«Σε πιστεύω» σημαίνει σε ακούω με προσοχή. Σε ακούω έχοντας συναίσθηση ότι η αφήγηση είναι δύσκολη και επώδυνη. Και ακόμα, γνωρίζοντας ότι η φωνή σου θα αναμετριέται με την κακοφωνία των προκαταλήψεων, του μισογυνισμού και της εχθροπάθειας. Και για τους δύο αυτούς λόγους πρέπει να τεντώσω τα αυτιά μου ώστε να σε ακούσω.
«Σε πιστεύω» σημαίνει ότι αναγνωρίζω πως είναι πολλές οι γυναίκες που δεν πρόλαβαν να μιλήσουν. Ή μίλησαν αλλά δεν τις άκουσε κανείς. Και σε αποκαλώ «αδελφή μου» επειδή θέλω να υπογραμμίσω ότι αυτή η ιστορία είναι σημαντική, με αφορά και με νοιάζει.
Δεν σημαίνει, όμως, ότι μπαίνω στον ρόλο του δικαστή. Δεν φιλοδοξώ να υποκαταστήσω τους θεσμούς της Δικαιοσύνης. Δεν εγκαταλείπω στα βιαστικά το τεκμήριο της αθωότητας. Δεν θεωρώ καν αυτονόητο ότι λες αλήθεια. Θεωρώ, όμως, πολύ σημαντικό να ακολουθήσει η καταγγελία σου τη θεσμική της διαδικασία και να φθάσει στη Δικαιοσύνη.
Εν τω μεταξύ, σε ακούω. Και καταλαβαίνω πολλά από τα κοιτάσματα της δυσανεξίας και του θυμού σου. Στροβιλίζεσαι σε έναν κόσμο με πολλές παγίδες και ελάχιστες παρηγορητικές βεβαιότητες. Προσκρούεις σε άνιση μεταχείριση – όχι τόσο στον τρόπο που αντιμετωπίζεται η καταγγελία σου, αλλά σε σχεδόν κάθε πτυχή της ζωής σου. Υπάρχει ανισότητα και αυτή χρωματίζει τα πάντα. Και συνήθως στενεύει το φάσμα των επιλογών που έχεις μπροστά σου.
Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μόλις ανοίγει μια πόρτα που για δεκαετίες ήταν χιλιομανταλωμένη με υποκριτική σιωπή –η πόρτα του #metoo στη σεξουαλική κακοποίηση– έρχεται η στιγμή της εφόδου στον ουρανό. Οτι βρήκαμε την ευκαιρία να λύσουμε άλλα θέματα μέσα στην αναμπουμπούλα.
Δεν με πειράζει αν εργαλειοποίησες τη συγκυρία για να λύσεις άλλους λογαριασμούς. Δεν με πειράζει, στο μέτρο που υπάρχουν αξιόπιστοι θεσμοί που κρίνουν τα δύσκολα θέματα. Δεν με πειράζει διότι δεν θεωρώ ότι όλες οι γυναίκες είναι εξίσου θύματα όλων των ανδρών. Και δεν έχω τον ναρκισσισμό να νομίζω ότι κατέχω την απόλυτη αλήθεια. Τέλος, διότι προτιμώ ένα θεσμό που υπάρχει για να αποφασίζει αν και κατά πόσον έχει διαπραχθεί ένα έγκλημα (ακόμα και αν πέφτει έξω κάποιες φορές), παρά να γλιστρήσουμε ομαδικά σε δικαιοσύνη διά βοής και σε τιμωρίες στο περίπου.
Ακούω, καταλαβαίνω, πιστεύω και σκέφτομαι. Πολλοί θα πουν ότι η απόφαση της Δικαιοσύνης στην υπόθεση της Θεσσαλονίκης είναι ένα πλήγμα για το ελληνικό #metoo, διότι μετατρέπει μια καταγγελία βιασμού σε ιδιοτελές σχέδιο προσωπικής προβολής. Δεν συμφωνώ. Η απόφαση δεν αμφισβητεί ότι ασκείται βία σε βάρος γυναικών, ούτε χλωμιάζει τη χρησιμότητα του ελληνικού #metoo. Δεν ενταφιάζει τον ζωηρό φεμινισμό. Αντίθετα, θεμελιώνει τη θεσμική θωράκιση των ατομικών δικαιωμάτων. Των δικαιωμάτων που έχουμε ανάγκη όλες και όλοι, και περισσότερο οι πιο αδύναμες.
* Η κ. Αντιγόνη Λυμπεράκη είναι καθηγήτρια Οικονομικών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.