείς να εξασκηθείς σε ένα άθλημα στο οποίο δεν υπάρχει αντίστοιχη γυναικεία ομάδα; Αισθάνεσαι παραγκωνισμένη επειδή είσαι υποχρεωμένη να εγκαταλείψεις τη δουλειά σου για να φροντίζεις τους υπερήλικες γονείς σου, απουσία κατάλληλων δομών; Τα ερωτήματα είναι ρητορικά, καθώς οι παραπάνω καταστάσεις είναι οικείες και γνώριμες.
«Τα εν λόγω προβλήματα, που δυσκολεύουν την καθημερινή ζωή των γυναικών κάθε ηλικίας, μπορούν να ξεπεραστούν αν κοινοποιηθούν σε εκείνους που χαράσσουν πολιτική», εξηγεί στην «Κ» η Μάττα Σαμίου, υπεύθυνη θεμάτων ισότητας φύλων στην ActionAid, μιλώντας για το περιεχόμενο του προγράμματος Great Budgeting, που αφορά την ένταξη της έμφυλης διάστασης στους δημόσιους προϋπολογισμούς. Η ActionAid ξεκίνησε εκπαιδεύσεις με ομάδες πολιτών σε δύο πόλεις σχετικά με το τι σημαίνει έμφυλος προϋπολογισμός, αλλά και πώς μπορεί να συνταχθεί.
«Στην Αθήνα συνομιλούμε κυρίως με γυναίκες που μας γνωρίζουν από το Επίκεντρο στον Κολωνό, στην Καρδίτσα συνεργαζόμαστε με το ιδιαίτερα δραστήριο κέντρο γυναικών της πόλης, μέσω του οποίου συνομιλούμε με μια μεικτή ομάδα». Ταυτόχρονα, οι πολίτες υποδεικνύουν τομείς της καθημερινής ζωής όπου θα μπορούσε να υπάρχει επιπλέον μέριμνα για τα κορίτσια και τις γυναίκες – ένας εξ αυτών είναι η ασφάλεια στον δημόσιο χώρο. Ετσι, προχώρησαν σε «χαρτογράφηση» επικίνδυνων σημείων στην πρωτεύουσα, που θα μπορούσαν να γίνουν πιο ασφαλή απλώς και μόνο με καλύτερο φωτισμό.
«Υπάρχουν στάσεις λεωφορείων επί της Λένορμαν χωρίς τηλεματική σήμανση για το πότε έρχεται το λεωφορείο και χωρίς φωτισμό, έξοδοι του μετρό, όπως η μία στον Σταθμό Λαρίσης, τις οποίες εξίσου φοβούνται να διασχίσουν τη νύχτα, ενώ “άσκηση θάρρους” για δεκάδες φοιτήτριες της Παντείου και εργαζόμενες της περιοχής αποτελούν οι υπόγειες διαβάσεις στη Συγγρού». Αντίστοιχα, μοιάζει να έχουν ξεχαστεί η ύπαρξη και οι ανάγκες των γυναικών κατά την ανοικοδόμηση σχολείων, γηπέδων και λοιπών αθλητικών χώρων, όπου κατά κανόνα δεν υπάρχουν κατάλληλες για εκείνες τουαλέτες ούτε αποδυτήρια.
«Πολλά κορίτσια επιθυμούν να ενταχθούν σε γυναικείες ομάδες μπάσκετ ή ποδοσφαίρου που δεν υφίστανται», προσθέτει η κ. Σαμίου. «Μας έχουν ακόμα μεταφέρει την ανάγκη να γίνεται διανομή στο σχολείο υγειονομικού υλικού σε έφηβες, καθώς πολλές οικογένειες δυσκολεύονται να το αγοράσουν, αλλά και να προσφέρεται συμβουλευτική για αντισύλληψη στα κατά τόπους δημοτικά ιατρεία». Επιπλέον, οι περιορισμένες δομές για φροντίδα και φύλαξη νηπίων και ηλικιωμένων ωθούν πολλές γυναίκες εκτός αγοράς εργασίας, κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει με διαφορετικές προτεραιότητες στους προϋπολογισμούς.
Παράλληλα, η ΑctionΑid πραγματοποιεί συναντήσεις τόσο με δημοτικούς υπαλλήλους που είναι επιφορτισμένοι με το εκτελεστικό έργο όσο και με δημοτικούς συμβούλους που έχουν την ευθύνη της χάραξης πολιτικών. «Εχουν συχνά καλές προθέσεις αλλά άγνοια των θεμάτων, καθώς, ως άνδρες, δεν έχουν ανάλογα βιώματα», επισημαίνει η ίδια, «όμως και οι γυναίκες σε θέσεις ευθύνης δεν είχαν ποτέ κάνει ανάλογους συλλογισμούς γιατί επικρατεί η παγιωμένη πεποίθηση ότι, για παράδειγμα, η ασφαλής μετακίνηση είναι ατομική μας ευθύνη».
Οι εν λόγω παρεμβάσεις δεν έχουν μεγάλο κόστος, απαιτούν απλώς την υιοθέτηση μιας άλλης οπτικής. «Εφαρμόζονται καλές πρακτικές στο εξωτερικό», παρατηρεί η κ. Σαμίου. «Στη Φινλανδία και στην Ισπανία κυκλοφορούν λεωφορεία που τις νύχτες σταματούν ανάμεσα σε στάσεις για να μην αναγκάζονται οι γυναίκες να περπατούν πολύ μέχρι το σπίτι τους, ενώ στην Ελβετία κάποιες θέσεις στάθμευσης κοντά στις εισόδους των εμπορικών κέντρων προορίζονται αποκλειστικά για γυναίκες, ώστε να μην περπατούν μόνες σε υπόγεια πάρκινγκ».