Η χάραξη της νέας στρατηγικής για τη μετανάστευση αφορμάται από δύο βασικές παραδοχές. Πρώτον, η ελληνική κοινωνία όχι μόνο δεν θέλει, αλλά και έχει εκφραστεί –πολλάκις– κατά της παράνομης μετανάστευσης. Με την αποτελεσματική φύλαξη των θαλάσσιων και χερσαίων συνόρων μας, η Ελλάδα έχει παύσει καιρό να είναι και ούτε θα αποτελέσει ξανά πύλη εισόδου παράνομων μεταναστών στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Δεύτερον, οι ανάγκες της ελληνικής οικονομίας απέχουν παρασάγγας από τη γενικότερη τάση «τσουβαλιάσματος» του μεταναστευτικού. Και αυτό είναι οξύμωρο. Από τη μία δεν θέλουμε μετανάστες, από την άλλη χρειαζόμαστε εποχικούς εργαζόμενους στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα. Και αυτό το εργατικό δυναμικό είναι κατά βάση εισαγόμενο στη χώρα. Η νέα στρατηγική έρχεται να συγκεράσει τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής οικονομίας με την απαράβατη επιταγή για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης. Ενισχύοντας πολλαπλώς τη συνεργασία με τρίτες χώρες, κάτι που αποτέλεσε έναυσμα για το ταξίδι που πραγματοποίησε η ελληνική αποστολή αυτές τις μέρες σε Πακιστάν και Μπανγκλαντές.
Με γνώμονα την προώθηση της νόμιμης και εύτακτης μετανάστευσης ως αντίβαρο στην παράνομη μετανάστευση, συνάψαμε συμφωνία με το Μπανγκλαντές και ανοίξαμε έναν κύκλο συζητήσεων με το Πακιστάν που θα αποκρυσταλλωθεί σε ίδια μορφή. Οι συμφωνίες αυτές, προφανώς, για να τεθούν σε ισχύ, θα κυρωθούν πρώτα από το Ελληνικό Κοινοβούλιο και θα τεθούν προς διαβούλευση για το σύνολο των πολιτικών κομμάτων και φορέων. Αυτό θα είναι και ένα καλό «κρας τεστ» για να δούμε ποιος πραγματικά επιθυμεί λύσεις στο μεταναστευτικό και δεν οχυρώνεται πίσω από συμπλέγματα και παθογένειες. Σε αυτή τη συμφωνία, ενυπάρχει ως βασικό μέρος η ανάγκη συμμόρφωσης του Μπανγκλαντές με τα αιτήματα επιστροφών όσων διαμένουν ή καταφθάνουν παρανόμως στην Ελλάδα. Αιτήματα που, πλέον, θα υποβάλλονται από την Ελλάδα, στο πλαίσιο βέβαια της σχετικής συμφωνίας επανεισδοχής με την Ευρώπη. Ανοίγουμε, έτσι, ένα νέο διάδρομο επιστροφών σε διακρατικό επίπεδο, φιλοδοξώντας να αφήσουμε πίσω τη δυστοκία της Κοινής Δήλωσης Ε.Ε. – Τουρκίας.
Η νομοθέτηση του άρθρου 13 ν. 4251/14 για τη σύναψη διμερών συμφωνιών αποτελεί το οπλοστάσιο που έχει στη διάθεσή της η χώρα μας για να ανακόψει την παράνομη μετανάστευση. Παρέχοντας τη δυνατότητα χρήσης εποχικών εργατών με συγκεκριμένη διάρκεια άδειας διαμονής, συγκεκριμένο χρόνο παραμονής ανά έτος, όριο αριθμού.
Νέο μοντέλο συνεργασίας με χώρες προέλευσης μεταναστών – Συμφωνίες με το Μπανγκλαντές και το Πακιστάν.
Αναλυτικότερα, η Ελλάδα θα δώσει τη δυνατότητα μεταβατικά σε 15.000 πολίτες Μπανγκλαντές που σήμερα διαμένουν στην Ελλάδα, να ενταχθούν στο καθεστώς νεότευκτων αδειών εποχικής εργασίας. Στην περίπτωση αυτή, αφενός θα μπορούν να παραμένουν έως 9 μήνες ανά έτος στη χώρα και αφετέρου να ακολουθήσουν τις διαδικασίες που προβλέπονται για αυτή την άδεια παραμονής. Εν συνεχεία, η Πολιτεία θα χορηγήσει έως 4.000 άδειες ανά έτος μέσα σε χρονικό ορίζοντα πενταετίας, σε πολίτες Μπανγκλαντές. Ο κάθε δικαιούχος των συνολικά 35.000 αδειών που θα διατεθούν, έχει συγκεκριμένα δικαιώματα, αλλά και υποχρεώσεις απέναντι στην ελληνική Πολιτεία. Το βασικό είναι ότι η άδεια είναι ατομική και ρητώς δεν υπάρχει περιθώριο οικογενειακής επανένωσης, σύμφωνα και με τα όσα προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία περί εποχικής εργασίας. Ο δικαιούχος έρχεται μόνος, διαμένει έως 9 μήνες ανά έτος και αναγκαστικά επιστρέφει στο Μπανγκλαντές. Μετά την παρέλευση 5 χρόνων, δεν θα έχει αυτήν τη δυνατότητα. Φυσικά, η εν λόγω άδεια δεν δίνει το δικαίωμα πρόσβασης σε ιθαγένεια, παρά μόνο στην εργασία.
Συνεπώς, δεν υπάρχει μόνιμη παραμονή και εκλείπει και ο κίνδυνος που έσπευσαν να προεξοφλήσουν ορισμένοι ότι θα δημιουργηθούν νέες «μειονότητες» στην Αθήνα. Αντιθέτως, είναι μια πρωτοβουλία που προσφέρει κίνητρα για την καταγραφή και νόμιμη είσοδο στη χώρα όσων εναποθέτουν τη ζωή τους στα χέρια λαθροδιακινητών με μόνο σκοπό το κέρδος. Αλλά και πατάσσει εν τη γενέσει της τη δράση αυτών των κυκλωμάτων. Ενα νέο μοντέλο που δημιουργεί προηγούμενο ως μια καλή πρακτική προς αξιοποίηση για τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. Με αυτόν τον τρόπο θέτουμε τους κανόνες, δημιουργούμε μια χάρτα ικανοτήτων προς διάθεση στην αγορά εργασίας και εξαλείφουμε σταδιακά τα αίτια της παράνομης μετανάστευσης.
* Ο κ. Νότης Μηταράκης είναι υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, βουλευτής Χίου της Ν.Δ.