Λύση στην ταλαιπωρία των ατόμων με αναπηρία με τις πολύμηνες καθυστερήσεις όσον αφορά τον ορισμό ραντεβού και τις συνεχείς επισκέψεις στα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας, τον ΟΠΕΚΑ και τον ΕΦΚΑ φιλοδοξεί να δώσει ένα από τα πολλά μέτρα που αφορούν τα ΑμεΑ, όπως ήδη έχουν ψηφιστεί και τίθενται σταδιακά σε εφαρμογή. Πρόκειται για την δημιουργία του Ειδικού Σώματος Ιατρών (ΕΣΙ) των ΚΕΠΑ, με την ένταξη γιατρών και από τον ιδιωτικό τομέα που στόχο έχει να αυξηθεί ο αριθμός των συμμετεχόντων και να γίνονται πιο γρήγορα οι εξετάσεις και οι πιστοποιήσεις.
Καθώς βέβαια η χάραξη αποτελεσματικής πολιτικής προϋποθέτει την γνώση του συνόλου των δικαιούχων και των επιδομάτων που λαμβάνουν, το σχέδιο προβλέπει επίσης την δημιουργία ενός Ψηφιακού Μητρώου Αναπηρίας που συνδέεται άμεσα και με την πλήρη εφαρμογή και λειτουργία της Κάρτας Αναπηρίας. Να σημειωθεί ότι ο ΟΠΕΚΑ καταβάλλει σε ετήσια βάση περισσότερα από 870 εκατ. ευρώ σε άτομα με αναπηρία, ενώ και ο ΕΦΚΑ, μέσω των 3 επιδομάτων που δίνει, τα οποία μάλιστα στο σύνολό τους αυξήθηκαν φέτος, μετά από χρόνια, κατά 8%, αλλά και του επιδόματος απολύτου αναπηρίας, καταβάλλει άλλα 450 με 500 εκατ. ευρώ. Στον κεντρικό σχεδιασμό περιλαμβάνεται τέλος, η δημιουργία ενιαίων κανόνων για τα ΑμεΑ, μεταρρύθμιση όμως που αναμένεται να σχεδιάσει η επόμενη κυβέρνηση. Ο ισχύον νόμος πάντως, που ψηφίστηκε τον περασμένο Ιούλιο προβλέπει μεταξύ άλλων, την πλήρη ψηφιοποίηση –με ταυτόχρονη απλοποίηση- της διαδικασίας πιστοποίησης αναπηρίας, δηλαδή τη δημιουργία «ψηφιακών ΚΕΠΑ», καθώς και την θέσπιση του πλαισίου για την Κάρτα Αναπηρίας.
Βέβαια, καθώς ακόμη δεν έχουν τεθεί σε λειτουργία οι δύο σημαντικές μεταρρυθμίσεις, που αφορούν την δημιουργία Μητρώου Αναπηρίας και Μητρώου Ιατρών ΚΕΠΑ, παρατηρούνται σημαντικές αρρυθμίες, με αύξηση του χρόνου αναμονής των ραντεβού, παρ’ ότι ο στόχος ήταν ακριβώς ο αντίθετος. Όπως εξηγεί μιλώντας στην «Κ» η Γενική Γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων Παυλίνα Καρασιώτου, ήδη, «τρέχει» με σημαντικούς ρυθμούς η ηλεκτρονική διαδικασία πιστοποίησης αναπηρίας μέσω των ΚΕΠΑ, καθώς πλέον οι ασφαλισμένοι χρειάζεται να επισκεφθούν μια μόνο φορά τα Κέντρα, την ημέρα της εξέτασης τους και όχι σε προηγούμενα στάδια της διαδικασίας (π.χ. για να υποβάλλουν αυτοπροσώπως αίτηση για την πιστοποίηση αναπηρίας όπως γινόταν μέχρι τώρα). Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι όλες οι διαδικασίες-πλην της ιατρικής εξέτασης του αιτούντος από την υγειονομική επιτροπή – γίνονται ψηφιακά.
Να σημειωθεί ότι έως τους πρώτους μήνες του 2023 γινόταν η εκκαθάριση των αιτήσεων με το παλαιό σύστημα. Πλέον «τρέχει» η διαδικασία με την ηλεκτρονική υποβολή του φακέλου, και εφόσον κλειστεί το ραντεβού με τον ενδιαφερόμενο, η γνωμάτευση εκδίδεται επίσης ηλεκτρονικά, τις περισσότερες φορές πολύ σύντομα.
Κεντρικό ρόλο στην εξομάλυνση της διαδικασίας αναμένεται να διαδραματίσει η δημιουργία ενός Ειδικού Σώματος Ιατρών (ΕΣΙ), στο Μητρώο του οποίου θα εγγράφονται οι ιατροί που στελεχώνουν τις υγειονομικές επιτροπές. Το ΕΣΙ δεν θα αποτελείται πλέον μόνο από ιατρούς του ΕΦΚΑ και του ΕΟΠΠΥ, αλλά και από ιδιώτες ιατρούς, οι οποίοι θα πρέπει να ολοκληρώσουν επιτυχώς σχετικό σεμινάριο. Με τον τρόπο αυτό, εκτιμά η κα. Καρασιώτου θα αντιμετωπιστεί η ανάγκη εμπλουτισμού του Σώματος με περισσότερους, νέους γιατρούς και σύγχρονες ειδικότητες, οι οποίες ήδη είναι υπό επεξεργασία και θα καθοριστούν από δευτερογενή νομοθεσία.
Και βέβαια, η μεγάλη αλλαγή θα έρθει με το Ψηφιακό Μητρώο Αναπηρίας, στο οποίο θα καταγράφονται τα άτομα με αναπηρία που είναι δικαιούχοι παροχών. Το Ψηφιακό αυτό μητρώο θα συνδεθεί άμεσα με την Κάρτα Αναπηρίας, η οποία θα αντλεί τα στοιχεία της από αυτό, ώστε τα άτομα με αναπηρία να μπορούν να πιστοποιούν την ιδιότητά τους, προκειμένου να ασκούν τα αντίστοιχα δικαιώματά τους. Στην πράξη, στην πλήρη λειτουργία της, η Κάρτα Αναπηρίας θα αποδεικνύει την ταυτότητα του κατόχου της και την ιδιότητα του ατόμου με αναπηρία έναντι κάθε δημόσιας αρχής και τρίτου και θα αντικαταστήσει οποιοδήποτε έγγραφο/πιστοποιητικό χρησιμοποιείται σήμερα. Κι όπως επισημαίνει η Γενική Γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, στο Μητρώο Παροχών τα άτομα με αναπηρία θα έχουν πρόσβαση στο σύνολο των δικαιωμάτων και παροχών που δικαιούνται, αφού θα είναι συγκεντρωμένα σε ένα ηλεκτρονικό τόπο ώστε να πληροφορούνται τις ειδικότερες προϋποθέσεις για το καθένα.
Τέλος, σημαντική θεωρείται και η δράση της Ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής που έχει συσταθεί με στόχο την συμπλήρωση του Πίνακα Ποσοστών Προσδιορισμού Αναπηρίας που καταρτίστηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και πλέον, μετά και από δύο τροποποιήσεις το 2021 και το 2022 βρίσκεται αρκετά κοντά με τον ICD10 (International Classification of Diseases) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Βέβαια, καθώς η λειτουργία της είναι διαρκής, εντός του επόμενου διαστήματος προβλέπεται η προσθήκη και νέων αλλαγών με βάση τις εξελίξεις στην Ιατρική αλλά και τα κενά που διαπιστώνονται από γιατρούς στα ΚΕΠΑ αλλά και άλλους φορείς.