Ιδιαίτερα αποκαλυπτικά θεωρούνται τα πρώτα στοιχεία μη δημοσιευμένης έρευνας, με την ονομασία PaRIS (Patient-Reported Indicator Survey) σχετικά με τις κακές συνήθειες που επιβαρύνουν την υγεία του ελληνικού πληθυσμού.
Τα στοιχεία παρουσίασε πριν μερικές μέρες η κα Δάφνη Καϊτελίδου, καθηγήτρια στο Τμήμα Νοσηλευτικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου της Αθήνας και πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία (ΟΔΙΠΥ), και σύμφωνα με τα οποία μόλις το 30,6% των Ελλήνων με χρόνια πάθηση έχει συζητήσει τους τελευταίους 12 μήνες με κάποιον επιστήμονα υγείας για τους κινδύνους σχετικά με το κάπνισμα. Επίσης μόλις το 10% έχει συζητήσει για τους κινδύνους από τη χρήση οινοπνευματωδών ποτών.
Αυτό το κενό ενημέρωσης είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς το 22% των θανάτων στη χώρα μας αποδίδονται σε ασθένειες που σχετίζονται με το τσιγάρο, αποτελώντας δε την πρώτη αιτία, όταν το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 17% στην ΕΕ. Αντίστοιχα το ποσοστό των θανάτων που οφείλονται σε νόσους που σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ είναι 3% για την Ελλάδα και 6% για την ΕΕ.
Η κα Καϊτελίδου αναφέρθηκε στην ομιλία της στην ανάγκη να έχουμε «καλύτερα ενημερωμένους πολίτες και περισσότερα δεδομένα που καθορίζουν την αλλαγή συμπεριφοράς». Αρχικά περιέγραψε τα τρέχοντα δεδομένα για το κάπνισμα παγκοσμίως, στην ΕΕ και στη χώρα μας και σχολίασε ότι το κάπνισμα σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από ό,τι η ελονοσία και η φυματίωση. Παρόλο που οι αριθμοί των καπνιστών έχουν μειωθεί μετά την εφαρμογή διαφόρων πολιτικών, ο επιπολασμός του καπνίσματος παραμένει υψηλός στις χώρες της ΕΕ και στην Ελλάδα ειδικότερα.
Στη συνέχεια παρουσίασε τα αποτελέσματα την έρευνα PaRIS (Patient-Reported Indicator Survey), μιας διεθνούς έρευνας σε άτομα που ζουν με χρόνιες παθήσεις και στην οποία συμμετείχε η Ελλάδα. Το κάπνισμα όπως και το αλκοόλ περιλαμβανόταν ως δείκτες και οι ασθενείς ανέφεραν την εμπειρία τους και τις εκβάσεις υγείας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας:
- Το 22,2% των συμμετεχόντων είναι καπνιστές (κλασικών προϊόντων καπνού), το 6,3% καπνίζουν περιστασιακά και το 71,6% δεν καπνίζουν καθόλου
- Το 37,4% έχουν καπνίσει κάποια στιγμή της ζωής του κάνοντας χρήση κλασικών προϊόντων καπνού
- Το 67,9% δεν είχε κάποια συζήτηση τους τελευταίους μήνες σχετικά με τους κινδύνους λόγω χρήσης καπνίσματος ‘η για τους τρόπους διακοπής του
Σχετικά με το αλκοόλ επίσης, η μελέτη διαπιστώνει ότι τους τελευταίους 12μηνες:
- Το 6,7% των Ελλήνων καταναλώνει καθημερινά κάποιο αλκοολούχο ποτό
- Το 3,4% καταναλώνει 5-6 μέρες την εβδομάδα
- Το 7,3% κατά τις 3-4 ημέρες
- Το 18,1% μία με δύο φορές εβδομαδιαίως
- Το 20,8% δύο – τρεις φορές το μήνα
- Το 9,5% μια φορά το μήνα
- Το 12,5% λιγότερο από μια φορά το μήνα
- Το 12,7% έχει σταματήσει το αλκοόλ το τελευταίο 12μηνο
- Το 9,1% έχει καταναλώσει αλκοόλ ελάχιστες φορές στη ζωή του
Μάλιστα όσον αφορά την ενημέρωση για τους κινδύνους του αλκοόλ μόλις το 10,1% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι έχει λάβει σχετική ενημέρωση από επιστήμονα υγείας.
Σήμερα που παράγεται μια πληθώρα δεδομένων, η Ελλάδα αντιμετωπίζει δύο σημαντικές προκλήσεις, τόνισε η κ. Καϊτελίδου: το γεγονός ότι δεν γίνεται συστηματική συλλογή δεδομένων, ούτε και κοινή χρήση των δεδομένων με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, ενώ τα δεδομένα δεν ενσωματώνονται στην καθημερινή κλινική πρακτική.
Υποστήριξε ότι τα προγράμματα προαγωγής της υγείας θα πρέπει να ευαισθητοποιούν και να ενημερώνουν και ότι θα πρέπει να περιλαμβάνουν συμβουλευτική για τη διακοπή του καπνίσματος με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, καθώς και εξατομικευμένα προγράμματα για ευάλωτες ομάδες.