Το απόγευμα της 6ης Ιανουαρίου η Αργυρώ Τριανταφύλλου δέχθηκε τηλεφώνημα από δύο φίλες της. Της ζήτησαν σοκαρισμένες να καλέσει εκείνη το Λιμενικό. Είχαν βγει για βόλτα στην παραλία Πουλιού Πάρου και είδαν μια φιγούρα στην αμμουδιά. Νόμιζαν ότι ήταν πλαστική κούκλα. Οταν πλησίασαν αντίκρισαν μια σορό σε προχωρημένη σήψη. Δεν μπόρεσαν να διακρίνουν το φύλο. Φορούσε μπεζ μπλούζα και μαύρο παντελόνι και στον αριστερό καρπό είχε ένα βραχιόλι με την επιγραφή «Sevda». Κορίτσι, πιθανότατα 12 ετών, εκτίμησαν αργότερα οι λιμενικοί.
Από το σημείο όπου εντοπίστηκε η σορός, η κ. Τριανταφύλλου και οι φίλες της θεώρησαν ότι μπορεί να ανήκε σε έναν από τους ναυαγούς της Φολεγάνδρου, όπου δύο εβδομάδες νωρίτερα είχε βουλιάξει σκάφος με μετανάστες. Εκείνο, όμως, δεν ήταν το μόνο συμβάν. Παραμονές Χριστουγέννων είχε ανατραπεί ακόμη μία βάρκα, 5,8 ναυτικά μίλια βορειοδυτικά της Πάρου. Τις επόμενες ημέρες η θάλασσα ξέβραζε πτώματα, στην Τήνο, τη Νάξο και τη Σίφνο. Επρεπε να βρεθεί σε ποιο περιστατικό αντιστοιχούσε το καθένα.
Το ναυάγιο της Πάρου είχε δεκαοκτώ θύματα. Η λάντζα μήκους δώδεκα μέτρων είχε αναχωρήσει από τα τουρκικά παράλια με 80 επιβάτες και προορισμό τις ιταλικές ακτές. Διέσχισε το μισό Αιγαίο, προτού προδοθεί από μηχανική βλάβη και ανατραπεί.
Κατά την προδικασία, διασωθέντες είχαν περιγράψει στις καταθέσεις τους με λεπτομέρειες όλα τα στάδια της διακίνησης, τα ξενοδοχεία στα οποία είχαν καταλύσει, καθώς και τα βασικά στελέχη του κυκλώματος. Ενας κατονόμασε κάποιον Αμπού Ν., ο οποίος φέρεται να διαφήμιζε στην εφαρμογή TikTok τις υπηρεσίες του, υποστηρίζοντας ότι όσοι ταξιδεύουν μαζί του καταφέρνουν να φθάσουν απευθείας στην Ιταλία, στο επικίνδυνο δρομολόγιο που είναι γνωστό ως «διαδρομή της Καλαβρίας». Αλλος αναφέρθηκε σε συγκεκριμένο ταξιδιωτικό γραφείο στην Κωνσταντινούπολη, όπου είχε γνωρίσει τους επικεφαλής. Είχαν πληρώσει στους διοργανωτές από 8.000 έως 9.000 ευρώ έκαστος για το ταξίδι.
Από τη δικογραφία πάντως δεν προκύπτει ότι έγιναν περαιτέρω ενέργειες, κάποια έρευνα ή έστω ένα αίτημα δικαστικής συνδρομής για να αξιοποιηθούν αυτές οι πληροφορίες και να αναζητηθούν τα βασικά πρόσωπα του εγκληματικού δικτύου. Τελικά, στις 5 Μαΐου καταδικάστηκαν από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Αιγαίου στην Ερμούπολη σε πολυετείς ποινές κάθειρξης τρεις Σύροι επιβάτες για την πλοήγηση της λάντζας. Επιβλήθηκαν ποινές 187 ετών σε εκείνον που εκτέλεσε χρέη καπετάνιου και 126 ετών σε καθέναν από τους δύο βοηθούς του. Εκτιτέα είναι τα 20 έτη. Κρίθηκαν ένοχοι για διευκόλυνση παράνομης εισόδου και αθωώθηκαν για την πρόκληση ναυαγίου από αμέλεια.
Το πολύνεκρο ναυάγιο στις 24.12.2021 στην Πάρο και η πρόσφατη καταδίκη τριών Σύρων επιβατών για τον χειρισμό του σκάφους.
Οι τρεις Σύροι, Αμπντάλα, Χιραλντίν και Μοχάμαντ, τόσο προανακριτικά όσο και κατά την απολογία τους στο δικαστήριο υποστήριξαν ότι δεν είχαν καμία σχέση με το δίκτυο των διακινητών, ούτε και γνώσεις ναυσιπλοΐας. Ο ένας ήταν ράφτης, οι άλλοι αγρότες. Είπαν ότι σκόπευαν και εκείνοι να ταξιδέψουν προς την Ευρώπη, αλλά δεν διέθεταν τα ποσά που απαιτούσαν οι διακινητές. Ανέφεραν ότι προτού αποπλεύσουν είχαν κρατηθεί επί έξι ημέρες αιχμάλωτοι από μέλη του κυκλώματος και ότι τους ανάγκασαν υπό την απειλή όπλου να οδηγήσουν τη λάντζα. Οπως κατέθεσαν, ένας από τους διακινητές τους έδειξε πώς θα χειριστούν το σκάφος, τι ταχύτητα να κρατήσουν και τους «ζωγράφισε» την πορεία που έπρεπε να χαράξουν. Θα τους παρακολουθούσαν, όπως είπαν, με GPS και θα ήταν σε τηλεφωνική επαφή μαζί τους. Εάν έχαναν τον δρόμο θα τους καλούσαν για να αλλάξουν ρότα.
Προσπάθησαν, όπως κατέθεσαν, να αποτρέψουν άλλους διακινούμενους κατά την επιβίβαση. «Οταν είδαμε το σκάφος είπαμε στον κόσμο ότι κινδυνεύουν και θα πνιγούν», ανέφερε ένας κατηγορούμενος. «Ηταν μια κυρία με ένα παιδάκι, της είπα ότι θα κινδυνεύσει να πνιγεί», είπε άλλος.
To λιμενικό της Τουρκίας
Τουλάχιστον δύο ώρες μετά τον απόπλου, όπως κατέθεσαν διασωθέντες, τους εντόπισε σκάφος του τουρκικού λιμενικού. «Πηγαίναμε δίπλα δίπλα, δεν μας έλεγξαν, έκαναν αναστροφή και έφυγαν», είπε ένας εκ των κατηγορουμένων. «Είχαν συνεννοηθεί με το λιμενικό της Τουρκίας για να κάνουν τα στραβά μάτια», πρόσθεσε αναφερόμενος στους επικεφαλής του κυκλώματος.
Επειτα από πέντε ώρες ταξιδιού χάλασε η πρώτη μηχανή. Πορεύτηκαν με τη δεύτερη για 30 λεπτά, μέχρι να σταματήσει. Ακολούθησε εισροή υδάτων, έσπασε ένα κομμάτι στην αριστερή πλευρά της λάντζας, οι επιβάτες βρέθηκαν στη θάλασσα.
Το αίτημα
Οι τρεις Σύροι έχουν ασκήσει έφεση. «Η έδρα μέσω της αγόρευσης του εισαγγελέα ενστερνίστηκε πλήρως τους προβληματισμούς της υπεράσπισης. Η νομοθεσία δεν δίνει πολλά περιθώρια να αντιμετωπίζονται οι άνθρωποι αυτοί ποινικά ανάλογα με την απαξία της πράξης τους. Καμία κερδοφορία δεν υπήρξε σύμφωνα με το δικαστήριο, ενώ κατέπεσε και η εγκληματική οργάνωση», δηλώνει ο δικηγόρος Δημήτρης Χούλης, ένας εκ των συνηγόρων τους. «Η δρακόντεια διάταξη του νόμου οδήγησε σε αυτή την καταδίκη, που στο άκουσμά της ξαφνιάζεται κάθε λογικός άνθρωπος». Στις 10 Μαΐου ο έτερος συνήγορος των Σύρων, Αλέξανδρος Γεωργούλης, έθεσε το ζήτημα σε εκδήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με θέμα τις «δίκες των “πέντε λεπτών”, για τις εξοντωτικές ποινές φυλάκισης των προσφύγων», στους οποίους οι Αρχές αποδίδουν ρόλο διακινητή. «Διατυπώθηκε από ευρωβουλευτές της Αριστεράς, των Πρασίνων και ανεξάρτητους, καθώς και από δικηγόρους αίτημα για την τροποποίηση, συμπλήρωση της υφιστάμενης οδηγίας προκειμένου να προβλεφθεί διαχωρισμός του πραγματικού διακινητή, δηλαδή αυτού που κερδοσκοπεί, από τον πρόσφυγα-εξιλαστήριο θύμα που εκ των συνθηκών ή εκ πιέσεως αναλαμβάνει τον χειρισμό της λέμβου», δηλώνει. Ο ίδιος τονίζει ότι θα έπρεπε να ερευνηθεί ο ρόλος του τουρκικού λιμενικού και οι ελληνικές αρχές να αξιοποιούν πληροφορίες για τη σύλληψη «των πραγματικών υπαιτίων της διακίνησης και των πνιγμών».