Στην πραγματικότητα αυτό που θέλει να κάνει το Eteron με αυτή την έρευνα είναι να ανοίξει το «μαύρο κουτί» της λεγόμενης Generation Z, να την κατανοήσει βαθύτερα –πέρα από ταμπέλες που σε πολλές περιπτώσεις τής «φοριούνται»– και κυρίως να εξετάσει τα κανάλια και τα υπόγεια ρεύματα που διαμορφώνουν την πολιτική και κοινωνική κουλτούρα της. Και αυτό θέλουμε να το κάνουμε, από τη μια αποφεύγοντας τους εύκολους αφορισμούς για κάτι που μπορεί δύσκολα να κατανοούμε, χωρίς όμως από την άλλη να πέφτουμε στην παγίδα της εύκολης εξιδανίκευσης.
Η γενιά των ανθρώπων που σήμερα είναι μεταξύ 16 και 25 ετών είναι συχνά η «λυδία λίθος» της πολιτικής αντιπαράθεσης. Οι προσεγγίσεις τους τόσο από τα πολιτικά κόμματα όσο και οι απεικονίσεις τους από τα ΜΜΕ γίνονται με όρους εξωτερικούς. Θυμόμαστε πώς ήμασταν εμείς σε αυτές τις ηλικίες, κάνουμε τις απαραίτητες αναγωγές και θεωρούμε το θέμα λήξαν. Αυτή είναι η καλή περίπτωση. Στη χειρότερη, αντιμετωπίζονται ως τα «κακομαθημένα παιδιά» της εποχής μας, που χωρίς να έχουν μπει στα βάθη της πραγματικής ζωής κρίνουν αφ’ υψηλού τα πάντα, συχνά με όρους μηδενισμού και αντιπολιτικής.
Η έρευνα του Eteron κομίζει νέα ευρήματα για την κατανόηση αυτής της γενιάς. Πρόκειται για ανθρώπους που μπορεί να μην αποδέχονται σε μεγάλο βαθμό την παραδοσιακή διαιρετική τομή «Αριστεράς – Δεξιάς» και να μη γοητεύονται από τις μεγάλες αφηγήσεις, αλλά αντιλαμβάνονται την πολιτική ως κάτι απτό, που αφορά την καθημερινότητά τους, ακόμα κι αν δεν θεωρούν ότι αυτή η στάση είναι «πολιτική».
Μπορεί να μην έλκονται από τις παραδοσιακές μορφές οργάνωσης, νιώθουν όμως την ανάγκη να εκφράσουν την αγωνία τους μέσα από νέους τρόπους επικοινωνίας. Κινούνται ως «γηγενείς» μέσα στις ψηφιακές κοινότητες –που τις θεωρούν φυσικό τους περιβάλλον– και κοινωνικοποιούνται και πολιτικοποιούνται μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι χωρίς να υπάρχει ένας συντονισμός, ένα «κέντρο», η γενιά αυτή παρουσιάζει κοινά χαρακτηριστικά με αυτές των άλλων χωρών.
Ενδεχομένως το πιο εντυπωσιακό είναι ότι χωρίς να υπάρχει ένας συντονισμός, ένα «κέντρο», η γενιά αυτή παρουσιάζει κοινά χαρακτηριστικά με αυτές των άλλων χωρών, αφού στην πραγματικότητα οι πολιτιστικές αναφορές είναι κοινές και πλέον διαμορφώνουν σε μεγάλο βαθμό την πολιτική και κοινωνική συνείδηση.
Σε κάθε περίπτωση, η Generation Z δεν είναι μία γενιά μελλοντικών ή εκκολαπτόμενων πολιτών. Είναι μία γενιά σημερινών πολιτών που έχει την τύχη να ενηλικιωθεί σε μια περίοδο πολλαπλών κρίσεων, σημαντικής ρευστότητας και πρωτοφανών τεχνολογικών αλλαγών. Ολα τα παραπάνω την επηρεάζουν σημαντικά και τη διαφοροποιούν από τις πρωθύστερες γενιές. Κυρίως όμως είναι πολίτες που έχουν όλο τον χρόνο και τις δυνατότητες μπροστά τους για να φτιάξουν τον κόσμο όπως τον θέλουν.
* Ο κ. Γαβριήλ Σακελλαρίδης είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Eteron.