Οι περισσότεροι χειρουργοί σε όλο τον κόσμο ζουν για να χειρουργούν. Αυτό τους κρατάει «ευτυχισμένους». Οταν δεν χειρουργούν είναι «δυστυχισμένοι».
Ετσι έχουν μάθει από την εποχή που άρχισε η εκπαίδευσή τους στη Χειρουργική. Οταν εκπαιδευόμουν στη Χειρουργική στη Mayo Clinic, στο σπίτι μου επέστρεφα κάθε δεύτερη ημέρα για λίγες ώρες τη νύχτα. Χρειάσθηκε να ψηφισθεί στις ΗΠΑ ένας αυστηρός νόμος για τα νοσοκομεία ώστε να απαγορευθεί στους ειδικευόμενους χειρουργούς να εργάζονται πάνω από 80 ώρες την εβδομάδα.
Οι εξελίξεις στη Χειρουργική αναγκάζουν και τους μεγαλύτερους στην ηλικία χειρουργούς να αφιερώνουν έξτρα χρόνο, όχι μόνο τα απογεύματα, αλλά και τα Σαββατοκύριακα και τις διακοπές τους για να μετεκπαιδευθούν στις καινούργιες τεχνικές. Οταν εμφανίσθηκε η λαπαροσκοπική χειρουργική, στις αρχές του 1990, οι περισσότεροι χειρουργοί όλων των ηλικιών αφιέρωσαν (και αφιερώνουν) πολύ χρόνο για να εκπαιδευθούν στη νέα τεχνική και να μπορέσουν να επιβιώσουν επιστημονικά και επαγγελματικά.
Τα απογευματινά χειρουργεία (για τα οποία υπάρχει ήδη νομοθετική ρύθμιση) θα μπορούν να συμβάλουν στην καλύτερη εκπαίδευση και μετεκπαίδευση των χειρουργών αλλά και στη συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευσή τους (για την οποία και εδώ υπάρχει νομοθεσία που ουδέποτε έχει εφαρμοσθεί).
Προφανώς τα απογευματινά χειρουργεία θα εξυπηρετήσουν περισσότερους ασθενείς προσφέροντάς τους τη χαρά της έγκαιρης αντιμετώπισης του προβλήματός τους. Αυτή τη χαρά θέλουν να μοιράζονται οι χειρουργοί όλου του κόσμου. Η καλύτερη αμοιβή τους είναι το «ευχαριστώ» του ασθενούς και ο μεγαλύτερος πόνος τους είναι η αχαριστία τους. Βεβαίως και θα υπάρξουν επιπλοκές, βεβαίως και ο αγώνας του χειρουργού να ξεπεράσει πολλές φορές τα όρια της Ιατρικής μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο του ασθενούς. Και τότε ο πόνος για τον χειρουργό γίνεται αβάσταχτος, τον οδηγεί, όπως λένε οι στατιστικές, στην κατάθλιψη, ακόμα και στην αυτοκτονία.
Θα συμβάλουν στην καλύτερη εκπαίδευση και μετεκπαίδευση των χειρουργών, ενώ θα εξυπηρετήσουν περισσότερους ασθενείς προσφέροντάς τους τη χαρά της έγκαιρης αντιμετώπισης του προβλήματος.
Και με τα «φακελάκια» για τα πρωινά ή απογευματινά χειρουργεία τι θα γίνει, θα αναρωτηθούν κάποιοι. Θα απαντήσω πάλι με το παράδειγμα της Mayo Clinic, που τα τελευταία χρόνια ανακηρύσσεται σταθερά ως το καλύτερο νοσοκομείο του κόσμου. Οι χειρουργοί της Mayo Clinic δεν πληρώνονται ούτε από τους ασθενείς ούτε από τις ασφαλιστικές εταιρείες. Εχουν έναν αξιοπρεπή μισθό που τους επιτρέπει «να σπουδάζουν τα παιδιά τους σε ένα κρατικό πανεπιστήμιο», όπως λένε στη διαθήκη τους οι αδελφοί Mayo.
Με άλλα λόγια, οι περισσότεροι Ελληνες χειρουργοί θέλουν να χειρουργούν και τα απογεύματα ώστε και να εξυπηρετούν περισσότερους ασθενείς και να συνεχίζουν τη δική τους εκπαίδευση και τη συνεχιζόμενη διά βίου μετεκπαίδευσή τους στις νέες τεχνολογίες. Ορισμένοι θέλουν επιπλέον να διδάσκουν τους φοιτητές της Ιατρικής και τους νέους συναδέλφους τους, ενώ υπάρχουν και χειρουργοί που εργάζονται σε ερευνητικά πρωτόκολλα και συμβάλλουν στην πρόοδο της Ιατρικής διεθνώς.
Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες όλα αυτά προσφέρονται στους χειρουργούς μαζί με έναν αξιοπρεπή μισθό. Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν προσφέρονται, αναγκάζοντας πολλούς Ελληνες και Ελληνίδες χειρουργούς να φεύγουν και να εργάζονται σε ευρωπαϊκά και αμερικανικά νοσοκομεία και πολλοί από αυτούς να αναγνωρίζονται ως ηγέτες στη διεθνή χειρουργική οικογένεια.
Μακάρι, με αφορμή το «πρόβλημα των απογευματινών χειρουργείων», να ξαναρχίσει στη χώρα μας η συζήτηση για τις προτεραιότητες των θεμάτων που πρέπει να αντιμετωπίσουμε ως σύγχρονο και ανεπτυγμένο κράτος. Και τα θέματα αυτά δεν είναι άλλα από την Παιδεία και την Υγεία.
* Ο κ. Δημήτρης Λινός είναι καθηγητής Χειρουργικής και πρεσβύτερος.
