Στην αρχή η παρουσία του εξέπληξε και μπέρδεψε τον κόσμο. Πώς βρέθηκε αυτό το χνουδωτό λευκό πλάσμα να απολαμβάνει το μπάνιο του στον Κηφισό και τι ήταν; Έμοιαζε με μινκ, αλλά θα μπορούσε να είναι και φέρετ. Εξάλλου, τα δεύτερα έχουν γίνει της μόδας την τελευταία πενταετία, θα μπορούσε να είχε φύγει από κάποιο σπίτι. Όταν διαπιστώθηκε τελικά ότι πρόκειται για μινκ, άρχισε ένας δεύτερος γύρος ερωτημάτων: αν πρέπει κάποιος να το απομακρύνει και αν θα καταστρέψει ό,τι βρει μπροστά του όπως τα «αδερφάκια» του στη Βόρεια Ελλάδα.
Δεν είναι, όμως, μόνο το μινκ που ξεστράτισε το πρόβλημα. Την ίδια ακριβώς μέρα (27 Δεκεμβρίου), η Πυροσβεστική και η ANIMA κλήθηκαν να διασώσουν έναν πύθωνα από διαμέρισμα στο κέντρο της Αθήνας, ενώ ένα αντίστοιχο περιστατικό είχε συμβεί τον Μάιο στην Αγία Παρασκευή. Παράλληλα, τα παπαγαλάκια και άλλα πτηνά έχουν γίνει πλέον μόνιμοι κάτοικοι της πρωτεύουσας, ενώ εξωτικά ψάρια απελευθερώνονται στα ελληνικά νερά όταν οι ιδιοκτήτες τους «κουραστούν» να τα έχουν στα ενυδρεία.
Πρόκειται για απλή σύμπτωση ή μήπως πέρα από το σύνηθες θέαμα των σκυλιών και των γατιών, σύντομα θα βλέπουμε και αδέσποτα… ερπετά, ωδικά πτηνά ή μεγάλα τρωκτικά; Το σίγουρο είναι ότι το ενδιαφέρον των πολιτών για εξωτικά ή ασυνήθιστα κατοικίδια είναι αυξημένο, όπως διαβεβαίωσαν στην «Κ» ιδιοκτήτες καταστημάτων που εμπορεύονται τέτοια είδη.
Αυτό αποδεικνύεται και από μια σύντομη αναζήτηση στα social media ή στο Google. «Μήπως έχετε μωράκια leopard gecko (σσ. είδος σαύρας);» και «Eνδιαφέρομαι για μπάτζι αλμπίνο (σσ. είδος μικρού λευκού παπαγάλου)» είναι μόνο μερικά από τα ερωτήματα των ενδιαφερόμενων. Κάποιοι, δε, καταφεύγουν σε παράνομες μεριές του διαδικτύου ή και σε «μαύρη» αγορά χέρι-χέρι για να αποκτήσουν το ιδιαίτερο ζωάκι της επιθυμίας τους.
«Εξωτικά» ζώα σε αστικό περιβάλλον
Στην περίπτωση του μινκ που εθεάθη στον Κηφισό στο ύψος των Αχαρνών, η προέλευσή του αποτελεί ένα μυστήριο. «Ένιωσα έκπληξη όταν το είδα. Υπάρχουν δύο είδη μινκ, το ευρωπαϊκό και το αμερικανικό. Πιθανότατα είναι το αμερικανικό επειδή εκτρέφεται στην Ελλάδα για τη γούνα του. Επίσης, το ευρωπαϊκό απαγορεύεται να πωλείται ως κατοικίδιο λόγω της σπανιότητάς του», αναφέρει ο φωτογράφος Μάρκος Χουζούρης που κατέγραψε με τον φακό του το εν λόγω ζωάκι.
Από τη μεριά της, η Μαρία Γανωτή, πρόεδρος της οργάνωσης ΑΝΙΜΑ – Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής, εικάζει ότι το ζώο μπορεί να διέφυγε από εκτροφείο στη Βοιωτία (είχε βρεθεί και άλλο μινκ πριν 2 χρόνια στο Σχιστό) ή πιο πιθανό να αγοράστηκε ή να χαρίστηκε απευθείας – παράνομα προφανώς – από τον εκτροφέα σε κάποιον ενδιαφερόμενο.
Αν και έγιναν οι απαραίτητες αναφορές, το εν λόγω μινκ δεν μπορεί να πιαστεί χωρίς μια οργανωμένη, δαπανηρή και χρονοβόρα επιχείρηση. «Και να καταφέρουμε να το πιάσουμε, δεν θα ζήσει στη φύση, θα είναι σε ένα κλουβί», σημειώνει στην «Κ» η πρόεδρος της ΑΝΙΜΑ.
Πολλοί ήταν αυτοί που εξέφρασαν την ανησυχία τους όχι μόνο για την υγεία του: πέρα από φορείς του κορωνοϊού, τα μινκ είναι γνωστό ότι είναι επεκτατικό είδος που αναπαράγεται με ταχείς ρυθμούς και σκοτώνει εύκολα μικροθηλαστικά, βατράχια και ερπετά. Η κ. Γανωτή, πάντως, εμφανίζεται καθησυχαστική, καθώς είναι μικρές οι πιθανότητες ένα μινκ να προκαλέσει τόσο μεγάλο πρόβλημα από μόνο του ή να αναπαραχθεί μες στην πρωτεύουσα.
Μιλώντας γενικότερα για τα πιο ασυνήθιστα pets που επιλέγουν κάποιοι άνθρωποι για συντροφιά, σχολιάζει ότι τα περισσότερα από αυτά δεν είναι «φτιαγμένα» για να είναι κατοικίδια, γι΄αυτό και πιο συχνά δραπετεύουν παρά εγκαταλείπονται. Πολλά από τα ζώα αυτά αγοράζονται σε ακριβή τιμή και σίγουρα οι ιδιοκτήτες τους δεν θέλουν να τα χάσουν. Eξάλλου, η απελευθέρωση ξενικών ειδών στο φυσικό περιβάλλον απαγορεύεται αυστηρά από τον νόμο.
Η πρόεδρος της ANIMA σημειώνει πάντως ότι ναι μεν έχουν αυξηθεί οι κλήσεις για διάσωση όλο και πιο περίεργων ζώων μέσα στην πόλη, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι περισσότερα τα περιστατικά από παλαιότερα – απλά τα αντανακλαστικά του κόσμου είναι πιο άμεσα και η οργάνωση είναι πλέον πολύ γνωστή.
Τα παπαγαλάκια και ο καρπόδακος
Μια χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή με τα διάσημα πια παπαγαλάκια που μπορεί πλέον κάποιος να δει όσο συχνά όσο τα περιστέρια στις αθηναϊκές γειτονιές. Στο αστικό περιβάλλον απαντώνται 4 είδη, ενώ 3 από αυτά έχουν σχηματίσει φυσικές αποικίες: ο Δαχτυλιδολαίμης, ο Ψιττακίσκος (γνωστός και ως «πράσινος παπαγάλος») και ο Μυοψιττακός.
Η εμφάνισή τους πάει περίπου 20 χρόνια πίσω: σύμφωνα με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, θεωρείται ότι ξέφυγαν από λάθος κατά τη διάρκεια μεταφοράς του στο παλαιό αεροδρόμιο του Ελληνικού (εξού και πρώτα έκαναν την εμφάνισή τους στη Γλυφάδα και τα νότια προάστια). Σε αυτή την περίπτωση, μάλλον ήμασταν τυχεροί γιατί οι αθηναϊκοί παπαγάλοι δεν είναι επιζήμιοι για άλλους πληθυσμούς ζώων, τρώνε φυτά που δεν προτιμούν άλλα πτηνά, δεν παίρνουν φωλιές και παραμένουν αυστηρά στο αστικό περιβάλλον.
Πιο πολύπλοκη είναι η παρουσία ενός άλλου ξενικού πουλιού, του καρπόδακου (carpodacus mexicanus). Τα πουλιά αυτά έχουν χαρακτηριστικό κελάηδημα, γι’ αυτό και είναι αρκετά δημοφιλή ωδικά πτηνά και ονομάζονται «σπίζες του Χόλιγουντ».
Αν και προέρχονται από το Μεξικό και τις νοτιοδυτικές ΗΠΑ, πολλοί καρπόδακοι αφέθηκαν ελεύθεροι στη Νέα Υόρκη τη δεκαετία του 1990 και κάπως έτσι εξαπλώθηκαν σε όλες τις ΗΠΑ. Στην Ευρώπη, απαντώνται μόνο σε δύο πόλεις: την Αθήνα και τη Μούρθια της Ισπανίας. Το αν θα ενσωματωθούν ή θα περιοριστούν στο αστικό περιβάλλον θα το δείξει μόνο ο χρόνος.
Επισημαίνεται ότι αν και η κατοχή ωδικών πτηνών είναι αρκετά συνηθισμένη, η λαθροθηρία, η παγίδευση ή το εμπόριο άγριων πουλιών είναι παράνομη.
Υψηλή η ζήτηση για «ιδιαίτερα» κατοικίδια
Είτε με νόμιμα είτε με παράνομα μέσα, κατά γενική ομολογία ο κόσμος ενδιαφέρεται περισσότερο από ποτέ να αποκτήσει ζώα συντροφιάς μακριά από τα τετριμμένα, είτε είναι ερπετά, πτηνά ή μεγάλα τρωκτικά. Το ενδιαφέρον αυτό παρουσιάζει διακυμάνσεις. Για παράδειγμα, αυτή την εποχή πολλοί ιδιοκτήτες πτηνών ψάχνουν ταίρια για ζευγάρωμα.
Ειδικά για τα φέρετ – τα οποία είναι συγγενείς του κουναβιού και της νυφίτσας, ενώ μοιάζουν λίγο και με τα μινκ – η ζήτηση είναι αρκετά υψηλή, με την πανδημία όμως παρατηρείται έλλειψη. Σύμφωνα με εμπόρους, τα ζώα αυτά έρχονται αποκλειστικά από εκτροφεία από το εξωτερικό, όπου η διαθεσιμότητα πλέον είναι μικρή. Παράλληλα, για την εισαγωγή τους ισχύουν αυστηροί κανόνες, όπως με τις γάτες και τους σκύλους (πχ. πρέπει να είναι τσιπαρισμένα).
Με τα αυξημένα κόστη μεταφορών λόγω της ενεργειακής κρίσης και τις πτήσεις cargo για τέτοιου είδους μεταφορές να έχουν μειωθεί, τα φέρετ αποδεικνύονται ασύμφορα για τους εμπόρους και πολλοί δεν τα φέρνουν πλέον. Από την άλλη, τα διάφορων ειδών ερπετά και τα έντομα είναι συνήθως πιο μικρόσωμα και έχουν χαμηλότερο κόστος μεταφοράς.
Και μπορεί κάποιος να σκεφτεί ότι όσο πιο ασυνήθιστο το ζωάκι, τόσο πιο βαθιά πρέπει να μπει το χέρι στην τσέπη, ωστόσο η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Οι τιμές για την απόκτηση κάποιου εξωτικού ζώου κυμαίνονται στα ίδια επίπεδα με αυτά για την αγορά ενός σκύλου ή γάτας ράτσας από εκτροφέα.
Ακόμα και η εξεζητημένη διατροφή των ιδιαίτερων κατοικίδιων δεν είναι τόσο μεγάλο εμπόδιο. Για παράδειγμα, τα φίδια συνήθως τρέφονται με κατεψυγμένα ποντίκια. Ανάλογα με το μέγεθος των ποντικιών, οι σακούλες κυμαίνονται από 3 μέχρι 18 ευρώ και καθώς τα φίδια δεν τρώνε πολύ συχνά, είναι φανερό ότι η διαβίωση ενός ερπετού ίσως είναι πιο οικονομική από το συνεχές έξοδο για ξηρές τροφές και κονσέρβες
Στη χώρα μας, δεν υπάρχει κάποιος νόμος που να απαγορεύει την κατοχή επικίνδυνων κατοικίδιων ούτε χρειάζεται ο ενδιαφερόμενος να πληροί κάποια κριτήρια (πχ. να έχει λάβει εκπαίδευση στη φροντίδα τους), αρκεί να πάρει μια άδεια και να έχει κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο.
Συνεπώς, είτε είναι κάποιο από τα συνηθισμένα κατοικίδια είτε κάτι πιο… αντισυμβατικό, οι ιδιοκτήτες pet shop τονίζουν ότι χρειάζεται η ίδια ευσυνειδησία και προσοχή από όσους θέλουν να τα υιοθετήσουν – γιατί ούτε τα πρώτα ούτε τα δεύτερα γίνεται να καταλήξουν στον Κηφισό ή στον δρόμο.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr