Με την πρωτοβουλία «Διάλογοι του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος» ξεκίνησε χθες το ετήσιο συνέδριο Nostos του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, το οποίο εστιάζει φέτος στην ψυχική υγεία. Στο επίκεντρο της εναρκτήριας δράσης του τετραήμερου συνεδρίου βρέθηκαν δύο ακαδημαϊκοί, ο δρ Πίτερ Ντίτο, καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Iρβιν της Καλιφόρνιας, και η δρ Λιλιάνα Μέισον, καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο Ινστιτούτο Agora του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς, οι οποίοι κλήθηκαν να εμβαθύνουν στη σχέση μεταξύ ψυχικής υγείας και πολιτικής.
Με αφετηρία έρευνα της Αμερικανικής Εταιρείας Πολιτικών Επιστημών από τη δεκαετία του 1950, σύμφωνα με την οποία η μεταπολεμική δημοκρατία στην Αμερική απειλούνταν από την ομοιογένεια των πολιτικών απόψεων, η διευθύντρια του Ινστιτούτου Agora, Χάρι Χαν, η οποία προλόγισε τη δράση, κάλεσε το κοινό να αναρωτηθεί σχετικά με τους λόγους για τους οποίους ο κατακερματισμός και η υπερβολικά επιθετική φύση του σημερινού πολιτικού διαλόγου είναι εξίσου επικίνδυνα για το δημοκρατικό πολίτευμα.
«Για το μεγαλύτερο μέρος της Ιστορίας, οι άνθρωποι χωρίζονταν σε ομάδες ομοίων, με την επιβίωση των κοινοτήτων τους, ακόμη και σε βάρος των υπολοίπων, να αποτελεί φυσικό ένστικτο», ανέφερε ο δρ Ντίτο, με τη δρα Μέισον να συμφωνεί πως η ανθρώπινη φύση δεν βασίζεται στον ορθολογισμό, αλλά στην επιθυμία για έλεγχο, χαρακτηριστικό που δεν συνάδει με τα δημοκρατικά ιδεώδη του συμβιβασμού και της επίτευξης του κοινού καλού. «Η δημοκρατία δεν είναι κάτι το αυτονόητο, αλλά μια ανοδική εξελικτική μάχη. Η δημοκρατική διαβούλευση πρέπει να καλλιεργείται και να υποστηρίζεται διαρκώς», σημείωσε ο δρ Ντίτο. «Επαγγελματικοί κώδικες μας υποχρεώνουν να είμαστε αντικειμενικοί. Τι συμβαίνει όμως εάν δημόσια πρόσωπα παρουσιάζουν αντιδημοκρατικές τάσεις; Οφείλουμε να κατακρίνουμε δημόσια τέτοιες συμπεριφορές, ακόμη και αν εξ όψεως φαίνονται μεροληπτικές. Δεν είναι μεροληψία, αλλά μια μορφή δημοσίου ελέγχου και προστασίας της δημοκρατίας», υπογράμμισε η δρ Μέισον, η οποία υποστήριξε πως η πολιτική και η δημοσιογραφία πρέπει να αποδεσμευθούν από τις επιρροές των οικονομικών συμφερόντων.
«Η πολιτική δεν πρέπει να μοιάζει με ριάλιτι, αλλά οι διαμάχες πουλάνε. Η πολιτική έχει αναχθεί σε παιχνίδι».
«Η πολιτική δεν πρέπει να μοιάζει με ριάλιτι, αλλά οι διαμάχες πουλάνε. Η πολιτική έχει αναχθεί σε παιχνίδι, στο οποίο κάποιοι κερδίζουν και κάποιοι χάνουν», συμπλήρωσε, τονίζοντας πως για όσο διαιωνίζεται αυτό το παιχνίδι, στο οποίο συντελούν καθοριστικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τόσο πιο δύσκολη γίνεται η δημιουργία χώρων συζήτησης ανοιχτών για όλους.
Η συζήτηση περιλάμβανε και διαδραστικά στοιχεία που ενθάρρυναν τη συμμετοχή του κοινού. Σε σχετική ερώτηση, πάνω από τα τρία τέταρτα των παρευρισκομένων δήλωσαν πως δεν δύνανται να συζητήσουν με άτομα διαφορετικών πολιτικών πεποιθήσεων. Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, οι δύο ειδικοί σημείωσαν πως, παρόλο που κανείς δεν μπορεί να ενσαρκώνει πλήρως το πρότυπο του δημοκρατικού πολίτη, η επαφή με την ποικιλομορφία της κοινωνικής ζωής και ο σεβασμός των επιχειρημάτων της αντίθετης πλευράς αποτελούν καθήκον του πολίτη κάθε δημοκρατίας. Ο αποκλεισμός επιβαρύνει την ψυχική υγεία όσων πολιτών δεν αισθάνονται μέλη της κοινότητας και απομακρύνονται από αυτήν, οδηγώντας τελικά στη διάβρωση της δημοκρατίας.
Τους «Διαλόγους του ΙΣΝ» επιμελείται και συντονίζει η Αννα-Κύνθια Μπουσδούκου, διευθύνουσα σύμβουλος του iMEdD, εκτελεστική διευθύντρια της πρωτοβουλίας «Διάλογοι του ΙΣΝ» και δημοσιογράφος. Υλοποιούνται με τη δημοσιογραφική επιμέλεια του μη κερδοσκοπικού δημοσιογραφικού οργανισμού iMEdD (Incubator for Media Education and Development, https://www.imedd.org/el/).
