Ενα πάρκο ναυτικής παράδοσης, στο οποίο θα ενταχθούν το θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ», η τριήρης «Ολυμπιάς», το εμπορικό πλοίο «Hellas Liberty» και το υποβρύχιο «Πρωτεύς» πρόκειται να δημιουργηθεί στον Φλοίσβο. Το πάρκο, που θα έχει την επωνυμία «Οδυσσέας – Οι Ελληνες και η θάλασσα» θα δημιουργηθεί με δωρεά ύψους 35 εκατ. ευρώ του εφοπλιστή Αρη Θεοδωρίδη. Η σύμβαση για την αποδοχή της δωρεάς προς το Δημόσιο κατατέθηκε χθες προς κύρωση στη Βουλή και καθορίζει αυστηρούς όρους για την υλοποίηση του έργου.
Το πάρκο θα κατασκευαστεί σε 26 στρέμματα δημοσίων εκτάσεων, οι οποίες είχαν παραχωρηθεί στο Πολεμικό Ναυτικό και στον Δήμο Παλαιού Φαλήρου, ενώ συμπληρώνεται με την παραχώρηση θαλάσσιας έκτασης σε βάθος ενός χιλιομέτρου. Οι εκτάσεις θα παραχωρηθούν στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού, ενώ το κόστος κατασκευής όλης της εγκατάστασης θα αναληφθεί από την αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία Κύκλωψ, του εφοπλιστή Αρη Θεοδωρίδη.
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, η περιοχή θα περιλαμβάνει:
• Τέσσερα βασικά εκθέματα. Το θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ» και την τριήρη «Ολυμπιάς», που ήδη βρίσκονται εκεί και είναι επισκέψιμα. Επιπλέον θα μεταφερθεί από τον Πειραιά το εμπορικό πλοίο «Hellas Liberty», καθώς ήταν επιθυμία του δωρητή το πάρκο να μην αφορά μόνο το Πολεμικό Ναυτικό αλλά και την εμπορική ναυτιλία. Τέλος, το υποβρύχιο «Πρωτεύς», το οποίο αγοράστηκε από τον εφοπλιστή και θα εκτεθεί σε ειδική κατασκευή στην ξηρά, ώστε να είναι πλήρως επισκέψιμο το εσωτερικό του ως μουσείο.
• Καρνάγιο για την αναβίωση της ελληνικής παραδοσιακής ναυπηγικής τέχνης. Δεν θα πρόκειται για αναπαράσταση, αλλά για πραγματικό καρνάγιο, στο οποίο θα κατασκευάζονται μικρά ξύλινα σκάφη για εκπαιδευτικούς και εμπορικούς σκοπούς.
• Υπαίθρια έκθεση σκαφών.
• Ενα κυρίως εκθεσιακό κτίριο, που θα περιλαμβάνει βιβλιοθήκη, όπου ο επισκέπτης θα έχει πρόσβαση σε ιστορικές και σύγχρονες πηγές του Πολεμικού και Εμπορικού Ναυτικού, αίθουσα συνεδρίων χωρητικότητας 400 ατόμων, αίθουσες εκπαιδευτικών προγραμμάτων με σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό. Το κτίριο θα έχει ράμπα η οποία θα ανεβαίνει έως την οροφή του.
• Εμπορικά καταστήματα μέχρι 1.500 τ.μ. συνολικά, με περιορισμό να συσχετίζονται με τον χωρικό προορισμό της περιοχής ως πάρκου ναυτικής παράδοσης, εστιατόρια και αναψυκτήρια.
Το έργο θα υλοποιηθεί με δωρεά ύψους 35 εκατ. ευρώ του εφοπλιστή Αρη Θεοδωρίδη και θα ονομαστεί «Οδυσσέας – Οι Ελληνες και η θάλασσα».
• Πλωτές υποδομές και εγκαταστάσεις θαλάσσιας αναψυχής.
• Στον θαλάσσιο χώρο που παραχωρείται επιτρέπεται η πόντιση πλοίων, παραδοσιακών πλοίων, ναυαγίων, πλωτών ναυπηγημάτων ή άλλων τεχνητών κατασκευών ή έργων τέχνης, όπως ελεύθερα τεχνητά υποβρύχια αξιοθέατα.
• Υπόγειες θέσεις στάθμευσης για 120 οχήματα.
• Στον περιβάλλοντα χώρο θα δημιουργηθεί πάρκο που θα ξεπερνάει τα 15 στρέμματα.
• Ο δρόμος που περνάει σήμερα μπροστά από τον χώρο του Φλοίσβου θα μεταφερθεί προς το εσωτερικό (προς το δημοτικό κολυμβητήριο), ώστε να δημιουργηθεί μια ενιαία έκταση.
Συνολικά, στην έκταση θα επιτραπεί η ανέγερση κτιρίων 12.000 τ.μ. (έναντι 10.500 τ.μ. που επιτρέπεται σήμερα) και κάλυψης 7,6 στρεμμάτων (από 6,5 στρ.). Να σημειωθεί ότι για τη δημιουργία του πάρκου θα τροποποιηθούν δύο διατάγματα που διέπουν την περιοχή, του 2004 για την παράκτια ζώνη και του 2013 για τον Φαληρικό όρμο, μια και τμήμα της έκτασης βρίσκεται στο άκρο της περιοχής ανάπλασης (στην περιοχή ανάμεσα στον σημερινό μόλο του Φλοίσβου και το γήπεδο του Τάε Κβον Ντο).
Πολιτισμός και αναψυχή
Σύμφωνα με τα σχέδια (τα οποία έχει διαμορφώσει το γραφείο «Θ. Παπαγιάννης και Συνεργάτες»), το πάρκο ναυτικής παράδοσης θα αποτελέσει έναν ισχυρό πολιτιστικό πόλο, που θα συμπληρώνει την ανάπλαση στον Φαληρικό όρμο και θα δημιουργεί συνέργειες με τις χρήσεις που ήδη βρίσκονται στην περιοχή. Ο χώρος του πάρκου θα είναι ανοιχτός και χωρίς εισιτήριο καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, ενώ μόνο ο εκθεσιακός χώρος θα έχει ωράριο λειτουργίας.
Ο «Κύκλωψ» θα φροντίσει για το λιμάνι του «Οδυσσέα»
Μια εταιρεία ειδικού σκοπού, η «Οδυσσέας, Οι Ελληνες και η θάλασσα Α.Ε.» θα διαχειρίζεται το Πάρκο Ναυτικής Παράδοσης. Οπως συνέβη και στην περίπτωση του Κέντρου Πολιτισμού, το πάρκο θα κατασκευαστεί από τον «Οδυσσέα» (στον οποίο παραχωρείται η έκταση), ο οποίος θα ελέγχεται από τον δωρητή μέχρι να ολοκληρωθεί το έργο και κατόπιν από το ελληνικό Δημόσιο (το υπουργείο Εθνικής Αμυνας). Οταν το έργο παραδοθεί, στο διοικητικό συμβούλιο του «Οδυσσέα» (που θα εποπτεύεται από το υπουργείο Εθνικής Αμυνας) θα συμμετέχουν επτά μέλη, τέσσερα οριζόμενα από τα υπουργεία Εθνικής Αμυνας και Ναυτιλίας, δύο από την «Κύκλωψ» και ένα από τον εφοπλιστικό κλάδο.
Η «Κύκλωψ» θα διατηρήσει μια μορφή ελέγχου στο πάρκο, καθώς η σύμβαση ορίζει ότι θα έχει το δικαίωμα να παρακολουθεί όλα τα βιβλία και στοιχεία του οργανισμού. Ως στήριξη στη δωρεά του εφοπλιστή, το Δημόσιο θα απαλλάξει τον «Οδυσσέα» από την καταβολή ΦΠΑ, τόσο κατά την κατασκευή όσο και κατά τη λειτουργία του. Επίσης, το υπουργείο Περιβάλλοντος δεσμεύεται να εγκρίνει όλες τις μελέτες σε ένα μήνα από την υποβολή τους και το Δημόσιο να μη σημειωθεί καθυστέρηση στην υλοποίηση του πάρκου πάνω από ένα έτος (ειδάλλως λύεται η σύμβαση δωρεάς και επιστρέφονται στον δωρητή όσα έχει ξοδέψει). Επίσης, θα επιτρέπεται στην «Κύκλωψ» να πραγματοποιεί εκδηλώσεις χωρίς εισιτήριο στις εγκαταστάσεις του.
Ο παρακείμενος σταθμός τραμ, αν δεν δημιουργηθεί νέος, θα μετονομαστεί από Τροκαντερό σε Πάρκο Ναυτικής Παράδοσης. Η «Κύκλωψ» θα μπορεί να ονομάσει την αίθουσα εκθέσεων ή/και του αμφιθεάτρου με όνομα της επιλογής της και να τοποθετήσει τα διακριτικά της στο πάρκο. Δεν ζήτησε ωστόσο να συμπεριληφθεί η ονομασία της στον τίτλο του (όπως έγινε με το Κέντρο Πολιτισμού – Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος).
Το Δημόσιο, τέλος, θα είναι υπεύθυνο για τη συντήρηση και λειτουργία του πάρκου, δεν θα παρέμβει σε αυτό αρχιτεκτονικά, ούτε θα απομακρύνει τα εκθέματα παρά μόνο για συντήρηση. Να σημειωθεί ότι κατά την περίοδο της λειτουργίας θα δίνεται η δυνατότητα να υποστηριχθεί χρηματοδοτικά από ιδιώτες με μορφή χορηγίας, με το ποσό που θα προσφέρουν να εκπίπτει από τα έσοδά τους.
Οσον αφορά τις υποχρεώσεις του δωρητή, αυτός θα καλύψει το κόστος μελετών, κατασκευής και εξοπλισμού όλων των εγκαταστάσεων μέχρι το ποσό των 35 εκατ. ευρώ, ενώ τυχόν υπέρβαση του ποσού θα καλυφθεί από το Δημόσιο. Η οικονομική στήριξη του δωρητή ολοκληρώνεται με την κατασκευή και δεν θα συνεχιστεί κατά τη λειτουργία, που θα βαρύνει το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, που θα είναι και ο ιδιοκτήτης του χώρου.