Τη νύχτα της 27ης Δεκεμβρίου του 1979, ο 32χρονος τότε Χρήστος Τρικαλινός εκτελούσε υπηρεσία στην ελληνόφωνη εκπομπή του ραδιοφωνικού σταθμού στη Μόσχα, όπου εργαζόταν και παράλληλα ολοκλήρωνε το μεταπτυχιακό του στην Πυρηνική Φυσική. Οι μέρες ήταν φορτισμένες ειδησεογραφικά λόγω των εντεινόμενων εμφύλιων συγκρούσεων και της αδυσώπητης αιματηρής διαπάλης στους κόλπους της φιλοσοβιετικής κυβέρνησης του Αφγανιστάν και τα σοβιετικά ΜΜΕ προετοίμαζαν την κοινή γνώμη για τα όσα θα ακολουθούσαν και θα έβαζαν τη Σοβιετική Ενωση σε έναν πόλεμο από τον οποίο θα αποχωρούσε ταπεινωμένη μία δεκαετία μετά, όπως τώρα η μεγάλη της αντίπαλος, η Αμερική.
«Υπήρχε διάχυτη η αίσθηση ότι κάτι θα γίνει και θα ήταν σύντομο όπως το ’68 στην Τσεχοσλοβακία», αφηγείται στην «Κ» ο Χρήστος Τρικαλινός, ομότιμος πανεπιστημιακός καθηγητής της Πυρηνικής Φυσικής σήμερα στην Αθήνα.
Οι Σοβιετικοί είχαν στείλει ήδη μυστικά στο Αφγανιστάν ένα τάγμα Ουζμπέκων στρατιωτών με στόχο να προστατεύσουν, δήθεν, το προεδρικό μέγαρο και να λειτουργήσουν ως «σύμβουλοι» του κομμουνιστή ηγέτη Χαφιζουλάχ Αμίν, ο οποίος είχε ανέλθει στην εξουσία με πραξικόπημα ανατρέποντας την επίσης φιλοσοβιετική κυβέρνηση Ταράκι που και αυτός είχε πάρει την εξουσία με πραξικόπημα ένα χρόνο πριν και εκτελώντας τον ίδιο. Ηταν, στην πραγματικότητα, οι σκληροτράχηλοι Ουζμπέκοι οι προπομποί των σοβιετικών στρατευμάτων που θα ακολουθούσαν.
Παραμονές Χριστουγέννων ανέτρεψαν, υποκινώντας πραξικόπημα, τον Αμίν στον οποίο επιφύλαξαν την τύχη του Ταράκι και εγκατέστησαν ένα πιο πειθήνιο όργανο των Σοβιετικών, τον Μαμπράκ Καρμάλ, που αμέσως «ζήτησε» τη στρατιωτική συνδρομή της Μόσχας και εκείνη φυσικά ανταποκρίθηκε.
Η έκτακτη είδηση
«Οι εφημερίδες έγραφαν πολλά για όσα συνέβαιναν στο Αφγανιστάν. Ολοι ξέραμε ότι η κατάσταση εκεί ήταν δύσκολη. Κανείς, όμως, δεν πίστευε ότι θα φτάναμε έως εδώ».
Τη νύχτα της 27ης Δεκεμβρίου τα σοβιετικά άρματα μάχης πέρασαν τα σύνορα και τα στρατεύματα εισέβαλαν μαζικά στο Αφγανιστάν. Ο Χρήστος Τρικαλινός θυμάται:
«Εκείνη τη βραδιά όλα κυλούσαν ήρεμα. Η βάρδια πλησίαζε προς το τέλος της. Είχαμε αρχίσει σιγά σιγά να προετοιμαζόμαστε, σε λίγο θα φεύγαμε. Οι τελευταίες ειδήσεις είχαν ήδη ηχογραφηθεί και τα πνεύματα ήταν χαλαρά. Το κουδούνισμα του τηλεφώνου μάς ξάφνιασε. Το σήκωσε η ηχολήπτρια. Μας ενημέρωσε πως δεν μπορούσαμε να φύγουμε, έπρεπε να περιμένουμε μια έκτακτη είδηση που σε λίγο θα έφτανε. Ερωτήματα άρχισαν να πλανώνται στον αέρα. Τι είδους είδηση ήταν; Τι συνέβη; Γιατί τόσο αργά; Η ώρα περνούσε. Το τελευταίο δελτίο έβγαινε 1.30 ώρα Μόσχας. Οι μαγνητοταινίες είχαν τοποθετηθεί, έτοιμες στα μαγνητόφωνα. Η ηχολήπτρια σκεφτόταν ποια είδηση να αφαιρέσει για να μπει η καινούργια, που φυσικά θα πήγαινε πρώτη. Ταυτόχρονα, καταλαβαίνοντας ότι δεν προλαβαίνουμε το μετρό, παραγγείλαμε για όλους αυτοκίνητα.
Η είδηση έφτασε λίγο πριν από τη μία. Την πήραμε για να διορθώσουμε τυχόν φραστικά λάθη, και παγώσαμε: Ηταν ένα τηλεγράφημα του ΤΑΣ το οποίο και εκφώνησα:
“Το ραδιόφωνο της Καμπούλ μετέδωσε σήμερα δήλωση της κυβέρνησης της Λαϊκής Δημοκρατίας του Αφγανιστάν. Σε αυτήν αναφέρεται: Η κυβέρνηση της ΛΔΑ λαμβάνοντας υπόψη τη συνεχιζόμενη επέμβαση και τις προβοκάτσιες των εξωτερικών εχθρών του Αφγανιστάν, και για την υπεράσπιση των κατακτήσεων της επανάστασης του Απρίλη, της εδαφικής ακεραιότητας, της εθνικής ανεξαρτησίας και για να διατηρήσει την ειρήνη και την ασφάλεια, με βάση το Σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας της 5ης Δεκεμβρίου 1978, απευθύνθηκε στην ΕΣΣΔ με την επίμονη παράκληση για την παροχή επείγουσας βοήθειας, συμπεριλαμβανομένης και της στρατιωτικής, παράκληση την οποία είχε διατυπώσει η κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας πολλές φορές στο παρελθόν προς την κυβέρνηση της Σοβιετικής Ενωσης. Η κυβέρνηση της Σοβιετικής Ενωσης ικανοποίησε την παράκληση της αφγανικής πλευράς”. Ηταν κατανοητό, ένας πόλεμος άρχιζε. Οι εφημερίδες, όλες τις προηγούμενες μέρες, έγραφαν πολλά για όσα συνέβαιναν στο Αφγανιστάν. Ολοι ξέραμε ότι η κατάσταση εκεί ήταν δύσκολη. Κανείς, όμως, δεν πίστευε ότι θα φτάναμε έως εδώ. Κατανοούσαμε ότι θα υπάρξουν συνέπειες πολλές, ιδιαίτερα από τους Αμερικανούς και τους συμμάχους τους».
Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Ο Χρήστος Τρικαλινός εκτός από έμμισθος εκφωνητής στον ραδιοσταθμό της Μόσχας, εργάστηκε και ως ανταποκριτής της «Φωνής της Αλήθειας», τις μέρες του πραξικοπήματος στην Κύπρο και της τουρκικής εισβολής. «Δουλειά μου ήταν να ακούω τον τουρκικό ραδιοφωνικό σταθμό Μπαϊράκ, που έπιανε στη Μόσχα και να μεταφέρω τηλεφωνικά τις ειδήσεις στη “Φωνή της Αλήθειας” που έδρευε τότε στη Λειψία», λέει. Η ελληνόγλωσση εκπομπή του Ρ/Σ της Μόσχας σίγησε μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr